Καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών: Μένει μόνο στα λόγια, ή εφαρμόζεται και στην πράξη;

της McKenna Moore

Στο τελευταίο επεισόδιο του podcast τους, Leadership Next, η Ellen McGirt και ο Alan Murray συζήτησαν κατά πόσο ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών εφαρμόζεται στην πράξη μέσα στον κόσμο των επιχειρήσεων. «Οι επιχειρήσεις αλλάζουν» λέει ο Murray, και πολλοί εταιρικοί ηγέτες αναγνωρίζουν το γεγονός αυτό, πιστεύοντας ότι το μέλλον περνάει μέσα από την εστίαση στην ισότητα, τη φυλετική δικαιοσύνη, την κλιματική αλλαγή, και πολλά άλλα.

Αλλά δεν συμφωνούν όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Lucian Bebchuk από τη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, ο οποίος πρόσφατα δημοσίευσε μια εργασία με τον τίτλο The Illusory Promise of Stakeholder Governance (Η Ψευδής Υπόσχεση της Διακυβέρνησης των Ενδιαφερομένων Μερών). Ο ίδιος μίλησε στο Fortune μαζί με τη Rebecca Henderson, της οποίας το βιβλίο Reimagining Capitalism: How Business Can Save the World (Συλλαμβάνοντας Εκ Νέου τον Καπιταλισμό: Πώς οι Επιχειρήσεις Μπορούν να Σώσουν τον Κόσμο) παρουσιάζει ιδέες που τη φέρνουν σε αντίθεση με την προσέγγιση του Bebchuk στον καπιταλισμό των ενδιαφερομένων μερών.

Ο Bebchuk πιστεύει ότι όλη αυτή η κουβέντα των στελεχών περί stakeholder capitalism είναι «εν πολλοίς διακοσμητική». Στην έρευνά του, αυτός και οι συνάδελφοί του βρήκαν ότι όταν καλούνται να λάβουν αποφάσεις, οι CEO σπάνια λαμβάνουν υπόψη τις επιθυμίες και τις ανάγκες των ενδιαφερομένων μερών, επειδή δεν έχουν επαρκή κίνητρα και τα κέρδη απ’ αυτό είναι ελάχιστα. Επίσης, σημειώνει ότι πολλοί CEO που υπέγραψαν τη νέα δήλωση εταιρικού σκοπού του Business Roundtable δεν έλαβαν έγκριση από τα διοικητικά συμβούλια επειδή αισθάνθηκαν ότι η δήλωση αυτή δεν αλλάζει πραγματικά κάτι στη λειτουργία των εταιρειών τους.

Η Henderson, όμως, δεν το θεωρεί απαραίτητα αρνητικό το γεγονός αυτό. «Πιστεύω ότι και μόνο η αλλαγή των σκοπών της επιχείρησης μπορεί να κάνει τη διαφορά. Δεν νομίζω ότι πρέπει να αλλάξεις εκ βαθέων την εταιρική διακυβέρνηση για να το πετύχεις αυτό».

Πάντως, τόσο ο Bebchuk όσο και η Henderson συμφωνούν ότι η κοινωνία δεν μπορεί να περιμένει από τους εταιρικούς ηγέτες να επιλέξουν να κάνουν το καλό χωρίς να έχουν κάποιο κίνητρο γι’ αυτό. Και, όπως, τόνισε και ο Murray, υπάρχουν πολλές στρατηγικές win-win που επιτρέπουν τόσο την κερδοφορία όσο και το κοινωνικό όφελος.