Ινδία – Πακιστάν: Το φάντασμα του πολέμου επιστρέφει – Οι αιτίες πίσω από την ανάφλεξη
Το Κασμίρ, η ορεινή και αμφισβητούμενη περιοχή στα Ιμαλάια, γίνεται για άλλη μια φορά το επικίνδυνο πεδίο όπου συγκλίνουν στρατιωτικές αντιπαραθέσεις, εθνοτικές εντάσεις και παγκόσμιες γεωπολιτικές ισορροπίες. Η αιματηρή επίθεση σε τουρίστες στις 22 Απριλίου πυροδότησε στοχευμένα στρατιωτικά πλήγματα της Ινδίας σε βάσεις εντός Πακιστάν, με το Ισλαμαμπάντ να απαντά λέγοντας πως κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη.
Οι νεκροί άμαχοι έχουν ξεπεράσει τους 30, με τις δύο χώρες να βρίσκονται ξανά στα όρια ευρείας σύρραξης.
Η Ινδία κατηγορεί συστηματικά το Πακιστάν για στήριξη τρομοκρατικών ομάδων, με αποκορύφωμα την ανάκληση του ειδικού καθεστώτος του Κασμίρ το 2019. Το Ισλαμαμπάντ θεωρεί τις ενέργειες του Νέου Δελχί καταπίεση κατά της μουσουλμανικής πλειοψηφίας στην περιοχή. Η στρατιωτικοποίηση της «Γραμμής Ελέγχου» και η συστηματική παρουσία ανταρτών συντηρούν τη διαρκή ένταση.
Εκτός από τα όπλα, τώρα και το νερό στο τραπέζι
Η Ινδία αποφάσισε την αναστολή της Συνθήκης Ύδατος του Ινδού, μιας συμφωνίας-ορόσημο που ρυθμίζει τη χρήση έξι ποταμών από τις δύο χώρες. Το Νέο Δελχί επιδιώκει μεγαλύτερη ευελιξία σε μικρότερα υδροηλεκτρικά έργα, ενώ το Ισλαμαμπάντ προειδοποιεί για «δυναμική αντίδραση», χαρακτηρίζοντας τη συνθήκη δεσμευτική.
Πέρα από το διπλωματικό και στρατιωτικό σκέλος, η γεωστρατηγική πραγματικότητα επιβαρύνει περαιτέρω το κλίμα. Η Ινδία εμβαθύνει τη σχέση της με τις ΗΠΑ, ενώ το Πακιστάν στρέφεται όλο και περισσότερο προς την Κίνα, ενισχύοντας τον ρόλο της στο σχέδιο Belt and Road. Η αντιπαράθεση ΗΠΑ-Κίνας βρίσκει αντανάκλαση και στην περιοχή, δυσχεραίνοντας κάθε προοπτική ουσιαστικής αποκλιμάκωσης.
Ο φόβος της κλιμάκωσης και η απουσία εμπιστοσύνης
Παρά τα επαναλαμβανόμενα επεισόδια και τις απώλειες, ένας ολοκληρωτικός πόλεμος θεωρείται ακόμα απίθανος, κυρίως λόγω του κινδύνου πυρηνικής σύγκρουσης. Ωστόσο, το πολιτικό περιβάλλον και στις δύο πλευρές δεν ευνοεί τον διάλογο. Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι αποκλείει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση δίχως «σκληρά μέτρα κατά των τρομοκρατών», ενώ το στρατιωτικό κατεστημένο του Πακιστάν φαίνεται να κρατά γερά το τιμόνι της εξωτερικής πολιτικής.
