Κρίσιμες αποφάσεις για το κλίμα: Οι «κόντρες» στις Βρυξέλλες και οι ελληνικές θέσεις
Με το κόστος της ενέργειας να αποτελεί απειλή για την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας στην Ευρώπη οι υπουργοί ενέργειας καλούνται να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις για την εφαρμογή μέτρων που θα υποστηρίξουν τους κλιματικούς στόχους της Ευρώπης, στο πλαίσιο του σημερινού Συμβουλίου Περιβάλλοντος στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή του Έλληνα υπουργού Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Σταύρου Παπασταύρου.
Ας σημειωθεί ότι η ΕΕ, αν και θεωρείται παγκόσμιος ηγέτης στα θέματα προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, δεν έχει παρουσιάσει τις προτάσεις της ενόψει της COP30 ενώ εκκρεμούν τα εθνικά σχέδια των ευρωπαϊκών χωρών για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού (NDCs). Σήμερα οι υπουργοί Ενέργειας και Περιβάλλοντος καλούνται -λίγες ημέρες πριν ανοίξει η αυλαία της COP30 στη Βραζιλία (10-21 Νοεμβρίου)- να συζητήσουν αφενός την πρόταση της Κομισιόν για μείωση των καθαρών εκπομπών κατά 90% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 και αφετέρου να οριστικοποιήσουν τα NDCs.
Η πρόταση που υπέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή περιλαμβάνει επίσης βασικά στοιχεία και προϋποθέσεις που πρέπει να αποτυπωθούν στις νομοθετικές προτάσεις για το πλαίσιο πολιτικής μετά το 2030, ώστε να καταφέρουν τα κράτη μέλη να επιτύχουν τον ενδιάμεσο στόχο για το 2040, ενόψει και του στόχου του 2050 για κλιματική ουδετερότητα.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να λάβουν δύσκολες αποφάσεις καθώς οι δεσμευτικοί στόχοι αναδύουν προκλήσεις για τον επιχειρηματικό κόσμο που αντιμετωπίζει ακριβή ενέργεια και υψηλά λειτουργικά κόστη.
Χώρες όπως Γερμανία, Ισπανία και οι σκανδιναβικές υπεραμύνονται του ρόλου της Ευρώπης ως πρωτοπόρου στις πολιτικές για το Κλίμα και υπερασπίζονται την υλοποίηση του στόχου χωρίς καθυστερήσεις ενώ χώρες, κυρίως του ευρωπαϊκού νότου, όπως Ελλάδα, Ιταλία αλλά και Βουλγαρία και Σλοβακία προτείνουν πιο ρεαλιστικό πλαίσιο που θα λαμβάνει υπόψη το κόστος της μετάβασης. Η Ελλάδα είναι σταθερά προσηλωμένη στην πράσινη μετάβαση θεωρώντας απαραίτητους τους πράσινους στόχους ενώ υπερασπίζεται την ρήτρα αναθεώρησης ώστε οι στόχοι να επανεκτιμώνται ανάλογα με τα δεδομένα και τάσσεται υπέρ των χρηματοδοτικών εργαλείων για την προώθηση επενδύσεων.
Σε συνέντευξή του στην ertnews ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου ανέφερε σχετικά ότι “ανάλογα με τον στόχο που πρέπει να πετύχει κάθε χώρα, θα πρέπει να πάρει κάποια σημαντικά μέτρα. Η Ελλάδα είναι υπέρ της μείωσης, αλλά δεν θα βάλουμε τους αριθμούς πάνω από τους ανθρώπους, δεν θα βάλουμε ένα στόχο χωρίς να δούμε τις πρακτικές συνέπειες που θα έχει στη ζωή των πολιτών. Ζητούμε λοιπόν ευελιξίες, ρήτρα αναθεώρησης –review clause-, αν ο στόχος μείωσης εκπομπών κατά 90% για κάποιο λόγο αντικειμενικά δεν βγαίνει, θα πρέπει να μπορούμε να τον αλλάξουμε. Επίσης πρέπει να υπάρχει ειδική προστασία για τα ευάλωτα νοικοκυριά”.
Πάντως την ίδια στιγμή που διαπιστώνεται ανάγκη για περισσότερες επενδύσεις στην ενέργεια, ήτοι υποδομές και πρώτες ύλες, ο κλιματικός νόμος και η Οδηγία για τη Βιωσιμότητα θέτουν περιορισμούς για τα ορυκτά καύσιμα στην Ευρώπη μετά το 2040, γεγονός που εγείρει σημαντικό ρίσκο για ενεργειακούς κολοσσούς. Ενδεικτικές προς τούτο είναι οι δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της ExxonMobil, Darren Woods, που προειδοποίησε ότι η ExxonMobil ενδέχεται να αποσυρθεί από την ΕΕ αν δεν αλλάξει η νομοθεσία για την εταιρική βιωσιμότητα καθώς η εφαρμογή -ως έχει- της Οδηγίας για τη Δέουσα Επιμέλεια Εταιρικής Βιωσιμότητας (Corporate Sustainability Due Diligence Directive) επηρεάζει την παγκόσμια παρουσία της απειλώντας τη δραστηριότητα με πρόστιμα έως 5% επί των παγκόσμιων εσόδων.
Ας σημειωθεί πάντως ότι είναι σε εξέλιξη διαβουλεύσεις στην ΕΕ και προωθούνται αλλαγές στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
