Μελέτη-έκπληξη: Μικρότερος του αναμενομένου ο αντίκτυπος του ΑΙ στην εργασία

της Irina Ivanova

Από τότε που η OpenAI κυκλοφόρησε το ChatGPT πριν από λίγο περισσότερο από δύο χρόνια, τα chatbot τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) έχουν γίνει οι τεχνολογίες που υιοθετήθηκαν ταχύτερα στην ιστορία, ανταγωνιζόμενες τους υπολογιστές πριν από τρεις δεκαετίες. Η δημοτικότητά τους έχει δημιουργήσει και καταστρέψει ολόκληρες θέσεις εργασίας και έχει στείλει τις αποτιμήσεις των εταιρειών στα ύψη – για να προσγειωθούν στη συνέχεια.

Και όμως, μια από τις πρώτες μελέτες που εξέτασαν τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης σε συνδυασμό με δεδομένα απασχόλησης διαπιστώνει ότι η επίδραση της τεχνολογίας στον χρόνο και τα χρήματα είναι αμελητέα.

«Τα chatbot ΤΝ δεν είχαν σημαντικό αντίκτυπο στα κέρδη ή στις καταγεγραμμένες ώρες εργασίας σε κανένα επάγγελμα», έγραψαν οι οικονομολόγοι Anders Humlum και Emilie Vestergaard σε έκθεση του Εθνικού Γραφείου Οικονομικών Ερευνών (NBER) που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα.

Ο Humlum, επίκουρος καθηγητής οικονομικών στο Booth School of Business του Πανεπιστημίου του Σικάγο, και η Emilie Vestergaard, διδακτορική φοιτήτρια οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης, εξέτασαν 25.000 εργαζόμενους σε 7.000 χώρους εργασίας, εστιάζοντας σε επαγγέλματα που πιστεύεται ότι είναι ευάλωτα σε αναταραχές από την ΤΝ: λογιστές, ειδικοί υποστήριξης πελατών, οικονομικοί σύμβουλοι, επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού, ειδικοί υποστήριξης πληροφορικής, δημοσιογράφοι, νομικοί επαγγελματίες, επαγγελματίες μάρκετινγκ, υπάλληλοι γραφείου, προγραμματιστές λογισμικού και εκπαιδευτικοί.

Συνέλεξαν αρχεία από τη Δανία, μια χώρα της οποίας τα ποσοστά υιοθέτησης της ΤΝ, καθώς και οι πρακτικές προσλήψεων και απολύσεων, είναι παρόμοια με αυτά των ΗΠΑ, αλλά όπου η τήρηση αρχείων είναι πολύ πιο λεπτομερής, επιτρέποντας στη μελέτη να αντιστοιχίσει ανώνυμα τις απαντήσεις της έρευνας με τα αρχεία των πραγματικών ωρών εργασίας και των αμοιβών.

Κατά μέσο όρο, οι χρήστες ΤΝ στην εργασία είχαν εξοικονόμηση χρόνου 3%, διαπίστωσαν οι ερευνητές. Κάποιοι εξοικονόμησαν περισσότερο χρόνο, αλλά δεν είδαν καλύτερες αμοιβές, με μόνο το 3%-7% των κερδών παραγωγικότητας να μεταφέρονται στους μισθούς.

Με άλλα λόγια, δεν διαπίστωσαν μαζική μετατόπιση ανθρώπινου εργατικού δυναμικού, ούτε και μετασχηματισμένη παραγωγικότητα ή μεγάλες αυξήσεις για τους υπερ-εργαζομένους που χειρίζονται την ΤΝ.

«Ενώ η υιοθέτηση ήταν ταχεία, με τις εταιρείες να επενδύουν πλέον σε μεγάλο βαθμό στην απελευθέρωση του τεχνολογικού δυναμικού, οι οικονομικές επιπτώσεις παραμένουν μικρές», γράφουν οι συγγραφείς.

Τα ευρήματα μπορεί να αποτελούν έκπληξη στο πλαίσιο της επιθετικής υιοθέτησης της ΤΝ από τις εταιρείες: από την αντικατάσταση των συμβασιούχων εργαζομένων της Duolingo μέχρι την απόφαση της Shopify να προσλαμβάνει ανθρώπους μόνο ως δεύτερη επιλογή έναντι της ΤΝ. Εντωμεταξύ, οι επενδυτές έχουν ζήτηση για μετοχές εταιρειών που ασχολούνται με την ΤΝ.

Αλλά η δημοσίευση του NBER δεν σημαίνει ότι τα προηγούμενα ευρήματα για την αύξηση της παραγωγικότητας από την ΤΝ ήταν λανθασμένα, δήλωσε ο Humlum – ήταν απλώς ελλιπή.

