Μεγάλοι μπελάδες για την τρίτη ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη

Η ιαπωνική οικονομία συρρικνώθηκε στο τέταρτο τρίμηνο του 2015 περισσότερο από ό,τι αναμενόταν, καθώς μειώθηκαν οι καταναλωτικές δαπάνες και οι εξαγωγές. Η εξέλιξη αυτή εντείνει τις ανησυχίες των υπεύθυνων για την άσκηση της οικονομικής πολιτικής, οι οποίοι είναι ήδη σε επιφυλακή για τη ζημιά που μπορεί να επιφέρει η βουτιά των χρηματοπιστωτικών αγορών στην εύθραυστη ανάκαμψη της χώρας.

Το ιαπωνικό ΑΕΠ μειώθηκε με ετήσιο ρυθμό 1,4% στο τρίμηνο Οκτωβρίου – Δεκεμβρίου, περισσότερο από το 1,2% που προέβλεπε η αγορά και αντίστοιχα με την πτώση που σημειώθηκε στο δεύτερο τρίμηνο του 2015, σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου του Υπουργικού Συμβουλίου. Στο τρίτο τρίμηνο του 2015, το ΑΕΠ είχε αυξηθεί κατά 1,3%.

Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Σίντζο Άμπε για να βγάλει από τη στασιμότητα την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, καθώς οι εξαγωγές της στις αναδυόμενες αγορές δεν μπορούν να αποκτήσουν επαρκή δυναμική για να αντισταθμίσουν την αδύναμη εγχώρια ζήτηση. Ο Άμπε επεδίωξε να καθησυχάσει τις αγορές ότι το Τόκιο είναι έτοιμο να σταματήσει την υπερβολική μεταβλητότητα της ισοτιμίας του ιαπωνικού νομίσματος που θα μπορούσε να υπονομεύσει το αποτέλεσμα των πολιτικών του για τη στήριξη της οικονομίας. «Όπως συμφωνήσαμε στη G 7 και τη G 20, οι αιφνιδιαστικές κινήσεις συναλλαγματικών ισοτιμιών είναι ανεπιθύμητες. Θέλω ο υπουργός Οικονομικών να παρακολουθήσει από κοντά την κατάσταση και να αντιδράσει με τα κατάλληλα μέτρα, αν χρειασθεί», δήλωσε σήμερα στο κοινοβούλιο.

Οι προσδοκίες της αγοράς για τη λήψη πρόσθετων μέτρων νομισματικής χαλάρωσης σιγοβράζουν, αν και το «οπλοστάσιο» της Τράπεζας της Ιαπωνίας φαίνεται να φθίνει, σύμφωνα με τους αναλυτές. «Η ιδιωτική κατανάλωση είναι πολύ αδύναμη. Η οικονομία βρίσκεται σε στασιμότητα», δήλωσε η επικεφαλής οικονομολόγος της Sumitomo Mitsui Banking, προσθέτοντας ότι η κεντρική τράπεζα θα χαλαρώσει την πολιτική της από τον επόμενο μήνα. «Είναι θέμα χρόνου, πριν η Τράπεζα της Ιαπωνίας και η κυβέρνηση πάρουν πρόσθετα μέτρα», δήλωσε.

Με τις πολιτικές στήριξης της οικονομίας, που απέφεραν μεγάλα απροσδόκητα κέρδη στους βιομήχανους, ο ‘Αμπε ήλπιζε να προκαλέσει έναν ενάρετο κύκλο, κατά τον οποίο οι εταιρείες θα αύξαναν τους μισθούς και θα βοηθούσαν στην αύξηση των καταναλωτικών δαπανών. Αντίθετα, όμως, τα στοιχεία έδειξαν ότι η ιδιωτική κατανάλωση, που αποτελεί το 60% του ΑΕΠ, μειώθηκε 0,8%, υπερβαίνοντας τις προσδοκίες της αγοράς για μείωση 0,6%. Από την ανάληψη της εξουσίας από τον Άμπε, πριν από τρία χρόνια, η ιδιωτική κατανάλωση συρρικνώθηκε κατά σχεδόν 1,5 τρις. γεν στα 306,5 τρις. γεν (2,7 τρις. δολάρια). Η ιαπωνική οικονομία αναπτύχθηκε 0,68% από την άνοδο του ‘Αμπε στην εξουσία το 2013, λιγότερο από το 1,8% που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της τριετούς διακυβέρνησης από το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα. Οι εξαγωγές μειώθηκαν 0,9%, μετά την αύξησή τους 2,6% στο προηγούμενο τρίμηνο, υπογραμμίζοντας το πλήγμα που δέχονται οι εταιρείες από την αδύναμη ζήτηση από τις αναδυόμενες αγορές.

Μια ελπίδα για τους πολιτικούς έδωσε η αύξηση των καταναλωτικών δαπανών κατά 1,4% αντί της μείωσης 0,2% που ανέμενε η αγορά. Οι αναλυτές αμφιβάλλουν, ωστόσο, ότι η οικονομία θα αποκτήσει δυναμική τους ερχόμενους μήνες, με την πρόσφατη αναταραχή στις αγορές και την επιβράδυνση της κινεζικής οικονομίας να κάνουν πιο θολές τις προοπτικές για τα εταιρικά κέρδη.