KPMG: Προβλέπει επιβράδυνση του ΑΕΠ λόγω γεωπολιτικής αβεβαιότητας
Επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης του ΑΕΠ σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008/9 προβλέπει η πρόσφατη έκθεση της KPMG, «Global Economic Outlook 2025», καθώς η γεωπολιτική και οικονομική αβεβαιότητα γίνονται βασικά ζητήματα για τους CEOs.
Eιδικότερα, η έκθεση προβλέπει ότι το παγκόσμιο ΑΕΠ θα μειωθεί από 3,2% το 2024 σε 2,7% το 2025, πριν ανακάμψει ελαφρώς στο 2,8% το 2026.
Παράλληλα, ο παγκόσμιος πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί από 4,5% το 2024 σε 3,6% το 2025 και να φτάσει το 3% ,1το 2026.
Οι τελευταίες προβλέψεις παρουσιάστηκαν στο πρώτο παγκόσμιο διαδικτυακό σεμινάριο της KPMG για το “Global Economic Outlook”, στο οποίο συμμετείχαν σχεδόν 2.000 στελέχη παγκοσμίως. Το σεμινάριο είχε ως στόχο την ανάλυση των προκλήσεων και ευκαιριών που προκύπτουν σε αυτή την περίπλοκη περίοδο για την επιχειρηματική κοινότητα.
Η παρούσα αστάθεια στις αγορές και το εμπόριο αποτυπώθηκε και στην live ψηφοφορία κατά τη διάρκεια της διαδικτυακής μετάδοσης. Στους συμμετέχοντες τέθηκε η ερώτηση για το ποια είναι η μεγαλύτερη ανησυχία για τους οργανισμούς τους αυτή τη στιγμή. Πάνω από το ένα τρίτο (34%) ανέφερε τη μακροοικονομική αστάθεια, ενώ το 30% τη γεωπολιτική αστάθεια. Σχεδόν οι μισοί (47%) δήλωσαν ότι οι προοπτικές ανάπτυξης της εταιρείας τους έχουν επιδεινωθεί από τον Ιανουάριο. Μόνο το 40% ανέφερε ότι δεν σχεδιάζουν σημαντικές αλλαγές στη στρατηγική τους σε ό,τι αφορά τους δασμούς και τη δυναμική του παγκόσμιου εμπορίου (αριθμός συμμετεχόντων: 665).
«Στο σημερινό επιχειρηματικό περιβάλλον, οι τελευταίες προβλέψεις της KPMG για την παγκόσμια οικονομία δύσκολα θα εκπλήξουν κάποιον ηγέτη. Από την εμπειρία μου με CEOs, η αβεβαιότητα είναι πάντα στην κορυφή της λίστας των ανησυχιών τους. Αυτή τη στιγμή, τα στελέχη υιοθετούν στρατηγική «παύσης και προετοιμασίας», καθυστερώντας σημαντικές επενδυτικές αποφάσεις καθώς προετοιμάζονται για ενδεχόμενη ύφεση που μπορεί να περιορίσει τις αναπτυξιακές τους φιλοδοξίες.», δήλωσε η Regina Mayor, Global Head of Clients & Markets, KPMG International.
«Παρά τις σημερινές προκλήσεις, είναι κρίσιμο οι ηγέτες να επικεντρωθούν στον εντοπισμό ευκαιριών και να αντιμετωπίσουν τους γεωπολιτικούς κινδύνους ως στρατηγικό πλεονέκτημα και όχι εμπόδιο. Είναι μια ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν αυτές τις πληροφορίες για να πλοηγηθούν στο πολύπλοκο παγκόσμιο οικονομικό τοπίο. Οι CEOs πρέπει να είναι ενημερωμένοι, ευέλικτοι και έτοιμοι να προσαρμοστούν σε γρήγορα μεταβαλλόμενες συνθήκες.»
