Μυτιληναίος – Ντράγκι: «Η Ευρώπη είναι ο μεγάλος χαμένος του γεωπολιτικού παιχνιδιού»
Όταν δημιουργήθηκε η ΕΕ δεν ήταν στόχος να γίνει «παγκόσμια δύναμη», ήταν να εξασφαλιστεί η ειρήνη μεταξύ χωρών που νωρίτερα βρέθηκαν να πολεμούν μεταξύ τους. Ηταν ένα project ειρήνης, επεσήμανε ο Μάριο Ντράγκι στο συνέδριο του Economist σε συζήτηση με τον Ευάγγελο Μυτιληναίο.
Αυτό εξηγεί πολλά πράγματα που γίνονται σήμερα, όπως γιατί αναζητείται πρώτα απ’ όλα «συναίνεση» στη λήψη αποφάσεων ακόμα και όταν δεν υπάρχει ουσία πίσω από αυτό. Εξηγεί και γιατί δημιουργήθηκε μια γραφειοκρατική μη εκλεγμένη αρχή, η Κομισιόν, συμπλήρωσε.
Η Ευρώπη δεν χρειάζονταν εξωτερική πολιτική ή πολιτική άμυνας γιατί αυτά τα εξασφάλιζαν οι ΗΠΑ. Τώρα καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα αλλάζουν. Εχουν έρθει στην επιφάνεια τομείς που πρέπει να αναληφθεί δράση. Τώρα αντιμετωπίζουμε όλες τις δυσκολίες για να οργανωθούμε ώστε να δώσουμε ισχυρές και ενωμένες απαντήσεις που απαιτεί η πραγματικότητα.
«Η Ευρώπη πρέπει να επαναεφεύρει τον εαυτό της», τόνισε ο πρώην επικεφαλής ΕΚΤ. Εσπευσε δε να σημειώσει ότι τα θέματα που συζητάμε προϋπήρχαν της νέας κυβέρνησης στις ΗΠΑ. Η έλευση Τραμπ απλά επισπεύδει τα πράγματα, συμπλήρωσε.
Η Ευρώπη για σειρά λόγων είναι στη γωνία, είπε από την πλευρά του ο Ευάγγελος Μυτιληναίος. Πολύ γρήγορα, σε μόλις 2-3 χρόνια η παγκόσμια «soft power» υποχώρησε. Αυτή την περίοδο μετρά η «ισχυρή δύναμη» (hard power) και η Ευρώπη δεν ήταν προετοιμασμένη να «παίξει σκληρά».
Τώρα στο «μπροστινό τραπέζι» είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία. Αντιμετωπίζουμε διλήμματα που η γενιά μου δεν αντιμετώπισε στο παρελθόν, τα διαβάζαμε στα βιβλία. Εχουμε τείχη τριγύρω και μεγάλες οικονομικές προκλήσεις, όπως είπε.
Εχουμε στην Ευρώπη μια δομή που ήταν καλή στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι πλήρως ξεπερασμένη. Η Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν λειτουργεί ως η πρόεδρος των «Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης», ενώ δεν είναι.
Θα μπορέσουμε
«Δεν έχω αμφιβολία ότι θα μπορέσουμε να κάνουμε ότι απαιτείται», είπε από την πλευρά του ο Μάριο Ντράγκι. Λένε ότι η Ευρώπη προχωρά μέσα από κρίσεις, πρέπει όμως να καταλάβει ότι βρίσκεται σε κρίση.
Πρέπει να ορίσουμε τις βασικές προτεραιότητες που απαιτούν κοινή αντίδραση. Να προσπαθήσουμε να προχωρήσουμε με τους 27 μαζί, αν δεν μπορούμε να προχωρήσουμε με ομάδες χωρών και οι άλλες αν θέλουν να ακολουθήσουν.
Εχουμε παραδείγματα, όπως η Ζώνη Σένγκεν, που δεν ήταν απαραίτητο να προχωρήσουν όλες οι χώρες μαζί.
Παράλληλα, αφού ορίσουμε τις ζώνες που θέλουμε ενιαία στάση πρέπει στη συνέχεια να επιστρέψουμε στις επιμέρους χώρες πράγματα που δεν χρειάζονται κοινή αντίδραση.
