Μυστικές συμμαχίες, πιέσεις και ίντριγκες στο Κονκλάβιο: Το παιχνίδι εξουσίας για τον επόμενο Πάπα

Οι 133 καρδινάλιοι του Κονκλαβίου θα επιλέξουν τον ηγέτη του 1,4 δισεκατομμυρίου Καθολικών παγκοσμίως

Με διάφορους τρόπους, ηγέτες από τον Εμανουέλ Μακρόν και την Τζόρτζια Μελόνι έως τον Ντόναλντ Τραμπ κινούνται παρασκηνιακά γύρω από την εκλογή του επόμενου Πάπα.

Καθώς το κονκλάβιο ξεκινά την Τετάρτη, οι 133 καρδινάλιοι που θα επιλέξουν τον ηγέτη του 1,4 δισεκατομμυρίου Καθολικών παγκοσμίως το πράττουν γνωρίζοντας ότι πρώτη φορά στην πρόσφατη ιστορία έχει υπάρξει τόσο έντονη πολιτική πίεση από εξωτερικούς παράγοντες. Και σπανίως οι εσωτερικές διαιρέσεις ήταν τόσο εμφανείς.

Με τους καρδινάλιους να συναντώνται σε μυστικά γεύματα με κιάντι, να ανταλλάσσουν υποσχέσεις για αξιόλογες θέσεις μετά το κονκλάβιο και να ενημερώνουν ανώνυμα δημοσιογράφους του κύκλου τους, η διαδικασία έχει ήδη βυθιστεί σε κουτσομπολιά και ίντριγκες. Μόνο όταν οι πόρτες κλείσουν και τα σήματα κινητών τηλεφώνων στο Βατικανό σιγήσουν, θα μπορέσουν οι καρδινάλιοι πραγματικά να αγνοήσουν τις εξωτερικές πιέσεις.

Σε κάθε περίπτωση, η προετοιμασία δεν ανέδειξε μόνο τη διαχρονική επιρροή της Καθολικής Εκκλησίας, αλλά και τον ρόλο της ως παγκόσμιας δύναμης, σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η αβεβαιότητα και καταρρέουν παλαιές συμμαχίες.

Οι καρδινάλιοι κατανοούν γιατί ασκείται πίεση. Ηγέτες με εθνικιστικές τάσεις μπορούν να επωφεληθούν από τη ηθική εξουσία ενός Πάπα από τη χώρα τους. Δυτικοί ηγέτες θέλουν επίσης να αποφύγουν την εκλογή ενός Πάπα επικριτικού προς το ΝΑΤΟ, φιλικού προς την Κίνα ή που διαφωνεί με τις θέσεις τους σε ζητήματα όπως η μετανάστευση και οι αμβλώσεις.

Ένας χαρισματικός Πάπας θα μπορούσε να επηρεάσει την κοινή γνώμη, ειδικά στις Καθολικές χώρες, ή να ενισχύσει την κριτική σε ορισμένες πολιτικές, όπως έκανε ο Πάπας Φραγκίσκος με τον πρόεδρο Τραμπ.

Σχεδόν αμέσως μετά τον θάνατο του Φραγκίσκου τη Δευτέρα του Πάσχα, άρχισε να δουλεύει το παρασκήνιο. Δεν πρόκειται για έναν κόσμο δημόσιων συναντήσεων με πρακτικά, αλλά για ένα σύμπαν μυστικών διαβουλεύσεων και ψιθυριστών συνομιλιών.

Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν συναντήθηκε με τέσσερις Γάλλους καρδινάλιους ενώ βρισκόταν στη Ρώμη για την κηδεία του Φραγκίσκου – κάτι που ορισμένοι ερμήνευσαν ως ένδειξη στήριξης προς Γάλλο υποψήφιο για Πάπα. Το γραφείο του Μακρόν το διέψευσε, ενώ η γαλλική πρεσβεία στη Ρώμη ανέφερε πως επρόκειτο για “γαλλικό ρεπουμπλικανικό έθιμο” και χαρακτήρισε κάθε άλλη υπόθεση “ανάρμοστη”.