Το μεγαλύτερο μέρος των προηγούμενων ερευνών επικεντρώθηκε «ακριβώς στα επαγγέλματα όπου η εξοικονόμηση χρόνου είναι η μεγαλύτερη», δήλωσε ο Humlum στο Fortune.

«Λογισμικό, συγγραφή κώδικα, συγγραφή εργασιών μάρκετινγκ, συγγραφή αγγελιών εργασίας για επαγγελματίες ανθρώπινου δυναμικού – αυτές είναι οι εργασίες που η ΤΝ μπορεί να επιταχύνει. Αλλά σε μια ευρύτερη έρευνα επαγγελμάτων, όπου η ΤΝ μπορεί ακόμα να είναι χρήσιμη, βλέπουμε πολύ μικρότερες εξοικονομήσεις».

Άλλοι παράγοντες που εξηγούν τη συνολική επίδραση της ΤΝ περιλαμβάνουν την αποδοχή από τον εργοδότη και τη διαχείριση του χρόνου των εργαζομένων.

«Μπορεί να εξοικονομήσω χρόνο στη σύνταξη ενός email χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο γλωσσικό μοντέλο, οπότε εξοικονομώ λίγο χρόνο εκεί, αλλά το σημαντικό ερώτημα είναι, σε τι χρησιμοποιώ αυτήν την εξοικονόμηση χρόνου; Στρέφεται ο κερδισμένος χρόνος προς μια παραγωγική εργασία;» επισημαίνει ο ερευνητής.

Οι εργαζόμενοι της μελέτης αφιέρωσαν περισσότερο από το 80% του εξοικονομημένου χρόνου τους σε άλλες εργασίες (λιγότερο από το 10% δήλωσαν ότι έκαναν περισσότερα διαλείμματα ή είχαν ελεύθερο χρόνο), συμπεριλαμβανομένων νέων εργασιών που δημιουργήθηκαν με τη χρήση της ΤΝ, όπως η επεξεργασία κειμένου που δημιουργείται από την ΤΝ ή, στην περίπτωση του Humlum, ο έλεγχος των γραπτών εξετάσεων για να βεβαιωθούν ότι οι μαθητές δεν χρησιμοποιούν την ΤΝ για να αντιγράψουν.

Υπάρχει επίσης το γεγονός ότι οι πραγματικοί χώροι εργασίας είναι πολύ πιο «ακατάστατοι» από τα δομημένα πειράματα.

«Στον πραγματικό κόσμο, πολλοί εργαζόμενοι χρησιμοποιούν αυτά τα εργαλεία χωρίς καν την έγκριση του εργοδότη. Κάποιοι δεν γνωρίζουν καν αν επιτρέπεται να τα χρησιμοποιούν. Κάποιοι επιτρέπεται αλλά δεν ενθαρρύνονται πραγματικά να τα χρησιμοποιούν», είπε ο Humlum. «Σε έναν χώρο εργασίας όπου δεν ενθαρρύνεται ρητά, δεν υπάρχει η δυνατότητα να πάτε στον εργοδότη σας και να πείτε: ‘Θα ήθελα να αναλάβω περισσότερη δουλειά επειδή η ΤΝ με έχει κάνει πιο παραγωγικό’», πόσο μάλλον να διαπραγματευτείτε για υψηλότερη αμοιβή με βάση την υψηλότερη παραγωγικότητα.

Και φυσικά, οι εργαζόμενοι μπορεί να μην θέλουν να διαφημίσουν πόσο πιο παραγωγικούς τους έχει κάνει η ΤΝ, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την γνωστή παροιμία ότι η ανταμοιβή για τους αποδοτικούς εργαζόμενους είναι περισσότερη δουλειά.

Ορισμένα από τα ευρήματα σχετικά με τις ώρες εργασίας και την αμοιβή σε χώρους εργασίας όπου η ΤΝ δεν χρησιμοποιείται «υποδηλώνουν ότι οι εργαζόμενοι δεν ‘χτυπούν την πόρτα’ του εργοδότη ζητώντας περισσότερη δουλειά», είπε ο Humlum.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος στο «Όσοι Τόλμησαν»: Πιστεύω στο ταλέντο των ανθρώπων
• ΜΑCGR 2025: Παράταση μέχρι τις 26 Μαΐου στην ψηφοφορία για την α’ φάση της μεγαλύτερης έρευνας για την εταιρική φήμη
• Σαφές μήνυμα από Λαγκάρντ: «Το παγκόσμιο εμπόριο δεν θα είναι ποτέ ξανά το ίδιο»