Η γεωπολιτική τροφοδοτεί την παγκόσμια αβεβαιότητα
Η Ομάδα Γεωπολιτικής της KPMG χαρακτηρίζει τη σημερινή κατάσταση ως «Κρίσιμη Ύφεση» – μια μεταβατική περίοδο από την αμερικανοκεντρική παγκοσμιοποίηση προς έναν πολυπολικό κόσμο. Αυτή η μετάβαση φέρνει στο προσκήνιο νέες αναδυόμενες δυνάμεις όπως η Ινδία, η Βραζιλία, το Μεξικό και η Τουρκία, αλλά και οικονομίες της Νοτιοανατολικής Ασίας αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή, δημιουργώντας ένα πιο ανταγωνιστικό γεωπολιτικό περιβάλλον.
«Αντιμετωπίζουμε ενδεχομένως περισσότερες παγκόσμιες συγκρούσεις από οποιαδήποτε άλλη στιγμή από το 1946. Αυτή η ιστορική έξαρση αναταραχής επηρεάζει αρνητικά τις αλυσίδες εφοδιασμού και τις επιχειρησιακές λειτουργίες, ιδιαίτερα κοντά σε κρίσιμους εμπορικούς κόμβους όπως το Στενό Bab-El-Mandeb/Διώρυγα του Σουέζ, τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας και τη Διώρυγα του Παναμά. Αυτές οι περιοχές, που είναι ζωτικής σημασίας για το παγκόσμιο εμπόριο, καθίστανται ολοένα και πιο ευάλωτες σε διαταραχές λόγω περιφερειακών συγκρούσεων και διεκδικήσεων κυριαρχίας.», σχολίασε ο Stefano Moritsch, Head of Global Geopolitics, KPMG International.
«Ο κατακερματισμός του παγκόσμιου εμπορίου, οι αυξανόμενες συγκρούσεις και η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα γύρω από τους δασμούς στις ΗΠΑ αναγκάζουν τους επιχειρηματίες να υιοθετήσουν στάση αναμονής. Η αστάθεια είναι η νέα κανονικότητα και οι επιχειρήσεις πρέπει να θεωρούν τον γεωπολιτικό κίνδυνο ως πλεονέκτημα και όχι ως κίνδυνο. Το ζητούμενο είναι η ανάπτυξη μιας ξεκάθαρης στρατηγικής γύρω από τον τρόπο που αυτές οι γεωπολιτικές τάσεις θα επηρεάσουν τους στόχους τους μακροπρόθεσμα. Οι επιχειρήσεις σήμερα πρέπει να διαμορφώσουν μια σαφή εικόνα για το πώς αυτές οι γεωπολιτικές τάσεις θα επηρεάσουν τους στρατηγικούς τους στόχους, όχι μόνο βραχυπρόθεσμα αλλά και τα επόμενα χρόνια. Με βαθύτερη κατανόηση αυτών των γεωπολιτικών δυναμικών και ενεργή εμπλοκή στη διαχείριση κινδύνων, οι επιχειρήσεις μπορούν να πλοηγηθούν πιο αποτελεσματικά στο ασταθές περιβάλλον, μετατρέποντας την αβεβαιότητα σε ευκαιρία.»
O Δημήτρης Λαμπρόπουλος, Partner, Deal Advisory, ΚPMG στην Ελλάδα, δήλωσε: «Οι πρόσφατες εξελίξεις στο μακροοικονομικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις γεωπολιτικές εντάσεις και την επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, εντείνουν το αίσθημα αβεβαιότητας στον επιχειρηματικό κόσμο. Η αύξηση των αμυντικών δαπανών σε πολλές χώρες και η πιθανή επιβολή νέων δασμών δημιουργούν επιπλέον πίεση στα δημόσια οικονομικά και στο κόστος λειτουργίας των επιχειρήσεων. Οι αλυσίδες εφοδιασμού επηρεάζονται, οι επενδύσεις καθυστερούν και η κατανάλωση επιβραδύνεται. Οι επιχειρηματικές αποφάσεις γίνονται πιο προσεκτικές, με έμφαση στη διαχείριση ρίσκου και στην προσαρμοστικότητα. Σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, η στρατηγική διορατικότητα είναι πιο κρίσιμη από ποτέ.»
