Ντράγκι: Να «παγώσει» ο νόμος για την ΤΝ – «Η Ευρώπη μένει πίσω, αποδεχόμαστε την παρακμή μας»

Σε μια εκτεταμένη και με ασυνήθιστη οξύτητα παρέμβαση, ο πρώην Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, Μάριο Ντράγκι, άσκησε δριμεία κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση για την αδράνειά της, προειδοποιώντας ότι η ήπειρος «μένει πίσω» και η ανταγωνιστικότητά της διαβρώνεται επικίνδυνα. Ένα χρόνο μετά την παρουσίαση της εμβληματικής του έκθεσης για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας, ο Ντράγκι διαπίστωσε ότι «κάθε πρόκληση έχει επιδεινωθεί», καλώντας παράλληλα σε μια δραστική κίνηση: την προσωρινή παύση εφαρμογής του φιλόδοξου Νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act).

Η έκκληση για πάγωμα του Νόμου για την Τεχνητή Νοημοσύνη

Στο επίκεντρο της παρέμβασής του βρέθηκε ο AI Act, τον οποίο χαρακτήρισε «πηγή αβεβαιότητας». Ο Ντράγκι αναγνώρισε την ομαλή εκκίνηση της πρώτης φάσης του νόμου, που αφορά τα συστήματα «απαράδεκτου κινδύνου», αλλά εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για το επόμενο, κρισιμότερο βήμα: τη ρύθμιση των συστημάτων «υψηλού κινδύνου» σε τομείς-κλειδιά όπως οι κρίσιμες υποδομές, η υγεία, η εκπαίδευση και η επιβολή του νόμου.

«Κατά την άποψή μου, η εφαρμογή αυτού του σταδίου θα πρέπει να σταματήσει προσωρινά μέχρι να κατανοήσουμε καλύτερα τα μειονεκτήματα», δήλωσε ο Ντράγκι. Υποστήριξε ότι οι κανόνες πρέπει να είναι αναλογικοί, να υποστηρίζουν την καινοτομία και να καθοδηγούνται από την εκ των υστέρων αποτίμηση των πραγματικών κινδύνων, αντί να βασίζονται σε θεωρητικές προβλέψεις. Αυτή η στάση ευθυγραμμίζεται με τα αιτήματα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Ήδη από τον Ιούλιο του 2025, πάνω από 40 CEO κολοσσών όπως η ASML, η Philips, η Siemens και η Mistral είχαν ζητήσει διετή αναστολή του νόμου για να επιτραπεί η ομαλή εφαρμογή και απλοποίησή του.

Στον αντίποδα, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, όπως η Access Now και η Ευρωπαϊκή Οργάνωση Καταναλωτών (BEUC), προειδοποίησαν ενάντια σε οποιαδήποτε καθυστέρηση, υποστηρίζοντας ότι θα υπονόμευε θεμελιώδεις μηχανισμούς λογοδοσίας και θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πρόσχημα για απορρύθμιση. Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από τις εξωτερικές πιέσεις, με τον Αμερικανό Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ να απειλεί με δασμούς κατά χωρών που νομοθετούν εις βάρος αμερικανικών τεχνολογικών εταιρειών.

«Αποδεχόμαστε την παρακμή μας»

Πέρα από την ΤΝ, η ομιλία του Ντράγκι ήταν ένα κατηγορητήριο για τη γενικότερη πορεία της ΕΕ. «Ένα χρόνο μετά, η Ευρώπη βρίσκεται σε μια πιο δύσκολη θέση», ανέφερε, εξηγώντας ότι το αναπτυξιακό της μοντέλο «ξεθωριάζει γρήγορα» και οι οικονομικές της ευπάθειες αυξάνονται. Κατηγόρησε τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι «δεν έχουν κατανοήσει πλήρως τη σοβαρότητα της κατάστασης», απορρίπτοντας τις δικαιολογίες περί γραφειοκρατίας ως «εφησυχασμό». «Το να συνεχίσουμε ως έχει σημαίνει ότι αποδεχόμαστε την παρακμή μας», προειδοποίησε.

Η αρχική του έκθεση του 2024 περιέγραφε μια «υπαρξιακή πρόκληση», καλώντας για ριζικές αλλαγές, όπως η δημιουργία ενός ενοποιημένου «28ου καθεστώτος» για το επιχειρηματικό δίκαιο, η εμβάθυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών και η επένδυση 750-800 δισ. ευρώ ετησίως στην καινοτομία. Ένα χρόνο μετά, η πρόοδος είναι ελάχιστη, με μόλις το 11% των συστάσεων να έχει υλοποιηθεί.

Ο Ντράγκι επεσήμανε συγκεκριμένα ελλείμματα: η Ευρώπη παρήγαγε μόλις τρία μεγάλα γλωσσικά μοντέλα ΤΝ το προηγούμενο έτος, έναντι 40 των ΗΠΑ και 15 της Κίνας. Ταυτόχρονα, οι τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη είναι σχεδόν τετραπλάσιες από ό,τι στις ΗΠΑ, πλήττοντας τη βιομηχανία, ενώ η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας από την ΤΝ αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% έως το 2030.

Η αντίδραση της Προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ήταν να παραδεχτεί ότι έλειπε η «αίσθηση του επείγοντος», ανακοινώνοντας ταυτόχρονα το σχέδιο για ένα «ψηφιακό πακέτο» τον Δεκέμβριο, που θα μπορούσε να ελαφρύνει τις υποχρεώσεις των εταιρειών. Ωστόσο, η δραματική και πολυεπίπεδη προειδοποίηση του Ντράγκι καταδεικνύει το βαθύ χάσμα ανάμεσα στη ρητορική των Βρυξελλών και στην επιτακτική, κατά τον ίδιο, ανάγκη για άμεση και ριζική δράση, προκειμένου η Ευρώπη να μην καταστεί οριστικά ένας δευτερεύων παίκτης στην παγκόσμια σκηνή.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Λούκα Ντόντσιτς: Αγόρασε την έπαυλη της Σαράποβα στο Λος Άντζελες για 25 εκατ. δολάρια
• Ρόμπερτ Ρέντφορντ: 15 γεγονότα που δεν γνωρίζετε για τον γόη του σινεμά
• Στις αγορές το Δημόσιο με 10ετές ομόλογο – Ταμειακά διαθέσιμα στα 42 δισ. ευρώ