Μάριο Ντράγκι: «Η Ευρώπη δέχεται επίθεση – ώρα για έναν πρακτικό φεντεραλισμό»
«Ο κόσμος έχει αλλάξει, η Ευρώπη δέχεται επίθεση και δυσκολεύεται να αντιδράσει». Με αυτά τα λόγια, ο Μάριο Ντράγκι άνοιξε την ομιλία του στο Θέατρο Campoamor της Οβιέδο, όπου του απονεμήθηκε το Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστούριας για τη Διεθνή Συνεργασία.
Σύμφωνα με το σκεπτικό των κριτών, ο Ντράγκι αποτελεί «κεντρική προσωπικότητα στην υπεράσπιση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της διεθνούς συνεργασίας». Ο ίδιος, ωστόσο, δεν έκρυψε την ανησυχία του: σχεδόν κάθε θεμελιώδης αρχή της ΕΕ —από την ενότητα έως την αλληλεγγύη— δέχεται σήμερα πίεση.
Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ και πρωθυπουργός της Ιταλίας μίλησε για την ανάγκη ενός «πρακτικού φεντεραλισμού», ενός μοντέλου που, αν και δεν μπορεί να θεσπιστεί νομικά, πρέπει να εφαρμοστεί στην πράξη. «Ένας φεντεραλισμός βασισμένος σε συγκεκριμένα θέματα, ευέλικτος, ικανός να δρα εκτός των πιο αργών μηχανισμών λήψης αποφάσεων της ΕΕ», εξήγησε.
Η πρόταση του Ντράγκι εντάσσεται στη συζήτηση που εξελίσσεται στις Βρυξέλλες για την υπέρβαση του κανόνα της ομοφωνίας σε κρίσιμες αποφάσεις. Όπως υποστήριξε, οι «συμμαχίες των πρόθυμων» μπορούν να επιτρέψουν στην Ευρώπη να προχωρήσει χωρίς να περιμένει ομοφωνία από όλα τα κράτη-μέλη.
Μια Ευρώπη που αργεί να αντιδράσει
Η παρέμβασή του ήρθε λίγες ώρες μετά το τελευταίο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπου η ΕΕ δεν κατάφερε να εγκρίνει ομόφωνα τα συμπεράσματα για την Ουκρανία — με την Ουγγαρία να απέχει και το Βέλγιο να μπλοκάρει τη χρήση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση της ανοικοδόμησης του Κιέβου.
«Χτίσαμε την ευημερία μας πάνω στην ανοιχτότητα και τον πολυμερισμό», είπε ο Ντράγκι. «Τώρα αντιμετωπίζουμε προστατευτισμό και μονομερείς ενέργειες. Πιστεύαμε ότι η διπλωματία θα μπορούσε να είναι η βάση της ασφάλειάς μας· τώρα βλέπουμε την επιστροφή της στρατιωτικής ισχύος ως εργαλείου για την προάσπιση των συμφερόντων μας».
Ο Ντράγκι προειδοποίησε ότι, ενώ η Ευρώπη στο παρελθόν κατάφερε να ενωθεί απέναντι σε κρίσεις —όπως την κρίση χρέους ή την πανδημία—, σήμερα οι προκλήσεις είναι πιο σύνθετες και υπαρξιακές. «Πόσο σοβαρή πρέπει να γίνει μια κρίση για να ενώσουν οι ηγέτες μας δυνάμεις;» ρώτησε ρητορικά.
Το μήνυμα ενός ευρωπαίου “τεχνοκράτη” με πολιτικό όραμα
Η παρέμβαση του Ντράγκι, λίγους μήνες μετά την ανάληψη του ρόλου του ως συντάκτη της έκθεσης για την ανταγωνιστικότητα της ΕΕ κατόπιν ανάθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αποκτά βαρύνουσα σημασία. Αντικατοπτρίζει την ανησυχία ενός οικονομολόγου που βλέπει την Ευρώπη να κινδυνεύει από πολιτική αδράνεια σε μια εποχή γεωπολιτικής αναμέτρησης.
Το όραμά του για έναν «πρακτικό φεντεραλισμό» δεν αφορά ένα νέο θεσμικό μοντέλο, αλλά μια πραγματιστική ανασύνταξη: ένα σύστημα όπου οι πρόθυμες χώρες συνεργάζονται ταχύτερα στα κρίσιμα ζητήματα — από την άμυνα και την ενέργεια έως την τεχνολογία.
«Η Ευρώπη χρειάζεται να μάθει να δρα με ταχύτητα, όπως ακριβώς έπραξε για να σώσει το ευρώ και για να αντιμετωπίσει την πανδημία», υπογράμμισε ο Ιταλός πολιτικός.