Οικονομικές ενδείξεις ανά περιοχή– Αμερική
- Οι έντονες πολιτικές αλλαγές και οι αυξανόμενες εμπορικές εντάσεις προκαλούν επιβράδυνση της οικονομίας στην Αμερική.
- Η αβεβαιότητα λειτουργεί σαν «οικονομικός φόρος», καθυστερώντας επενδύσεις και αποφάσεις καθώς οι επιχειρήσεις στη Βόρεια και Νότια Αμερική παλεύουν με το απρόβλεπτο ρυθμιστικό περιβάλλον.
- Καθώς οι επιχειρήσεις στην Αμερική συνεχίζουν να αναζητούν μεγαλύτερη σαφήνεια, η επίδραση γίνεται αισθητή στην ανάπτυξη του ΑΕΠ, η οποία αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 2,7% το 2025, σηματοδοτώντας την ασθενέστερη περίοδο ανάπτυξης στην περιοχή από την οικονομική κρίση του 2008/9.
«Οι δασμοί αναμένεται να αυξηθούν δραματικά, από 2,8% σε πάνω από 20% μέχρι το τέλος του έτους. Η αβεβαιότητα προκάλεσε ιστορική αύξηση στο εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ λόγω μαζικών αποθεματοποιήσεων. Οι επιχειρήσεις έσπευσαν να μειώσουν τις επιπτώσεις των δασμών.», δήλωσε η Diane Swonk, Americas Chief Economist, KPMG International.
Παρά τις εντεινόμενες οικονομικές ανησυχίες στην Αμερική, αναδύονται ορισμένες ευκαιρίες για ανάπτυξη, με τη Βραζιλία να ξεχωρίζει ως φάρος δυναμικής μέσα στη γενικότερη απαισιοδοξία. Εκμεταλλευόμενη τη στενή εμπορική της σχέση με την Κίνα, η Βραζιλία προσφέρει μοναδικές αναπτυξιακές δυνατότητες, ιδιαίτερα στον τομέα των αγροτικών εξαγωγών. Οι στρατηγικοί δεσμοί της χώρας με την Κίνα θα μπορούσαν να μετριάσουν ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις των εμπορικών πολιτικών των ΗΠΑ, καθιστώντας τη Βραζιλία έναν σχετικά σταθερό παίκτη στην περιοχή.
Οικονομικές ενδείξεις ανά περιοχή– Ευρώπη
- Η Ευρώπη προβλέπεται να έχει μέτρια ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα, με το ΑΕΠ της Ευρωζώνης να αυξάνεται κατά 0,9% το 2025 και 1,1% το 2026.
- Η εικόνα, ωστόσο είναι συγκεχυμένη, με τη συγκρατημένη συνολική ανάπτυξη να καλύπτει τις αποκλίνουσες επιδόσεις σε ολόκληρη την ήπειρο. Οι ευρωπαϊκές οικονομίες διαμορφώνονται από διαφορές στα βασικά οικονομικά μεγέθη, καθώς και από δημοσιονομικούς περιορισμούς και την έκθεσή τους στις τρέχουσες γεωπολιτικές πιέσεις.
- Οι οικονομίες της Νότιας και Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ισπανία και η Πολωνία, παρουσιάζουν ισχυρή απόδοση, χάρη στη σταθερή εγχώρια ζήτηση, τις στοχευμένες επενδύσεις και τη θετική πορεία της αγοράς εργασίας.
- Αντιθέτως, πολλές βασικές οικονομίες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διαρθρωτικούς και δημοσιονομικούς περιορισμούς που ενδέχεται να περιορίσουν την ανάπτυξή τους.
Η Yael Selfin, European Chief Economist, KPMG International, σημειώνει: «Η Ευρώπη παραμένει ευάλωτη σε μια κλιμάκωση των δασμών, ιδίως στον τομέα των φαρμακευτικών προϊόντων, τα οποία αποτελούν σημαντικό ποσοστό των εξαγωγών για αρκετές ευρωπαϊκές οικονομίες. Αυτή η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα προκαλεί επιφυλακτικότητα στον επιχειρηματικό σχεδιασμό και τις επενδύσεις.»
