Ισπανία vs Τραμπ: Αρνείται τον στόχο 5% του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες – Εξαίρεση με φόντο εντάσεις
Σε μια συμβολική όσο και πρακτική διαφοροποίηση από τη σκληρή γραμμή των ΗΠΑ εντός του ΝΑΤΟ, η Ισπανία εξασφάλισε εξαίρεση από τον νέο στόχο για αμυντικές δαπάνες 5% του ΑΕΠ, μετά από έντονες διαβουλεύσεις και μετωπική σύγκρουση με την Ουάσιγκτον.
Ο πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ ξεκαθάρισε ότι η Ισπανία δεν πρόκειται να υπερβεί το 2,1% του ΑΕΠ, παρά τις πιέσεις των τελευταίων εβδομάδων. «Σεβόμαστε τις αποφάσεις των άλλων χωρών, αλλά εμείς δεν θα το κάνουμε», δήλωσε, αμφισβητώντας τη λογική πίσω από τον στόχο 5%.
Η στάση αυτή προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος χαρακτήρισε την Ισπανία «κακοπληρωτή» και άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αναθεώρησης της στήριξης των ΗΠΑ προς τις ευρωπαϊκές χώρες, επισημαίνοντας: «Δεν πιστεύω ότι πρέπει να το κάνουμε εμείς – πρέπει να το κάνουν αυτοί».
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι πιέσεις προς την Ισπανία είχαν αυξηθεί καθώς χώρες όπως η Ιταλία και το Βέλγιο φέρονται να έχουν ήδη αποδεχθεί τον νέο στόχο. Η τελική εκδοχή της κοινής δήλωσης, που εγκρίθηκε από όλα τα μέλη, τροποποιήθηκε ώστε να παρέχει μεγαλύτερη ευελιξία: η φράση «δεσμευόμαστε» αντικαταστάθηκε από το «οι σύμμαχοι δεσμεύονται», με την Ισπανία να ερμηνεύει πως δεν υποχρεούται να ευθυγραμμιστεί.
Ο νέος στόχος που προωθεί το ΝΑΤΟ — και προσωπικά ο Τραμπ — ανέρχεται σε 5% του ΑΕΠ, από τα οποία 3,5% αφορούν βασικές αμυντικές δαπάνες και 1,5% υποστηρικτικές ανάγκες, όπως κυβερνοασφάλεια και υποδομές. Η υλοποίησή του μετατέθηκε για το 2035, με επανεξέταση στο 2029 και χωρίς πλέον υποχρεωτικές ετήσιες αυξήσεις, γεγονός που δίνει περιθώρια προσαρμογής στις πιο «σφιχτές» οικονομίες.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, σε επιστολή του προς τον Σάντσεθ, αναγνώρισε την ανάγκη «να καθορίσει κάθε κράτος με κυρίαρχο τρόπο το δικό του μονοπάτι». Παράλληλα, ο Ισπανός υπουργός Εξωτερικών Χοσέ Μανουέλ Αλμπάρες τόνισε από τις Βρυξέλλες ότι η Μαδρίτη μπορεί να πιάσει τους επιχειρησιακούς στόχους με 2,1%, θέση που έγινε αποδεκτή από τη Συμμαχία.
Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη πραγματοποιείται υπό τη σκιά της ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή, της στρατιωτικής εμπλοκής των ΗΠΑ και του Ισραήλ κατά του Ιράν, αλλά και του διαρκούς πολέμου στην Ουκρανία. Ο νέος αμυντικός στόχος σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη προσπάθεια συλλογικής ενίσχυσης της Συμμαχίας εδώ και δεκαετίες — και ταυτόχρονα αποκαλύπτει τις διαφορετικές ταχύτητες και αντοχές των μελών.
