Η Κεντρική Τράπεζα της Ελβετίας μειώνει τα επιτόκια στο 0% – Επιστροφή στην εποχή των αρνητικών επιτοκίων;
Η Ελβετική Κεντρική Τράπεζα (SNB) προχώρησε την Πέμπτη σε νέα μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, οδηγώντας το βασικό επιτόκιο στο 0%. Η κίνηση αυτή έχει αναζωπυρώσει τις εκτιμήσεις για πιθανή επιστροφή σε αρνητικά επιτόκια, σε μια περίοδο που η υπόλοιπη Ευρώπη ακόμη μάχεται τον πληθωρισμό.
Η μείωση ήταν σε μεγάλο βαθμό αναμενόμενη από τις αγορές, καθώς οι traders είχαν τιμολογήσει πιθανότητα 81% για μείωση κατά 25 μ.β. και 19% για πιο επιθετική μείωση 50 μ.β. «Η πληθωριστική πίεση έχει μειωθεί σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Με τη σημερινή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, η SNB αντιδρά στη χαμηλότερη πίεση τιμών», ανέφερε η τράπεζα στην ανακοίνωσή της.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και θα αναπροσαρμόσει τη νομισματική της πολιτική εφόσον κριθεί απαραίτητο, προκειμένου να διατηρηθεί ο πληθωρισμός εντός του στόχου μακροπρόθεσμης σταθερότητας.
Ο αποπληθωρισμός και η δύναμη του φράγκου
Ενώ η Ευρωζώνη και οι ΗΠΑ δίνουν μάχη κατά του πληθωρισμού, η Ελβετία βρίσκεται αντιμέτωπη με αποπληθωριστικές πιέσεις. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε κατά 0,1% σε ετήσια βάση τον Μάιο, με τον αποπληθωρισμό να επανέρχεται στο προσκήνιο.
Το φαινόμενο δεν είναι άγνωστο για τη χώρα, η οποία έχει βιώσει πολλές περιόδους χαμηλού ή αρνητικού πληθωρισμού την τελευταία δεκαετία. Βασική αιτία; Η ισχυρή συναλλαγματική ισοτιμία του ελβετικού φράγκου.
Όπως εξηγεί η Charlotte de Montpellier, senior economist της ING, «ως ασφαλές καταφύγιο, το φράγκο τείνει να ενισχύεται σε περιόδους παγκόσμιας αστάθειας, πιέζοντας τις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων προς τα κάτω». Δεδομένου ότι η Ελβετία είναι μικρή και ιδιαίτερα εξαρτημένη από τις εισαγωγές, η ανατίμηση του νομίσματος επηρεάζει άμεσα τον πληθωρισμό.
Η SNB αντιδρά – αλλά πόσο χαμηλά μπορεί να πάει;
Η τρέχουσα στρατηγική της SNB είναι να κρατήσει τα επιτόκια συστηματικά χαμηλότερα από εκείνα άλλων χωρών, για να αποδυναμώσει το φράγκο και να ενισχύσει την τιμή των εισαγόμενων αγαθών.
Ωστόσο, μετά την τελευταία απόφαση, το φράγκο συνέχισε να ενισχύεται. Το δολάριο ΗΠΑ διαπραγματευόταν σταθερά έναντι του ελβετικού νομίσματος, γεγονός που δείχνει ότι οι πιέσεις δεν έχουν εκτονωθεί.
Ο Adrian Prettejohn, οικονομολόγος στην Capital Economics, εκτιμά ότι τα επιτόκια μπορεί να μειωθούν έως και στο -0,25% εντός του έτους, ενώ δεν αποκλείεται η επιστροφή στο -0,75%, επίπεδο που είχε εφαρμοστεί στη δεκαετία του 2010.
Οι κίνδυνοι των αρνητικών επιτοκίων
Αν και οι μειώσεις επιτοκίων στοχεύουν στην ενίσχυση της κατανάλωσης και των επενδύσεων, τα αρνητικά επιτόκια ενέχουν σοβαρούς κινδύνους. Οι αποταμιευτές βλέπουν τις αποδόσεις των καταθέσεών τους να μηδενίζονται, ενώ οι τράπεζες πλήττονται από τη συμπίεση των περιθωρίων κέρδους.
Η Montpellier σημειώνει ότι μακροπρόθεσμα, τα αρνητικά επιτόκια μπορούν να οδηγήσουν σε στρεβλώσεις στις χρηματοπιστωτικές αγορές και να υπονομεύσουν τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος.