Το μεταβαλλόμενο γεωπολιτικό περιβάλλον ωθεί σε ανακατανομή των αμυντικών δαπανών στην Ευρώπη, με κυβερνήσεις σε όλη την ήπειρο να ανακοινώνουν σχέδια για σημαντικά αυξημένη χρηματοδότηση. Οι αρχικές αυξήσεις αναμένεται να επικεντρωθούν στις δαπάνες για προμήθειες, οι οποίες θα χρηματοδοτηθούν μέσω αυξημένου δανεισμού.
Η δέσμευση για αύξηση του δανεισμού ενδέχεται να επιβαρύνει περαιτέρω τα δημόσια οικονομικά, δημιουργώντας πρόσθετες πιέσεις σε υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και επιταχύνοντας την ανάγκη απομάκρυνσης από τη χρηματοδότηση μέσω χρέους.
H Yael καταλήγει «Η στροφή προς την άμυνα ενδέχεται να προσφέρει την ευκαιρία για μεγαλύτερη έμφαση στην ευρωπαϊκή έρευνα και ανάπτυξη. Αυτό, με τη σειρά του, θα μπορούσε να οδηγήσει σε θετικές παράπλευρες ευκαιρίες για τεχνολογίες διπλής χρήσης, καθώς και για επιμέρους κλάδους της άμυνας που βασίζονται στην έρευνα, όπως η αεροδιαστημική, η κυβερνοασφάλεια, η προηγμένη ρομποτική και τα αυτόνομα drones.»
Οικονομικές ενδείξεις ανά περιοχή – Ασία- Ειρηνικός
- Η αβεβαιότητα γύρω από την εμπορική πολιτική των ΗΠΑ επηρεάζει τις εξαγωγικές οικονομίες της περιοχής. Κυρίως λόγω της υψηλής εξάρτησης της περιοχής από το διεθνές εμπόριο. Οικονομίες όπως η Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ (Ειδική Διοικητική Περιοχή της Κίνας) ξεχωρίζουν για τα εξαιρετικά υψηλά ποσοστά εξαγωγών τους, που αντιστοιχούν στο 190% και 170% του ΑΕΠ αντίστοιχα.
- Η Σιγκαπούρη ενδέχεται να εισέλθει σε ύφεση μέχρι το 2026, με μείωση του ΑΕΠ έως και 3%. Το Χονγκ Κονγκ αναμένεται να έχει πτώση 1,5%.
- Η Κίνα, ο οικονομικός γίγαντας της περιοχής, αναμένεται επίσης να αντιμετωπίσει επιβράδυνση. Η ανάπτυξη του ΑΕΠ της προβλέπεται να μειωθεί κατά περίπου 0,5% έως τα τέλη του 2025, με την επίδραση να εντείνεται στο 0,9% έως το 2027, λόγω της επιβολής δασμών από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα δεν θα μείνουν ανεπηρέαστες από αυτούς τους οικονομικούς κραδασμούς· η ανάπτυξη της Ιαπωνίας πιθανόν να μειωθεί στο 0,5% το 2026, ενώ για τη Νότια Κορέα προβλέπεται μείωση κατά 1,5% έως το 2028
Ο Dr. Brendan Rynne, Asia-Pacific Chief Economist, KPMG International, δήλωσε: «Οι αλλαγές στην εμπορική πολιτική της νέας κυβέρνησης των ΗΠΑ θα έχουν σοβαρές συνέπειες για τις οικονομίες της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού. Αυτές οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα έντονες λόγω των αλληλοσυνδεόμενων εμπορικών δικτύων της περιοχής. Οι οικονομίες της περιοχής ενδέχεται να προσαρμοστούν στρατηγικά σε αυτές τις αλλαγές, είτε μέσω διαφοροποίησης των εμπορικών εταίρων τους, είτε με επενδύσεις στην τεχνολογία για την ενίσχυση της παραγωγικής αποδοτικότητας, είτε με την ενίσχυση των εγχώριων αγορών ώστε να μετριαστούν οι επιπτώσεις».
