Ο πληθωρισμός θα κρίνει το τέλος στη νομισματική χαλάρωση
Μετά από μια “σχεδόν ομόφωνη” -όπως την χαρακτήρισε προ ημερών η Christine Lagarde– απόφαση για μείωση των επιτοκίων του ευρώ το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) κλείνει προσωρινά τον πτωτικό κύκλο του κόστους δανεισμού για να βεβαιωθεί για τις προοπτικές της ανάπτυξης και του πληθωρισμού εν μέσω αβεβαιότητας για τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου.
Υπενθυμίζεται ότι ο πληθωρισμός στην ΕΕ υποχώρησε και κάτω από τον στόχο του 2%. Αν και αυτό αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην πτώση των τιμών της ενέργειας, καταγράφεται πρόοδος και σε άλλες συνιστώσες του πληθωρισμού, όπως παραδέχονται και τα “γεράκια” της ΕΚΤ. Η Christine Lagarde είπε ότι μετά από οκτώ μειώσεις ή 200 μονάδες στο βασικό επιτόκιο του ευρώ σε ένα χρόνο, η κίνηση αυτή πλησιάζει στο τέλος της. Σημειώνεται ότι οι προβλέψεις για περαιτέρω μείωση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη στο 1,6% το 2026 δεν ενσωματώνουν τυχόν δασμούς της τάξης του 50% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ. Επίσης, οι υπέρμαχοι της σκληρής νομισματικής πολιτικής θεωρούν ότι σχεδόν τελείωσε ο κύκλος μείωσης των επιτοκίων του ευρώ και ότι η ΕΚΤ πρέπει πλέον να προσηλωθεί στις εξελίξεις γύρω από τις επιπτώσεις των αμερικανικών δασμών. Είναι ενδεικτικό ότι η Γερμανίδα οικονομολόγος Isabel Schnabel, μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της ΕΚΤ, σε δηλώσεις της το Σαββατοκύριακο αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις επιπτώσεις της απόφασης της Κίνας να περιορίσει τις εξαγωγές σπάνιων γαιών, με αποτέλεσμα μεταξύ άλλων τη διακοπή παραγωγής ορισμένων μοντέλων από την αυτοκινητοβιομηχανία. Η ΕΚΤ εκτιμά επίσης ως περιορισμένη την επίδραση της δασμολογικής πολιτικής των ΗΠΑ προς την Κίνα, που σημαίνει εκτροπή των φθηνών κινεζικών προϊόντων προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Εάν οι επιπτώσεις ήταν μεγάλες θα υπήρχαν αντίμετρα από την ΕΕ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον πληθωρισμό και τις νομισματικές πολιτικές ΕΚΤ και Fed.
Εξάλλου, οι αξιωματούχοι της Fed έχουν διατηρήσει το επιτόκιο αναφοράς του δολαρίου στο εύρος του 4,25% – 4,50% (όταν το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων της ΕΚΤ μειώθηκε την περασμένη εβδομάδα κατά 25 μονάδες βάσης στο 2%), σε μια προσπάθεια τιθάσευσης του πληθωρισμού προς τον στόχο του 2% υπό τον φόβο αναζωπύρωσης όσο οι δασμοί Τραμπ απειλούν να δώσουν ώθηση στις τιμές.
Πονοκέφαλος ο πληθωρισμός στην Ελλάδα
Εντωμεταξύ, ο πληθωρισμός παραμένει κίνδυνος και για την ΕΕ, παρά την αποκλιμάκωση που καταγράφεται και η οποία δεν αντανακλά την τάση σε όλες τις οικονομίες. Για παράδειγμα ενώ τον Μάιο ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη υποχώρησε και κάτω από τον στόχο του 2%, στο 1,9%, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα αυξήθηκε σε 3,3% από 2,6% τον προηγούμενο μήνα. Πρακτικά επιμένουν οι αυξήσεις τιμών που παρατηρήθηκαν τον Απρίλιο σε κατηγορίες όπως τα ενοίκια, οι μεταφορές, ο καφές και τα πακέτα διακοπών. Ενδεικτικά, στα ενοίκια τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν διψήφια αύξηση τον Απρίλιο της τάξης του 10,8%, σε ετήσια βάση, αύξηση 10,6% στην κατηγορία καφές-κακάο-τσάι, σχεδόν διψήφια αύξηση (9,8%) στο πακέτο διακοπών και μια αύξηση 27,6% στη μεταφορά επιβατών με αεροπλάνο, ως αποτέλεσμα και της μετακύλισης μέρους του κόστους από την μετάβαση του κλάδου σε βιώσιμα καύσιμα.
Πάντως τα στοιχεία της Eurostat δείχνουν μεγαλύτερη επιδείνωση τον Μάιο στον πληθωρισμό των τροφίμων, με τον δείκτη να καταγράφει αύξηση στο 2,8% από 1,7% τον Απρίλιο. Υπάρχουν δε ανησυχίες για αύξηση του λεγόμενου “εισαγόμενου πληθωρισμού” στο προσεχές διάστημα αφού καταγράφεται αύξηση στον δείκτη τιμών εισαγωγών στην βιομηχανία τροφίμων. Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον περασμένο μήνα αναφέρουν για τον Μάρτιο αύξηση 6,7% στον δείκτη τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία τροφίμων παρά τη μείωση του γενικού δείκτη κατά 2,5%. Ας σημειωθεί ότι ήδη καταγράφονται αυξήσεις τιμών στα τρόφιμα από την αρχή του έτους, με στοιχεία της Circana για το α’ τρίμηνο να αναφέρουν ανατιμήσεις στην συγκεκριμένη κατηγορία στα σούπερ μάρκετ της τάξης του 2,8%. Στο πλαίσιο αυτό το υπουργείο Ανάπτυξης και το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών σχεδιάζουν δράσεις όπως η λειτουργία από το 2026 μιας νέας Ανεξάρτητης Αρχής για την συστηματικοποίηση των ελέγχων στην αγορά για φαινόμενα αισχροκέρδειας. Στο μεταξύ συνεχίζονται οι πιέσεις προς πολυεθνικές αλλά και προς την βιομηχανία τροφίμων για συγκράτηση των ανατιμήσεων, ειδικά σε προϊόντα που επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών.
