Κρίσιμες ώρες για τη συμφωνία ΗΠΑ–Ουκρανίας. Διαφωνίες της τελευταίας στιγμής
Απρόσμενα εμπόδια εμφανίστηκαν καθώς ΗΠΑ και Ουκρανία βρίσκονται στο χείλος της υπογραφής συμφωνίας-πλαισίου για τους ορυκτούς πόρους, γράφουν οι Financial Times. Συγκεκριμένα, μια διαφωνία σχετικά με όσα είχαν συμφωνηθεί κατά τη διάρκεια μαραθώνιων νυχτερινών διαπραγματεύσεων έθεσε υπό αμφισβήτηση την οριστικοποίηση της συμφωνίας.
Η συμφωνία που επρόκειτο να υπογραφεί – το κείμενο της οποίας είδαν οι Financial Times – δήλωνε ότι οι ΗΠΑ και η Ουκρανία, μέσω της ανάπτυξης των φυσικών πόρων του Κιέβου και της δημιουργίας ενός κοινού επενδυτικού ταμείου, θα «επιδιώξουν να δημιουργήσουν τις απαραίτητες συνθήκες για… την αύξηση των επενδύσεων στην εξόρυξη, την ενέργεια και τις συναφείς τεχνολογίες στην Ουκρανία».
Αυτό συνέβη αφού το Κίεβο εξασφάλισε σημαντική παραχώρηση από την κυβέρνηση Τραμπ, ώστε μόνο η μελλοντική στρατιωτική βοήθεια να λογίζεται ως συνεισφορά των ΗΠΑ στο συγκεκριμένο Ταμείο.
Η πρώτη αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριτένκο, πέταξε για την Ουάσιγκτον ώστε να υπογράψει τη συμφωνία με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, σύμφωνα με τρεις Ουκρανούς αξιωματούχους.
Ωστόσο, καθώς το αεροπλάνο της Σβιριτένκο κατευθυνόταν προς την Ουάσιγκτον, παρουσιάστηκαν προβλήματα και η ομάδα του Μπέσεντ διεμήνυσε ότι θα πρέπει «να είναι έτοιμη να υπογράψει όλες τις συμφωνίες ή να επιστρέψει πίσω στην πατρίδα της», σύμφωνα με τρεις πηγές που έχουν γνώση της κατάστασης.
Οι Αμερικανοί θέλουν από τους Ουκρανούς να υπογράψουν σήμερα τόσο τη συμφωνία-πλαίσιο, όσο και μια λεπτομερή συμφωνία για το Ταμείο, η οποία θα ολοκλήρωνε το θέμα, ανέφεραν δύο Ουκρανοί αξιωματούχοι.
Πηγή με γνώση της αμερικανικής θέσης είπε την Τετάρτη ότι οι διαπραγματεύσεις δεν είχαν ολοκληρωθεί επειδή η Ουκρανία επιχείρησε να επαναδιαπραγματευτεί όρους που είχαν συμφωνηθεί το σαββατοκύριακο.
Το ίδιο πρόσωπο δήλωσε ότι ανώτατοι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανησυχούν ότι αυτό θα μείωνε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία, αλλά η συμφωνία μπορεί να υπογραφεί το συντομότερο εάν η Ουκρανία επιστρέψει στους αρχικούς όρους.
Οι Ουκρανοί υποστηρίζουν ότι η αμερικανική εκδοχή είναι ανακριβής, και ότι δεν μπορούν να υπογράψουν και τα δύο έγγραφα την Τετάρτη, επειδή η συμφωνία-πλαίσιο πρέπει πρώτα να επικυρωθεί από το ουκρανικό κοινοβούλιο πριν να μπορέσει να υπογραφεί η συμφωνία για το Ταμείο.
Ένας Ουκρανός αξιωματούχος που συμμετείχε στις συνομιλίες εξέφρασε απογοήτευση προς τις ΗΠΑ, λέγοντας ότι ανησυχούν πως «δεν θα είναι ποτέ ικανοποιημένοι με τίποτα».
«Είμαστε έτοιμοι να υπογράψουμε τη συμφωνία-πλαίσιο σήμερα», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας όμως ότι οι πιθανότητες δεν είναι καλύτερες από «50-50».
Καθώς οι διαβουλεύσεις συνεχίζονταν σήμερα, ο Ουκρανός Πρωθυπουργός Ντένις Σμυχάλ δήλωσε στην εθνική τηλεόραση ότι ελπίζει πως η συμφωνία-πλαίσιο θα υπογραφεί εντός των «επόμενων 24 ωρών».