Αναφερόμενος στην περιβόητη έκθεσή του σημείωσε ότι αυτό που αναδεικνύει κυρίως είναι ότι χρειάζονται μεταρρυθμίσεις όχι λεφτά 500 δισ. ευρώ από την ΕΕ κατευθύνονται σε όλο τον κόσμο. Εχουμε κοινή αγορά για τις οδοντόπαστες αλλά όχι για την τεχνητή νοημοσύνη. Υπάρχουν εκατοντάδες παραδείγματα με «φραγμούς» που υφίστανται μέσα στην Ευρώπη, σημείωσε ο Μάριο Ντράγκι.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος ρωτήθηκε ποια εμπόδια βλέπει ο ίδιος ως επιχειρηματίας. Εξήγησε ότι οι ΗΠΑ έχουν προχωρήσει μπροστά γιατί πολλά χρήματα ξοδεύονται στο R&D και αυτό έχει ως αποτέλεσμα μεγάλα ελλείμματα. Εχουν όμως το δολάριο και προχωρούν. Στην Ευρώπη έχουμε πολλούς κανόνες και δεν ξοδεύονται αρκετά χρήματα εκεί που πρέπει. Χάσαμε πολύ χρόνο.
Στην παραγωγικότητα το βασικό θέμα είναι η ενέργεια. Οι περισσότεροι πόλεμοι στο παρελθόν είχαν να κάνουν με την ενέργεια, θύμισε ο επιχειρηματίας.
Από αυτό το «παιχνίδι», η Ευρώπη είναι ο μεγάλος χαμένος. Δεν έχουμε πρώτες ύλες, προσπαθούμε να προχωρήσουμε πολύ γρήγορα την ενεργειακή μετάβαση που δημιούργησε πολύ περισσότερα προβλήματα, δεν έφερε χαμηλότερες τιμές, ούτε επενδύσεις.
Η ενέργεια είναι πολιτικό θέμα. «Ποιος θα το λύσει;» Εχουμε πολλούς ηγέτες όπως ο Μάριο Ντράγκι που έσωσε την Ευρώπη στο παρελθόν, αναρωτήθηκε.
Οι δασμοί
Δεν είναι τεχνικό θέμα, είναι πολιτικό, είπε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος για εμένα είναι σαν κυρώσεις. Θύμισε ότι όταν η Ισπανία αρνήθηκε να πιάσει τον στόχο των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ ο Τραμπ απείλησε με υψηλότερους δασμούς.
Οι ΗΠΑ μας ζητούν τώρα να πληρώσουμε για την άμυνα, χάσαμε τη φθηνή ενέργεια από τη Ρωσία και τώρα πληρώνουμε τρεις φορές ακριβότερα το ρεύμα, θύμισε.
Ο Μάριο Ντράγκι ρωτήθηκε για το θέμα των αμυντικών δαπανών και τις προκλήσεις. Αναφέρθηκε αρχικά στη Γερμανία στην οποία όπως είπε σε μια δημοσκόπηση στην αρχή του ουκρανικού πολέμου οι πολίτες ρωτήθηκαν αν θα υπερασπιστούν τη χώρα τους σε περίπτωση επίθεσης και το 70% απάντησε «όχι». Τώρα αυτό άλλαξε, η χώρα άλλαξε το Σύνταγμά της για να μπορεί να σηκώσει περισσότερο χρέος.
Είναι μια ουσιαστική αλλαγή, είπε. Σε ότι αφορά τις απαιτήσεις του ΝΑΤΟ επεσήμανε ότι πρέπει να είμαστε ρεαλιστές. Πολλές χώρες στηρίζονται πολύ σε αμερικανικά όπλα, υπάρχουν μακροχρόνια συμβόλαια. Η αμυντική μας βιομηχανία είναι κυρίως εθνική και δεν μπορεί να ανταποκριθεί βραχυπρόθεσμα σε τόσο μεγάλες αυξήσεις στις δαπάνες.
Αυτά σημαίνουν ότι πληρώνουμε πολλά αλλά στο εξωτερικό, δεν μας προσφέρουν «πολλαπλασιαστές». Πρέπει να είμαστε όμως φιλόδοξοι, μεσοπρόθεσμα σε πέντε έξι χρόνια θα μπορούμε να παράγουμε. Βασικό είναι να παράγουμε στην Ευρώπη από κοινού.
Πρέπει να είμαστε πολύ οργανωμένοι στο πώς θα διαθέσουμε αυτά τα κεφάλαια, τόνισε. Επεσήμανε ότι στο μέλλον η άμυνα θα στηρίζεται πολύ στην τεχνητή νοημοσύνη και εκεί απαιτείται συνεργασία. Χρειάζονται κοινές πλατφόρμες, cloud computing, κυβερνοασφάλεια, δορυφόροι και τηλεπικοινωνίες. Σε αυτά η εθνική διάσταση δεν έχει νόημα. Χρειάζεται μέγεθος μεγαλύτερο από αυτό ενός κράτους.
