Ο κρίσιμος ρόλος του HR και γιατί δεν πρέπει να γίνουν περικοπές – Στελέχη της KPMG μιλούν στο Fortune
Η σημαντικότερη επένδυση που μπορεί να κάνει μια επιχείρηση, ώστε να διασφαλίσει την επιτυχημένη πορεία της στο χρόνο είναι εκείνη που αφορά στο ανθρώπινο δυναμικό. Η αφοσίωση, η υψηλή απόδοση, η ελευθερία έκφρασης καινοτόμων ιδεών και η ευελιξία γρήγορης προσαρμογής στα νέα δεδομένα – τεχνολογικά και μη – έχουν ως κοινό παρονομαστή το … χτίσιμο ισχυρών δεσμών μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων.
Έρευνες έχουν δείξει ότι για κάθε ένα ευρώ που δαπανά μια επιχείρηση στο ανθρώπινο δυναμικό της, η κίνηση αυτή δύναται να επιφέρει 20%-30% αύξηση στην κερδοφορίας της. Τι γίνεται όμως τώρα που αρκετές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν περιορίσει ή παύσει πλήρως τη δραστηριότητά τους, λόγω κορωνοϊού, μπαίνουν σε σκέψεις για απολύσεις ή περικοπές στις αμοιβές των εργαζομένων τους;
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην μετέπειτα αναπτυξιακή τους πορεία και ποιος ο ρόλος που καλούνται να διαδραματίσουν τα τμήματα HR, τα οποία και μέσα στην οικονομική κρίση έδωσαν μάχη για τη διατήρηση του υφιστάμενου ανθρώπινου δυναμικού, όπως επίσης, και για την εκπαίδευσή του με νέες δεξιότητες;
Τα απαραίτητα βήματα
Σύμφωνα με τη Βερώνη Παπατζήμου, Γενική Διευθύντρια της KPMG, ο ρόλος τους είναι πολλαπλός και ανάλογα με τη δραστηριότητα της κάθε εταιρείας είναι πιθανόν να λάβει και διαφορετική μορφή. Όπως εξηγεί στο Fortune Greece, η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα απαιτητική για τα στελέχη ανθρώπινου δυναμικού και γι’ αυτό θα πρέπει δράσουν άμεσα και να προβούν σε συγκεκριμένες ενέργειες. Αρχικά η εταιρεία θα πρέπει να επικοινωνήσει με όλους τους εργαζόμενους πιθανές αλλαγές που αφορούν στον τρόπο εργασίας, αλλά και πως θα παραμείνουν υγιείς και ασφαλείς. Η κα Παπατζήμου τονίζει πως σε περίπτωση που μια επιχείρηση έχει επαρκές ανθρώπινο δυναμικό στις ειδικότητες που υπάρχει ζήτηση, είναι πιθανόν να απαιτηθεί να προχωρήσει σε προσλήψεις συγκεκριμένων ειδικοτήτων.
Εξίσου σημαντική είναι η διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού με διαφορετικούς τρόπους απασχόλησης π.χ., άτομα που εργάζονται εξ αποστάσεως, άτομα που εργάζονται στην εταιρεία π.χ. εργάτες παραγωγής και εκείνα που εκ περιτροπής είναι στην εταιρεία ή εξ αποστάσεως, καθώς επίσης και η διαχείριση όλων των διοικητικής φύσεως θεμάτων που προκύπτουν από τις συστάσεις της πολιτείας για τις μετακινήσεις των εργαζομένων και τα διαφορετικά ωράρια, τα οποία θα πρέπει να υιοθετήσει η εταιρεία, ώστε να περιορίσει την ταυτόχρονη συνύπαρξη πολλών εργαζομένων στους χώρους εργασίας.
Μεταξύ των ενεργειών που επιβάλλεται να ληφθούν άμεσα είναι τα θέματα υγιεινής και ασφάλειας για όλους τους εργαζόμενους ανεξαρτήτως τρόπου εργασίας.
«Στην παρούσα φάση δεν έχει πέσει στην αντίληψη μου, μεγάλες εταιρείες να προχωρούν σε απολύσεις εξαιτίας του κορωνοϊού, γνωρίζω όμως ότι δεν ανανεώνουν συμβάσεις ορισμένου χρόνου που λήγουν και δεν προχωρούν σε προσλήψεις εποχικού προσωπικού. Επιπλέον, συνεχίζουν να υλοποιούν πλάνα απολύσεων που έχουν τεθεί σε εφαρμογή πριν από αυτή την περίοδο. Γενικά όμως, όταν οι εταιρείες υλοποιούν απολύσεις υπό πίεση στις πλείστες των περιπτώσεων προχωρούν με γνώμονα τη μείωση του κόστους χωρίς να εκτιμούν πάντα τις μακροχρόνιες συνέπειες από αυτή τους την ενέργεια» λέει χαρακτηριστικά η Βερόνη Παπατζήμου.
