ΗΠΑ-Ουκρανία: Μια συμφωνία για ορυκτά με περισσότερο συμβολισμό παρά ουσία

Η πρόσφατη συμφωνία μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ουκρανίας για τα ορυκτά αποτελεί κυρίως έναν συμβολικό θρίαμβο και για τις δύο πλευρές, περισσότερο παρά έναν άμεσο γεωοικονομικό μετασχηματισμό. Όπως αναφέρει το Reuters, η Ουκρανία εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη δέσμευση για αμερικανικές επενδύσεις σε ένα “ελεύθερο, κυρίαρχο και ασφαλές” κράτος, ενώ οι ΗΠΑ αποκτούν μερίδιο στο μελλοντικό μεταλλευτικό δυναμικό της χώρας — και ο Ντόναλντ Τραμπ ενισχύει τη φήμη του ως “ο μέγας διαπραγματευτής”, όπως δήλωσε η εκπρόσωπός του, Κάρολαϊν Λίβιτ.

Ωστόσο, ο ενθουσιασμός δεν συνοδεύεται από άμεσες προοπτικές εξόρυξης. Η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, δήλωσε ότι δεν αναμένει απόδοση μερισμάτων από το Κοινό Επενδυτικό Ταμείο Ανασυγκρότησης για τουλάχιστον 10 χρόνια.

Η συμφωνία δεν αφορά αποκλειστικά σπάνιες γαίες, αλλά ευρύτερα τα υπεδάφια αποθέματα — πετρέλαιο, φυσικό αέριο και μέταλλα. Παρά το μέγεθός της, η Ουκρανία δεν διαθέτει ακόμα αξιοποιήσιμα κοιτάσματα σπάνιων γαιών, ενώ το 40% των μεταλλευτικών αποθεμάτων της βρίσκεται σε περιοχές υπό ρωσική κατοχή, γεγονός που αποτελεί βασικό εμπόδιο για την υλοποίηση της συμφωνίας, χωρίς ειρήνη και επίλυση των εδαφικών διαφορών.

Η Ουκρανία φιλοξενεί αποθέματα λιθίου, γραφίτη, τιτανίου και ουρανίου, όμως τα περισσότερα ορυχεία είτε έχουν κλείσει λόγω πολέμου είτε θα χρειαστούν χρόνια για να επανεκκινήσουν και να δημιουργηθεί αλυσίδα παραγωγής υψηλής καθαρότητας. Η κατεργασία τέτοιων υλικών απαιτεί εξειδικευμένες τεχνολογίες και εγκαταστάσεις, ενώ η Κίνα κυριαρχεί στον παγκόσμιο εφοδιασμό, πιέζοντας τις τιμές για να εξουδετερώνει τον ανταγωνισμό.

Ειδικά στο γραφίτη, αν και η Ουκρανία διαθέτει αξιοποιήσιμα αποθέματα και υπάρχει ευρωπαϊκή ζήτηση (π.χ. για μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων), η κατάρρευση των τιμών καθιστά αβέβαιη την οικονομική βιωσιμότητα των έργων. Ανάλογες δυσκολίες αντιμετωπίζουν και οι ΗΠΑ, που ήδη χρειάζονται κρατική παρέμβαση και στρατηγικές επενδύσεις, όπως αυτή του Υπουργείου Άμυνας σε μονάδα επεξεργασίας σπάνιων γαιών της αυστραλιανής Lynas.

Η συμφωνία είναι περισσότερο μια μακροπρόθεσμη γεωπολιτική επένδυση, παρά μια άμεση ενεργοποίηση μεταλλευτικής ανάπτυξης. Σε μια εποχή μετάβασης από την οικονομία των ορυκτών καυσίμων σε αυτή των μετάλλων, τα ορυκτά αποτελούν πλέον το νέο “συνάλλαγμα” ισχύος. Η συμφωνία ΗΠΑ-Ουκρανίας αποτελεί ένα ακόμα βήμα σε αυτόν τον νέο γεωοικονομικό ανταγωνισμό — με επόμενο πιθανό σταθμό τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Γιώργος Γεράρδος στο «Όσοι Τόλμησαν»: Η επιχειρηματικότητα είναι τρόπος ζωής
• Dr. Josh Baron: Έτσι χτίζονται οι οικογενειακές επιχειρήσεις με μέλλον
• Κρίστιαν Χατζημηνάς (Business Monitor): Πώς θα ξαναγίνει πράξη η βιομηχανική «αναγέννηση» της Ελλάδας