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος συμφώνησε με τα παραπάνω. Επεσήμανε ότι η αμυντική προσπάθεια έρχεται με καθυστέρηση αλλά «καλύτερα αργά, παρά ποτέ».
Θα χρειαστούν 10-15 χρόνια για να μπορούμε να πούμε ότι γίναμε «hard power». Σε αυτό το διάστημα πρέπει να διατηρήσουμε λειτουργική σχέση με τις ΗΠΑ. Φοβάμαι ότι θα ξοδέψουμε πολλά λεφτά, αλλά ποιος μπορεί στην Ευρώπη να κάνει τη δουλειά; Πολλές χώρες θα πληρώνουν άλλες χώρες, όπως τη Γερμανία και τη Γαλλία.
Σημείωσε παράλληλα ότι αν πεις στους πολίτες ότι πρέπει να επενδύσουμε στην άμυνα αλλά να κόψουμε το κοινωνικό κράτος, θα χάσεις την υποστήριξη.
Η ευκαιρία
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος είπε ότι είναι ιστορική ευκαιρία να συνεργαστεί και να μεγαλώσει η αμυντική βιομηχανία της Ευρώπης. Χρειάζονται ισχυρά κίνητρα.
Από την πλευρά του, ο Μάριο Ντράγκι δήλωσε ότι στο μέλλον θα χρειαστούμε τη Μεγάλη Βρετανία, όχι μόνο στην άμυνα. Το Brexit ήταν κακό για όλους. Ηταν «lose lose» για όλους, συμπλήρωσε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος. Θα ήθελα να ζήσω την επιστροφή του.
Η απανθρακοποίηση
Ο Ευάγγελος Μυτιληναίος θύμισε μια συζήτηση πριν από χρόνια στις Βρυξέλλες μεταξύ μιας Επιτρόπου και εκπροσώπων της βιομηχανίας. Αναφέρθηκε σε σειρά μέτρων για την πράσινη μετάβαση. Όταν τελείωσε ρώτησα αν καταλαβαίνει ότι αν κάνουμε 10% από αυτά που λέει θα πρέπει όλοι να κλείσουμε τα εργοστάσιά μας απάντησε: αυτό ακριβώς θέλουμε να κάνετε να τα κλείσετε και να φύγετε από την Ευρώπη.
Δέκα χρόνια μετά πληρώσαμε γι’ αυτό ακριβό τίμημα. Τα μισά εργοστάσια μετάλλου έκλεισαν. Και μιλάμε για άμυνα. Αμυνα με τι; κινέζικα μέταλλα.
Πρέπει να κάνουμε επιλογές. Ο πλανήτης είναι σε κίνδυνο αλλά πρέπει να κάνουμε ένα πρόγραμμα. Ελπίζω να μάθουμε από αυτά.
Η απανθρακοποίηση είναι σημαντική για το περιβάλλον αλλά και για το μέλλον της Ευρώπης, είπε από την πλευρά του ο Μάριο Ντράγκι. Πρέπει να εστιάσουμε στις ΑΠΕ, να είμαστε τεχνολογικά ουδέτεροι. Πρέπει, όμως, να είσαι συνεπής στους στόχους και στα μέσα που διαθέτεις.
Αν δεν ελέγξουμε τις τιμές ενέργειας η απανθρακοποίηση θα πάει πίσω, επεσήμανε. Απαιτείται η αναμόρφωση της αγοράς ενέργειας.
Η Ελλάδα
Η ιστορία θα γράψει το θετικό ρόλο του Μάριο Ντάγκι, επεσήμανε ο Ευάγγελος Μυτιληναίος. Εχουμε έξι χρόνια σταθερής πολιτικής, και αυτό πρέπει να το πιστώσουμε στον Ελληνα πρωθυπουργό. Η οικονομία σταθεροποιήθηκε και προχωρά μπροστά. Η κατάσταση εδώ είναι καλύτερη απ’ ότι σε πολλές χώρες του Βορρά. Ενας από τους λόγους είναι ότι δεν είμαστε πολύ βιομηχανοποιημένοι και δεν χρειαζόμαστε πολύ ενέργεια.
Είμαι αισιόδοξος όσο έχουμε σταθερό πολιτικό περιβάλλον, κάτι που ήταν πάντα «δύσκολη εξίσωση» σε αυτή τη χώρα.
«Είπε όλα όσα πρέπει να ειπωθούν», σημείωσε ο Μάριο Ντράγκι. Πάνε 10 χρόνια από το δημοψήφισμα. «Αν δεις σήμερα την κατάσταση πρέπει να συγχαρείς τον ελληνικό λαό».