Προειδοποιεί πως μια τέτοια στρατηγική μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να χαθεί τεχνογνωσία, να μην έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα τα άτομα που θα διαδεχτούν αυτούς που αποχωρούν και έτσι το αναμενόμενο οικονομικό όφελος να είναι μικρότερο και να αργεί η δομή να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα.
Οι επιπτώσεις της νέας κατάστασης που διαμορφώνεται θα εξαρτηθούν, όπως λέει, από τη διάρκεια της. Εάν η διάρκεια είναι μερικών εβδομάδων, θεωρεί ότι γρήγορα, τόσο η οικονομία όσο και οι εργαζόμενοι θα επανέλθουν στην προηγούμενη συνθήκη. Αν αυτό όμως διαρκέσει μήνες, όπως είναι οι απαισιόδοξες προβλέψεις, οι επιπτώσεις θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές. Αποκαλύπτει δε πως από τις 27 Μαρτίου η KPMG ξεκινά την εκπόνηση έρευνας με τίτλο «Βαρόμετρο για τις συνθήκες εργασίας στην εποχή του Covid-19» η οποία θα εστιάζει στις συνέπειες του κορωνοϊού στους εργαζόμενους στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα.
Απαντώντας στο ερώτημα εάν η τηλεργασία θα καθιερωθεί ως μοντέλο λειτουργίας στην μετά-κορωνοϊό εποχή, η κα Παπατζήμου υπενθυμίζει πως μέχρι και πριν από την κρίση που προέκυψε από την εξάπλωση του covid-19, ελάχιστες εταιρείες είχαν εφαρμόσει την εργασία εξ αποστάσεως στην Ελληνική αγορά. Ωστόσο, αναγνωρίζει πως τις τελευταίες 2 εβδομάδες, όλο και περισσότερες εταιρείες καταφεύγουν σε αυτό τον τρόπο απασχόλησης σε συνδυασμό με την εκ περιτροπής παρουσία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας.
«Η εξ αποστάσεως εργασία δεν είναι μέθοδος που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις περιπτώσεις π.χ. στα άτομα που εργάζονται για την παραγωγή προϊόντων ή δουλεύουν για την κατασκευή κτιρίων θα πρέπει να βρίσκονται καθημερινά στο εργοστάσιο ή εργοτάξιο το ίδιο συμβαίνει με δεκάδες άλλες ειδικότητες αυτές των ατόμων που είναι στο τομέα υγείας, ασφάλειας, κ.λπ.. Οι περισσότερες εταιρείες παροχής υπηρεσιών θεωρώ μετά την εξοικείωση που θα έχουν αποκτήσει από αυτόν τον τρόπο εργασίας θα τον υιοθετήσουν και στην μετά περίοδο της κρίσης του κορωνοϊού» επισημαίνει.
Συνεχίζει λέγοντας πως την εξ αποστάσεως εργασία την ζητούν οι νεότερες γενιές που είναι εξοικειωμένες με την τεχνολογία και στη δική τους αντίληψη είναι μία παροχή από την εταιρεία που τους βοηθά να εξισορροπήσουν καλύτερα την προσωπική και την εργασιακή τους ζωή. Επιπλέον, δημιουργείται εξοικονόμηση πόρων για την εταιρεία εξαιτίας της μείωσης της ανάγκης για διατήρηση μεγάλων χώρων εργασίας, υπάρχουν επιπρόσθετα οφέλη και για την κοινωνία από την μείωση των μετακινήσεων και των ρύπων που συνεπάγονται από την αυξημένη κυκλοφορία των εργαζομένων.
«Ένα είναι βέβαιο ότι μεγάλο μέρος όλων των εργασιών όλων μας θα αντικαθίσταται σταδιακά από εργασίες που θα μπορούν να γίνονται πολύ πιο γρήγορα από τους υπολογιστές. Αυτό θα οδηγήσει ίσως πιο γρήγορα να εκλείψουν εργασίες που είναι απλές διαδικαστικές και θα υπάρξει απαίτηση από τους εργαζόμενους να χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο την κρίση τους και τη δημιουργικότητά τους. Επιπλέον εργασίες υποστήριξης αυτού του νέου τρόπου λειτουργίας όπως μηχανικοί υπολογιστών, σχεδιαστές συστημάτων θα γίνονται όλο και περισσότερο απαραίτητες».
Ποιοι οι μεγαλύτεροι φόβοι των επιχειρήσεων;
Η KPMG, λόγω αντικειμένου – παροχή Ελεγκτικών, Φορολογικών και Συμβουλευτικών υπηρεσιών- είναι από τις εταιρείες που έχουν μια αρκετά σαφή εικόνα του τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην αγορά, καθώς τα στελέχη της έρχονται καθημερινά σε επαφή με χιλιάδες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε όλους τους κλάδους της ελληνικής οικονομίας και γνωρίζουν την πορεία των οικονομικών τους μεγεθών.
