Η Κίνα «σπάει» το μονοπώλιο της ASML: Πρωτότυπη μηχανή EUV αλλάζει τους συσχετισμούς στα τσιπ
Σε εργαστήριο υψηλής ασφαλείας στο Σεντζέν, Κινέζοι επιστήμονες κατάφεραν αυτό που η Ουάσινγκτον επιχειρούσε επί χρόνια να αποτρέψει: την κατασκευή ενός πρωτότυπου μηχανήματος ακραίας υπεριώδους λιθογραφίας (EUV), κρίσιμου για την παραγωγή των πιο προηγμένων ημιαγωγών παγκοσμίως, σύμφωνα με αποκάλυψη του Reuters.
Η μηχανή ολοκληρώθηκε στις αρχές του 2025 και βρίσκεται πλέον σε φάση δοκιμών. Καταλαμβάνει σχεδόν ολόκληρο όροφο εργοστασίου και, σύμφωνα με δύο πηγές του Reuters, κατασκευάστηκε από ομάδα πρώην μηχανικών της ASML, του ολλανδικού ομίλου που μέχρι σήμερα διατηρεί αποκλειστικό έλεγχο στην τεχνολογία EUV.
Οι μηχανές EUV αποτελούν τον πυρήνα του τεχνολογικού ανταγωνισμού μεταξύ Δύσης και Κίνας. Χρησιμοποιούν δέσμες ακραίου υπεριώδους φωτός για να χαράσσουν εξαιρετικά λεπτά κυκλώματα σε πλακέτες πυριτίου, επιτρέποντας την παραγωγή ισχυρότερων και ενεργειακά αποδοτικότερων τσιπ, απαραίτητων για την τεχνητή νοημοσύνη, τα smartphones και τα σύγχρονα οπλικά συστήματα.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το κινεζικό πρωτότυπο είναι λειτουργικό ως προς την παραγωγή EUV φωτός, ωστόσο δεν έχει ακόμη καταφέρει να παράγει εμπορικά αξιοποιήσιμα τσιπ. Η αναπαραγωγή των εξαιρετικά πολύπλοκων και ακριβών οπτικών συστημάτων παραμένει η μεγαλύτερη τεχνική πρόκληση.
Η ύπαρξη του πρωτοτύπου διαψεύδει εν μέρει τις δημόσιες εκτιμήσεις της ASML. Τον Απρίλιο, ο CEO της εταιρείας Κριστόφ Φουκέ είχε δηλώσει ότι η Κίνα θα χρειαστεί «πολλά, πολλά χρόνια» για να αναπτύξει αντίστοιχη τεχνολογία. Παρότι το έργο απέχει ακόμη από τη βιομηχανική ωρίμανση, η πρόοδος υποδηλώνει ότι το χάσμα ίσως κλείνει ταχύτερα από ό,τι ανέμεναν οι αγορές.
Η κινεζική πλευρά αξιοποίησε εξαρτήματα παλαιότερων μηχανών της ASML που διατίθενται σε δευτερογενείς αγορές, γεγονός που επέτρεψε τη συναρμολόγηση του εγχώριου πρωτοτύπου. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως επίσημο στόχο την παραγωγή λειτουργικών τσιπ έως το 2028, αν και οι ίδιες πηγές θεωρούν το 2030 πιο ρεαλιστικό ορόσημο — χρονικό σημείο πάντως πολύ νωρίτερο από τις προηγούμενες προβλέψεις που έκαναν λόγο για τουλάχιστον μία δεκαετία.
Το project εντάσσεται σε εξαετή κρατική στρατηγική για την επίτευξη πλήρους αυτάρκειας στους ημιαγωγούς, έναν από τους βασικούς πυλώνες της βιομηχανικής πολιτικής του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ. Αν και οι φιλοδοξίες της Κίνας στον τομέα είναι γνωστές, το συγκεκριμένο πρόγραμμα στο Σεντζέν παρέμεινε μυστικό, σύμφωνα με τις πηγές.
Την πολιτική εποπτεία φέρεται να ασκεί ο Ντινγκ Σιεξιάνγκ, στενός συνεργάτης του Σι και επικεφαλής της Κεντρικής Επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας του Κομμουνιστικού Κόμματος. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και η Huawei, η οποία συντονίζει δίκτυο εταιρειών και κρατικών ερευνητικών ινστιτούτων με τη συμμετοχή χιλιάδων μηχανικών.
Οι πηγές παρομοιάζουν το εγχείρημα με την κινεζική εκδοχή του Manhattan Project, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική του σημασία. «Ο στόχος είναι η Κίνα να μπορεί να κατασκευάζει προηγμένα τσιπ σε μηχανές πλήρως κινεζικής κατασκευής», ανέφερε μία από τις πηγές. «Η επιδίωξη είναι η πλήρης απεξάρτηση από τις αμερικανικές αλυσίδες εφοδιασμού».
Η Huawei, το Κρατικό Συμβούλιο της Κίνας, το υπουργείο Βιομηχανίας και η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον δεν απάντησαν σε αιτήματα σχολιασμού.