Την ίδια περίοδο, ο Τραμπ εξέφρασε τη στήριξή του σε έναν Αμερικανό καρδινάλιο που είχε αντιταχθεί σε συμφωνία Βατικανού-Κίνας, ενώ –προκλητικά– πρότεινε ακόμη και τον εαυτό του για Πάπα. Από την πλευρά της, η Κίνα εκμεταλλεύτηκε τη συγκυρία διορίζοντας δύο αμφιλεγόμενους καθολικούς επισκόπους χωρίς τη συγκατάθεση του Βατικανού.

Όσο για την Ιταλίδα πρωθυπουργό Μελόνι, ζήτησε από τους βουλευτές της να κρατήσουν σιγή. Ωστόσο, ΜΜΕ φιλικά προς τον συνασπισμό της προωθούν καρδινάλιους με παρόμοιες απόψεις, ενώ επιτίθενται σε μη αρεστούς υποψηφίους.

Παρακολουθώντας το κονκλάβιο

Στο παρελθόν, ξένες δυνάμεις προσπάθησαν να επηρεάσουν κονκλάβια – ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, όταν υπήρχαν υποψίες ότι η CIA τα παρακολουθούσε. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, η Γαλλία, η Ισπανία και η Αυστροουγγαρία είχαν ακόμη και δικαίωμα βέτο στην εκλογή Πάπα.

Σήμερα, σε μια εποχή παρακμής της δυτικής ηθικής επιρροής, η εκλογή ενός Πάπα με πιο παγκόσμια και πολυδιάστατη προσέγγιση για την Κίνα και την Ουκρανία θεωρείται προβληματική από ορισμένους. Ο Πάπας Φραγκίσκος είχε ήδη αναδιανείμει την εξουσία, δημιουργώντας ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό καρδιναλίων από τον Παγκόσμιο Νότο – δημιουργώντας μια Εκκλησία που πλέον δεν θεωρείται προέκταση της Δύσης.

«Περισσότερο κι από τη Γροιλανδία ή τη Διώρυγα του Παναμά, ο Τραμπ θέλει να ξαναφέρει την Εκκλησία ― στη Δύση», δήλωσε ο καθηγητής γεωπολιτικής του Βατικανού Πιέρο Σκιαβάτσι από το Link University της Ρώμης. Την ίδια ώρα, ο Μακρόν, ο οποίος βρίσκεται σε πολιτική δυσκολία, πιέζει για έναν προοδευτικό Γάλλο Πάπα, είπε ο Σκιαβάτσι, «ως πνευματικό ηγέτη με μέγιστη αυθεντία» που «θα μπορούσε να επηρεάσει τη γαλλική κοινή γνώμη προς την κεντροαριστερά».

Μπροστά στο μέλλον ή πίσω στο παρελθόν;

Ωστόσο, και οι ίδιοι οι καρδινάλιοι δεν είναι ξένοι προς την πολιτική και τα δικά τους συμφέροντα δεν πρέπει να υποτιμώνται. Από τον θάνατο του Φραγκίσκου, συσκέπτονται καθημερινά, δίνουν μυστικές ομιλίες-καμπάνιες και προβληματίζονται αν πρέπει να προσαρμοστούν στη σύγχρονη εποχή ή να συνεχίσουν την αντίσταση σε αυτήν.

Ως υπενθύμιση του πνευματικού χαρακτήρα του κονκλαβίου μετά από εβδομάδες πολιτικοποίησης, οι καρδινάλιοι συμμετείχαν μαζικά την Κυριακή στη λειτουργία στον Άγιο Πέτρο, μπροστά σε προσκυνητές και τουρίστες.

Στη συνέχεια, όμως, επέστρεψαν στις παρασκηνιακές κινήσεις. Ξεφορτώθηκαν τους λευκούς μεταξωτούς μανδύες τους και διασκορπίστηκαν στην πόλη συνεχίζοντας τις μυστικές διαβουλεύσεις ― μελετώντας πιθανούς φαβορί και συμμαχίες ψήφων. Παρά τη δημόσια επίκλησή τους στο Άγιο Πνεύμα, οι καρδινάλιοι δεν είναι άτρωτοι στον θόρυβο της παγκόσμιας πολιτικής.