Η κα Παπατζήμου παρατηρεί πως τις τελευταίες 2-3 εβδομάδες οι περισσότερες εταιρείες ήταν σε έναν αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν τον απαραίτητο εξοπλισμό ώστε, τουλάχιστον, οι μισοί εργαζόμενοι να μπορούν να εργαστούν εξ αποστάσεως. Με τον τρόπο αυτό μπορούν να μειώσουν τον αριθμό των εργαζομένων στους χώρους εργασίας και να είναι ευθυγραμμισμένες με τις συστάσεις των υγειονομικών αρχών στην προσπάθεια του περιορισμού των κρουσμάτων.
Οι περισσότερες εταιρείες προσπαθούν να προσαρμοστούν στη νέα συνθήκη και να λειτουργήσουν αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα που δίνει η τεχνολογία. Οι συνθήκες όμως δεν είναι οι ίδιες για όλες τις εταιρείες. Διευκρινίζει πως οι εταιρείες που διαθέτουν τον εξοπλισμό σε λανθάνουσα μορφή μπορούν εύκολα να ανταποκριθούν στην εξ αποστάσεως εργασία, αξιοποιώντας τον υπάρχοντα εξοπλισμό. Εταιρείες που χρειάζεται να στήσουν το μηχανισμό εξ αρχής, ανταποκρίθηκαν εν μέρει, λόγω της έλλειψης εξοπλισμού που παρατηρείται στην αγορά.
«Οι περισσότερες εταιρείες πελάτες μας με τις οποίες έχω μιλήσει τις τελευταίες 2 εβδομάδες προσπαθούν να λειτουργήσουν αξιοποιώντας την τεχνολογία και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν παίρνουν αυστηρά μέτρα προφύλαξης για τους εργαζόμενους π.χ. καθημερινή θερμομέτρηση, αλλαγή ωραρίων για περιορισμό της παρουσίας πολλών ατόμων ταυτόχρονα στους ίδιους χώρους, ιδιαίτερη προσοχή δίνουν στις μετακινήσεις τους ώστε να αποφευχθεί η χρήση μέσων μαζικής μεταφοράς, άτομα με ήπια συμπτώματα μπαίνουν άμεσα σε κατ’ οίκων περιορισμό» καταλήγει.
Το παράδειγμα της KPMG
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο η ίδια η KPMG αντιμετωπίζει το φαινόμενο του κορωνοϊού στο εσωτερικό της και πώς έχει προσαρμοστεί στις νέες, πρωτόγνωρες για τα παγκόσμια δεδομένα, συνθήκες.
Από τις πρώτες κιόλας ημέρες που άρχισε να απασχολεί την ελληνική κοινωνία η εξάπλωση του Covid-19, με συχνές ενημερώσεις προς όλους τους εργαζομένους της, η KPMG κάλυψε με επιτυχία όλες τις ανησυχίες τους και έδωσε απαντήσεις σε θέματα της καθημερινότητάς τους. Αντιμετώπισε άμεσα και σε συνεργασία με τον ιατρό εργασίας, όλα τα θέματα υγιεινής των χώρων εργασίας, με τα απαιτούμενα και ενδεδειγμένα προϊόντα καθαριότητας και απολύμανσης, αλλά και με την αύξηση των ωρών εργασίας του προσωπικού καθαριότητας. Την ίδια στιγμή προμήθευσε όλους τους χώρους εργασίας με ειδικά απολυμαντικά χεριών.
Περαιτέρω, αποφάσισε να διακόψει τα επαγγελματικά ταξίδια και να συμβουλεύσει τους ανθρώπους της να απέχουν από τα ιδιωτικά τους. Στην περίπτωση μάλιστα του ιδιωτικού ταξιδιού στο εξωτερικό υιοθέτησε άμεσα, την τήρηση του 14ήμερου αυτοπεριορισμού. Στο ίδιο μήκος κύματος, ακύρωσε όλες τις προγραμματισμένες εκδηλώσεις, συνέδρια και εκπαιδεύσεις, έτσι ώστε να αποφεύγεται η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού ατόμων την ίδια στιγμή.
Τέλος, και πολύ πριν τις επίσημες ανακοινώσεις, έδωσε την ευκαιρία στους ανθρώπους της να μπορούν να εργάζονται από το σπίτι, κάνοντας χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και των εργαλείων που αυτή προσφέρει.
«Σήμερα, είμαστε ευτυχείς να ανακοινώσουμε, ότι σχεδόν το σύνολο του προσωπικού μας μπορεί, εδώ και δύο εβδομάδες, να προσφέρει άψογα τις υπηρεσίες του στου πελάτες μας, χωρίς να χρειάζεται να προσέρχεται στα γραφεία μας… και συνεχίζουμε» επιβεβαιώνει η Ασπασία Δημοπούλου, Human Resources Director της KPMG.
