Mercosur: Στο «κόκκινο» οι Βρυξέλλες με χιλιάδες τρακτέρ και μάχη για τις ρήτρες διασφάλισης
- Εντατικές διαπραγματεύσεις στο COREPER για τις ρήτρες διασφάλισης της συμφωνίας ΕΕ–Mercosur
- Προκαταρκτική συμφωνία Συμβουλίου–Κοινοβουλίου για ταχύτερη ενεργοποίηση μέτρων προστασίας
Σε καθεστώς έντονης πολιτικής και κοινωνικής πίεσης βρίσκονται οι Βρυξέλλες, καθώς έως αργά το βράδυ της 17ης Δεκεμβρίου συνεχίζονταν στο COREPER οι διαπραγματεύσεις για τα τελευταία ανοιχτά ζητήματα του Κανονισμού διασφάλισης της συμφωνίας ΕΕ–Mercosur. Την ίδια ώρα, εκατοντάδες τρακτέρ συγκεντρώνονταν γύρω από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, προαναγγέλλοντας μια από τις μεγαλύτερες αγροτικές κινητοποιήσεις που έχουν καταγραφεί ποτέ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Οι διαμαρτυρίες κορυφώνονται σήμερα, Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου, με περίπου 10.000 αγρότες από όλα τα κράτη-μέλη να διαδηλώνουν έξω από τα κτίρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λίγες ώρες πριν από την –αμφίβολη πλέον– αναχώρηση της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη Βραζιλία, όπου στόχος είναι η υπογραφή του βασικού κειμένου της συμφωνίας με τη Mercosur.
Η προκαταρκτική συμφωνία της τελευταίας στιγμής
Υπό την πίεση των κινητοποιήσεων, Συμβούλιο και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατέληξαν σε προκαταρκτική συμφωνία για Κανονισμό που ενισχύει τις δικλίδες ασφαλείας του ευρωπαϊκού αγροδιατροφικού τομέα. Ο Κανονισμός ενεργοποιεί τη διμερή ρήτρα διασφάλισης των συμφωνιών ΕΕ–Mercosur, επιτρέποντας την προσωρινή αναστολή προνομιακών δασμών όταν εισαγωγές από Αργεντινή, Βραζιλία, Παραγουάη και Ουρουγουάη προκαλούν ή απειλούν να προκαλέσουν σοβαρή ζημία.
Η λίστα προϊόντων υπό ενισχυμένη παρακολούθηση διευρύνθηκε και περιλαμβάνει πλέον και τα εσπεριδοειδή, ενώ για τα «ευαίσθητα προϊόντα» προβλέπεται επιταχυμένη διαδικασία ελέγχου. Έρευνα θα μπορεί να ξεκινά εφόσον διαπιστωθεί υποτίμηση τιμών κατά 8% σε συνδυασμό με αύξηση όγκου εισαγωγών ή πτώση εισαγωγικών τιμών στο ίδιο ποσοστό. Η έρευνα θα ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων μηνών, με δυνατότητα επιβολής προσωρινών μέτρων σε μόλις 21 ημέρες σε επείγουσες περιπτώσεις.
Το δύσκολο παζάρι στο COREPER
Παρά την προκαταρκτική συμφωνία, οι τεχνικές διαπραγματεύσεις παραμένουν εξαιρετικά εύθραυστες. Στο COREPER συζητείται η περαιτέρω μείωση των προθεσμιών ενεργοποίησης έκτακτων δασμών, η διεύρυνση του πεδίου εφαρμογής σε προϊόντα όπως ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, βαμβάκι και ζάχαρη, καθώς και η μείωση των ποσοστώσεων εισαγωγών σε περίπτωση υπερβολικής αύξησης όγκου.
Οι θέσεις αυτές ευθυγραμμίζονται με τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το οποίο έχει ζητήσει αυστηρότερες ρήτρες διασφάλισης, επέκταση σε 12 βασικές κατηγορίες αγροτικών προϊόντων και εφαρμογή των λεγόμενων «mirror clauses», δηλαδή αμοιβαιότητα στα πρότυπα παραγωγής και στους υγειονομικούς ελέγχους. Οι τελευταίες προκαλούν έντονη αντίδραση από τη Mercosur, που τις χαρακτηρίζει απαράδεκτη εξωτερική παρέμβαση.
Γαλλία και Ιταλία κρατούν σκληρή γραμμή
Η Γαλλία και η Ιταλία εξακολουθούν να εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικές απέναντι στη συμφωνία. Το Παρίσι ζητά νομικά δεσμευτικές mirror clauses, ενώ η Ρώμη επιμένει ότι η απελευθέρωση του εμπορίου δεν μπορεί να γίνει εις βάρος του ευρωπαϊκού αγροτικού ιστού. Ενδοευρωπαϊκά, η εικόνα παραμένει ρευστή, με τον κίνδυνο νέου αδιεξόδου να παραμένει ορατός.
Τι σημαίνει για την Ελλάδα
Για την Ελλάδα, η συμφωνία έχει διττό αποτύπωμα. Οι εξαγωγείς ελαιολάδου και εσπεριδοειδών εκφράζουν ανησυχία για εντεινόμενο ανταγωνισμό από λατινοαμερικανικά προϊόντα, ενώ από την άλλη πλευρά εισαγωγείς κρέατος και ζάχαρης βλέπουν προοπτικές χαμηλότερου κόστους πρώτων υλών. Την ίδια στιγμή, περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν ότι οποιαδήποτε συμφωνία δεν πρέπει να υπονομεύσει τις δεσμεύσεις της ΕΕ για βιώσιμη γεωργία και αποτροπή της αποψίλωσης του Αμαζονίου.
Οι αγρότες στους δρόμους των Βρυξελλών
Η Copa-Cogeca κάνει λόγο για ιστορική κινητοποίηση, με συμμετοχή αγροτών και από τα 27 κράτη-μέλη. Τα βασικά αιτήματα αφορούν την εμπορική πολιτική της ΕΕ με τη Mercosur, τις προτάσεις για την ΚΑΠ μετά το 2027 και την ανάγκη απλοποίησης του κανονιστικού πλαισίου. Η πορεία ξεκινά από τη Boulevard Roi Albert II και καταλήγει στην Place du Luxembourg, με δεδομένη τη μεγάλη αναστάτωση στο κέντρο της πόλης.
