Η Potiropoulos+Partners δημιουργεί αυτόνομο τμήμα Research+Design κατά τα πρότυπα διεθνών αρχιτεκτονικών γραφείων
Από τον Δημήτρη Ποτηρόπουλο, επικεφαλής του αρχιτεκτονικού γραφείου Potiropoulos+Partners
Η ανάγκη για δημιουργία αυτόνομου τμήματος έρευνας προέκυψε μέσα από τη διαρκή ενασχόληση του γραφείου με το διεθνές αρχιτεκτονικό γίγνεσθαι και τον διάλογο που αναπτύσσεται σχετικά με τα επίκαιρα αρχιτεκτονικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και περιβαλλοντικά ζητήματα. Οι σύγχρονες απαιτήσεις διαβίωσης συνθέτουν γνώση από τις ανθρωπιστικές επιστήμες, τις κοινωνικές επιστήμες, τα οικονομικά, τις πολιτικές και διοικητικές επιστήμες, και τους τεχνολογικούς κλάδους, βασιζόμενες στην υπόθεση της επιρροής που έχουν στον αρχιτεκτονικό και αστικό σχεδιασμό τα πέντε βασικά στοιχεία: φύση, άνθρωπος, κοινωνία, κτίρια, δίκτυα.
Στους άξονες αυτούς η Potiropoulos+Partners έχει δεσμευτεί να διερευνά προτάσεις που συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής, μέσω μιας οριζόντιας ερευνητικής διαδικασίας.
Η πλατφόρμα p+ Research+Design, η οποία περιλαμβάνεται ως microsite στην ιστοσελίδα του γραφείου, παρέχει έναν φυσικό και πνευματικό χώρο που θα φιλοξενεί case studies, άρθρα, προτάσεις και πειραματικές ιδέες, συμβάλλοντας στον εμπλουτισμό των εννοιολογικών και σχεδιαστικών εργαλείων που μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο που σκεφτόμαστε, σχεδιάζουμε, χτίζουμε και διαμορφώνουμε το μέλλον.
Η αρχιτεκτονική έρευνα για να επιτελέσει το έργο της θα πρέπει να αποδεσμευτεί από «στερεότυπα» του παρελθόντος και να διεκδικήσει την αυτονομία της εξετάζοντας νέα πεδία δυνατοτήτων. Πρόκειται για μια «εκτατική» διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτό δημιουργεί έναν «χάρτη» όπου παραθέτει τις εναλλακτικές δυνατότητες: Τις εντοπίζει, τις καταγράφει, και τις αξιολογεί, συστηματικά και διεξοδικά. Η διαδικασία της συνεχούς επέκτασης του «δυνατού» περιγράφει με ιδανικό τρόπο τη βασική ουσία της έρευνας στην αρχιτεκτονική. Ο τρόπος που τίθεται κάθε φορά ένα ερευνητικό ερώτημα θα μπορούσε να παραλληλιστεί με το πρίσμα μέσα από το οποίο επιλέγουμε να κατανοήσουμε, ερμηνεύσουμε και αξιολογήσουμε ένα αρχιτεκτονικό ζήτημα, συμβάλλοντας στη διεύρυνση της γνώσης και των τρόπων εφαρμογής της στην πράξη.
Στο πεδίο της εφαρμοσμένης αρχιτεκτονικής η έρευνα μπορεί να είναι εξίσου δημιουργική, χωρίς απαραίτητα να σχετίζεται άμεσα με το τελικό εννοιολογικό περιεχόμενο το οποίο διερευνά, όπως είναι οι υλικές/κατασκευαστικές πλευρές ενός έργου, οι οποίες έχουν εγγενή χαρακτηριστικά που προδιαθέτουν για την καταλληλότητα ή όχι της χρήσης τους, και ως προς αυτό εξετάζονται, αλλά διαθέτουν και τον δικό τους «κρυφό» νοηματικό κώδικα. Αν και πρόκειται λοιπόν για ξεκάθαρα τεχνικό θέμα, εντούτοις κάθε φορά προκύπτει μέσα σε ένα συγκεκριμένο πολιτισμικό συγκείμενο, το οποίο αυτό τελικά «κλειδώνει» εννοιολογικά το concept.
Ως προς το ΑΙ, πέρα από την ερευνητική αξιοποίησή του σε επιμέρους τομείς, μένει να δούμε πώς θα εξελιχθεί συνολικά στον χώρο της αρχιτεκτονικής όταν το πλήθος πληροφοριών, προτάσεων και ιδεών που διαχειρίζεται αρχίσει να επηρεάζει, ή πιο σωστά να αλληλεπιδρά, με τον σχεδιασμό και την υλοποίηση απτών κτιρίων αφενός, και με την πόλη ως σύνολο αφετέρου.
Όσον αφορά στο περιβαλλοντικό θέμα, συνειδητοποιούμε ότι η φύση λειτουργεί σαν ένα απέραντο εργαστήριο που δεν παράγει «ισορροπίες», έτσι όπως τις αντιλαμβάνεται ο άνθρωπος. Αντίθετα, μπορεί να ανατρέψει κάθε «ισορροπία» που εμείς συλλαμβάνουμε με το μυαλό μας, όταν αυτή δεν συμβαδίζει με τη δική της δυναμική. Ένα ανθρωπογενές project μπορεί να τροποποιήσει την ισορροπία στη σχέση φύσης-τεχνολογίας, ελεγχόμενα κατά την άποψή μας, και να κριθεί τελικά «ωφέλιμο» με τα δικά μας μέτρα, αλλά όχι με τα μέτρα της φύσης που το αντιλαμβάνεται ως «εισβολέα». Στο πλαίσιο αυτό, σε ένα πρώτο επίπεδο προσπαθούμε να απελευθερώσουμε τη σκέψη μας από την ανθρωποκεντρική λογική που έχουμε συνηθίσει, να δούμε τη φύση ως διαρκώς μεταλλασσόμενη, καθότι δεν εντάσσεται εύκολα στις ανθρώπινες «λογιστικές» καταστάσεις που εξ ορισμού είναι στατικές.
Το εγχείρημά της Potiropoulos +Partners στο πεδίο της έρευνας πηγάζει από τη βούληση να εξετάζονται στο πλαίσιο του «p+R+D» συστηματικά νέες πιθανές προσεγγίσεις στον σχεδιασμό, που θα προσλαμβάνονται ως περισσότερο «ευέλικτες» ή «μεταρρυθμιστικές» συγκριτικά με τα δυϊστικά και αντιθετικά ετερώνυμα που ενυπάρχουν σε τόσα κοινωνικά, πολιτισμικά, αλλά και προγραμματικά/χωρικά θεωρητικά σχήματα και προσλήψεις στα οποία έχουμε συνηθίσει. Όπως είναι, για παράδειγμα, το γεγονός ότι πλέον άλλες μορφές δημιουργίας −η λογοτεχνία, η ποίηση, η περφόρμανς, και η μουσική− διαρρηγνύουν με έναν έμμεσο τρόπο το «σκληρό περίβλημα» της αρχιτεκτονικής, διευρύνοντας την συζήτηση γύρω από τα αρχιτεκτονικά ζητήματα.
*Το κείμενο δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του Fortune Greece κυκλοφορεί από την Παρασκευή 18/07 στα περίπτερα.
**Κεντρική Φωτογραφία: URBAN BLOCK 11, Συγκρότημα Αειφόρου Ανάπτυξης Μικτής Χρήσης 3D visualization: Batis Studio