«Μιλάμε για όλα αυτά τα θέματα που και εσείς στα ΜΜΕ αναφέρετε ― τον ευαγγελισμό, τη ζωή της Εκκλησίας και την ανάγκη να είμαστε προσεκτικοί με την πραγματικότητα του κόσμου», δήλωσε ο 79χρονος καρδινάλιος Φερνάντο Φιλόνι, που υπηρέτησε στη Βαγδάτη κατά την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003.

Άλλοι φαίνονται συντετριμμένοι από την εισβολή του κόσμου στον δικό τους. Ένας καρδινάλιος στην πλατεία του Αγίου Πέτρου παρακάλεσε δημοσιογράφους να τον αφήσουν ήσυχο να πάει για φαγητό. Ένας άλλος αποκάλυψε ότι θα δει την ταινία Conclave με τον Ρέιφ Φάινς για να προετοιμαστεί.

Τι πρόκειται να συμβεί

Οι καρδινάλιοι ρίχνουν την πρώτη ψήφο τους την Τετάρτη στις 16:30, με δυνατότητα έως και τέσσερις ψήφους την ημέρα, έως ότου λευκός καπνός από ειδικά τοποθετημένη καπνοδόχο υποδηλώσει συναίνεση.

Τα φαβορί είναι μικρογραφία των φραξιών της παγκόσμιας πολιτικής – φιλελεύθεροι και συντηρητικοί, απομονωτιστές και προστατευτιστές, Βορράς και Νότος. Οι πλέον προβεβλημένοι δέχονται σφοδρές επιθέσεις, κυρίως από αμερικανικούς συντηρητικούς ιστοτόπους.

Ο Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, κορυφαίος διπλωμάτης της Αγίας Έδρας και ο πιο μακροχρόνιος σύμμαχος του Φραγκίσκου, καθώς και ο Φιλιππινέζος καρδινάλιος Αντόνιο Τάγκλε, έχουν κατηγορηθεί από την οργάνωση BishopAccountability.org για αδράνεια στην αντιμετώπιση κακοποιήσεων. Ο Παρολίν έχει επίσης δεχτεί επιθέσεις για την κατάσταση της υγείας του και τη συμφωνία Βατικανού–Κίνας.

Περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο, ο Παρολίν βρίσκεται στη μεθόριο μεταξύ Δύσης και αναδυόμενων δυνάμεων. Ο απόλυτος «άνθρωπος του Βατικανού» χάνει έδαφος, καθώς νεότεροι, μη Ευρωπαίοι καρδινάλιοι κερδίζουν φωνή, δήλωσε ένας καρδινάλιος. Φαίνεται να ενισχύεται η στήριξη προς «συνεχιστές» του Φραγκίσκου, όπως οι καρδινάλιοι Τάγκλε, ο Μαλτέζος Μάριο Γκρεκ και ο Αμερικανός Ρόμπερτ Πρεβόστ.

«Το όνομα του Φραγκίσκου αναφέρεται πολύ συχνά», δήλωσε ο Ινδονήσιος καρδινάλιος Ιγνάτιους Σουχάριο στο Politico. Όταν ρωτήθηκε αν είναι πιθανός ένας «Φραγκίσκος Νο2», ο καρδινάλιος Γκρεγκόριο Ρόσα Τσάβες από το Ελ Σαλβαδόρ απάντησε: «Είναι πιθανό».

Ο στόχος είναι ένα κονκλάβιο που θα εκπέμψει ενότητα, μετά από χρόνια εσωτερικών συγκρούσεων. Καθώς οι κληρικοί προετοιμάζονται για μέρες χωρίς Wi-Fi, ένας είπε ότι αγόρασε αναλογικό ρολόι και παραδοσιακό ξυπνητήρι. Άλλοι απλώς ήθελαν να τελειώνει όλη αυτή η διαδικασία. Όταν ρωτήθηκε αν η εκλογή θα είναι σύντομη, ο Καρδινάλιος Φιλόνι απάντησε απλά: «Το ελπίζω».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

Πηγή: Politico