«Μόλις διευθετηθούν όλες οι τελικές λεπτομέρειες – κάτι που ελπίζω να συμβεί εντός των επόμενων 24 ωρών – η συμφωνία θα υπογραφεί και θα κάνουμε το πρώτο βήμα», δήλωσε.
Αν και η συμφωνία-πλαίσιο δεν προσφέρει ρητά εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία, χαρακτηρίζεται ως «έκφραση μιας ευρύτερης, μακροπρόθεσμης στρατηγικής ευθυγράμμισης… και μια απτή απόδειξη της στήριξης των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής στην ασφάλεια, την ευημερία, την ανοικοδόμηση και την ενσωμάτωση της Ουκρανίας στα παγκόσμια οικονομικά πλαίσια».
«Πιστεύουμε ότι οι ομάδες έκαναν καλή δουλειά και η συμφωνία είναι πολύ καλύτερη και για τις δύο χώρες», είπε ένας από τους Ουκρανούς αξιωματούχους με γνώση της υπόθεσης.
Το Κίεβο και η Ουάσιγκτον υπέγραψαν μνημόνιο προθέσεων νωρίτερα αυτόν τον μήνα, δεσμευόμενοι να προχωρήσουν σε συμφωνία για το επενδυτικό ταμείο που θα καλύπτει τους φυσικούς πόρους και τα ενεργειακά περιουσιακά στοιχεία της Ουκρανίας.
Η συμφωνία ορίζει ότι, μετά την έναρξή της, κάθε νέα στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ – συμπεριλαμβανομένων δωρεών σε οπλικά συστήματα, πυρομαχικά, τεχνολογία ή εκπαίδευση – θα θεωρείται ως κεφαλαιουχική συνεισφορά από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τι περιλαμβάνει η συμφωνία-πλαίσιο
Σύμφωνα με το Reuters η συμφωνία δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες προνομιακή πρόσβαση σε νέες συμφωνίες για τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, χωρίς όμως να παραχωρεί αυτομάτως στην Ουάσινγκτον μερίδιο από τον ορυκτό πλούτο της χώρας ή οποιαδήποτε υποδομή φυσικού αερίου της χώρας, σύμφωνα με προσχέδιο που είδε το Reuters.
Το προσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου ΗΠΑ-Ουκρανίας για την ανοικοδόμηση, το οποίο θα λαμβάνει το 50% των κερδών και των δικαιωμάτων που απορρέουν για το ουκρανικό κράτος από νέες άδειες φυσικών πόρων στην Ουκρανία.
Αναφέρεται επίσης ότι οποιαδήποτε μελλοντική στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ προς την Ουκρανία θα υπολογίζεται ως συνεισφορά των Ηνωμένων Πολιτειών στο κοινό ταμείο. Ωστόσο, το προσχέδιο δεν διευκρινίζει πώς θα δαπανώνται τα έσοδα του κοινού ταμείου, ποιος θα επωφελείται ή ποιος θα ελέγχει τις αποφάσεις για τις δαπάνες.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες ή άλλοι φορείς που θα ορίσουν, θα έχουν προνομιακή – αλλά όχι αποκλειστική – πρόσβαση σε νέες άδειες και επενδυτικές ευκαιρίες στον τομέα των φυσικών πόρων της Ουκρανίας. Υφιστάμενες συμφωνίες δεν καλύπτονται.
Προηγούμενες εκδοχές της συμφωνίας κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων προέβλεπαν ότι αυτή θα περιλάμβανε τις ουκρανικές υποδομές φυσικού αερίου, οι οποίες αποτελούν ένα από τα πιο πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία της Ουκρανίας, σύμφωνα με πηγές με γνώση του θέματος.
Οι υποδομές φυσικού αερίου δεν περιλαμβάνεται στο προσχέδιο που είδε το Reuters την Τετάρτη.
Οι προηγούμενες εκδοχές ανέφεραν επίσης ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα είχαν τον έλεγχο του τρόπου δαπάνης των εσόδων του κοινού ταμείου, και επομένως θα μπορούσαν να λαμβάνουν δικαιώματα και κέρδη από τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Ωστόσο, αυτή η πρόβλεψη απουσιάζει από το προσχέδιο συμφωνίας που προορίζεται για υπογραφή σήμερα.
