Οι ΑΠΕ ξεπέρασαν τον άνθρακα: Ιστορικό ορόσημο στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας
- Οι ΑΠΕ ξεπέρασαν τον άνθρακα το πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα με την Ember.
- Η ηλιακή και η αιολική ενέργεια κάλυψαν το 100% της νέας ζήτησης ρεύματος παγκοσμίως.
- Η Κίνα οδήγησε τη μετάβαση, ενώ ΗΠΑ και ΕΕ βασίστηκαν περισσότερο σε ορυκτά καύσιμα.
- Η χρήση άνθρακα και φυσικού αερίου μειώθηκε κατά 2% στην Κίνα και την Ινδία.
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατέγραψαν ένα ιστορικό ρεκόρ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τον άνθρακα ως την κορυφαία πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στον κόσμο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα με τα στοιχεία του think tank Ember.
Η παγκόσμια ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας συνέχισε να αυξάνεται, ωστόσο η ραγδαία ανάπτυξη της ηλιακής και αιολικής ενέργειας κάλυψε το σύνολο της νέας ζήτησης, οδηγώντας ακόμη και σε μικρή μείωση της χρήσης άνθρακα και φυσικού αερίου.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται ορόσημο για την ενεργειακή μετάβαση, καθώς αποδεικνύει ότι η καθαρή ενέργεια μπορεί να συμβαδίζει με την αυξανόμενη κατανάλωση ρεύματος. Όμως, όπως σημειώνει η Ember, η εικόνα παραμένει ανισομερής.
Οι αναπτυσσόμενες χώρες οδηγούν την πράσινη στροφή
Η Κίνα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της μεταβολής, προσθέτοντας περισσότερη ηλιακή και αιολική ισχύ από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί. Η ικανότητα της χώρας να αυξάνει την παραγωγή καθαρής ενέργειας ταχύτερα από τη ζήτηση ρεύματος είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής από ορυκτά καύσιμα κατά 2%.
Ανάλογη πορεία ακολούθησε και η Ινδία, η οποία επένδυσε μαζικά σε νέα ηλιακά και αιολικά έργα, μειώνοντας τη χρήση άνθρακα και φυσικού αερίου, ακόμη κι αν η ζήτηση αυξήθηκε με πιο αργό ρυθμό.
Η αντίθεση με τις ανεπτυγμένες οικονομίες
Στον αντίποδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση παρουσίασαν την αντίθετη τάση. Στις ΗΠΑ, η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε ταχύτερα από τη δυναμικότητα των ΑΠΕ, οδηγώντας σε μεγαλύτερη εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα.
Στην ΕΕ, οι χαμηλές επιδόσεις των αιολικών και υδροηλεκτρικών μονάδων τους τελευταίους μήνες ανάγκασαν πολλές χώρες να αυξήσουν προσωρινά την παραγωγή ηλεκτρισμού από άνθρακα και φυσικό αέριο.
Μια αλλαγή κατεύθυνσης με προκλήσεις
Παρά τις αντιθέσεις, η παγκόσμια εικόνα δείχνει μια καθαρή ενεργειακή μετατόπιση. Μετά από πέντε δεκαετίες κυριαρχίας, ο άνθρακας χάνει έδαφος — αν και εξακολουθεί να παραμένει η μεγαλύτερη μεμονωμένη πηγή ενέργειας, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας (IEA).
Η πρόκληση τώρα είναι να διατηρηθεί αυτή η δυναμική, εξασφαλίζοντας ότι η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια θα είναι παγκόσμια, δίκαιη και βιώσιμη — όχι προνόμιο των ταχέως αναπτυσσόμενων οικονομιών.
