Οι ασκήσεις ισορροπίας της ΕΚΤ: Σταθερά επιτόκια αλλά αβεβαιότητα για το επόμενο βήμα
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επέλεξε να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στη συνεδρίαση της Πέμπτης, σηματοδοτώντας για δεύτερη φορά διαδοχικά στάση αναμονής στη νομισματική πολιτική της ευρωζώνης. Η απόφαση έρχεται μετά τον κύκλο χαλάρωσης που ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2024 και οδήγησε σε μειώσεις 200 μονάδων βάσης, αλλά και ύστερα από την πιο επιθετική περίοδο αυξήσεων στην ιστορία της ΕΚΤ, από τον Ιούλιο 2022 έως τον Σεπτέμβριο 2023, όταν τα επιτόκια ανέβηκαν συνολικά κατά 450 μονάδες βάσης.
Σήμερα, το επιτόκιο καταθέσεων παραμένει στο 2%, το βασικό επιτόκιο αναχρηματοδότησης στο 2,15% και το επιτόκιο οριακής χρηματοδότησης στο 2,4%. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε ότι «η αποπληθωριστική διαδικασία τελείωσε» και πως ο πληθωρισμός βρίσκεται πλέον στο επιθυμητό επίπεδο. Όπως ξεκαθάρισε, μικρές και προσωρινές αποκλίσεις από τον στόχο του 2% δεν συνιστούν λόγο αλλαγής στρατηγικής.
Η εικόνα της οικονομίας ενισχύει την αισιοδοξία. Η ανάπτυξη της ευρωζώνης στο πρώτο εξάμηνο του 2025 ανήλθε σε 0,7%, οδηγώντας την ΕΚΤ να αναθεωρήσει ανοδικά τις εκτιμήσεις της για το ΑΕΠ στο 1,2% φέτος (έναντι 0,9% προηγουμένως). Ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,1% τον Αύγουστο, από 2% τον Ιούλιο, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για 2,1% το 2025, 1,7% το 2026 και 1,9% το 2027.
Ωστόσο, η στάση της τράπεζας δεν είναι ομόφωνη ως προς την κατεύθυνση των επόμενων κινήσεων. Το 26μελές Διοικητικό Συμβούλιο αντανακλά διαφορετικές οπτικές, που φανερώνουν το αβέβαιο τοπίο της παγκόσμιας οικονομίας. Ο διοικητής της Τράπεζας της Γαλλίας, Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλό, υποστήριξε ότι μια μείωση του κόστους δανεισμού σε επόμενες συνεδριάσεις δεν μπορεί να αποκλειστεί.
Αντίθετα, οι διοικητές της Λετονίας και της Λιθουανίας, Μάρτινς Καζάκς και Γκεντιμίνας Σίμκους, προειδοποίησαν ότι οι πληθωριστικές πιέσεις μπορεί να κινηθούν προς κάθε κατεύθυνση και τόνισαν την ανάγκη να παραμείνουν όλα τα σενάρια ανοιχτά. Επισήμαναν, μάλιστα, κινδύνους όπως η ενίσχυση του ευρώ, η νέα αρχιτεκτονική της ενεργειακής αγοράς από το 2027 και οι εμπορικές πιέσεις από την Κίνα.
Ο διοικητής της Κύπρου, Χριστόδουλος Πατσαλίδης, χαρακτήρισε τα επιτόκια «κατάλληλα» για την τρέχουσα συγκυρία, εκτιμώντας ότι δεν υπάρχει ανάγκη νέας χαλάρωσης. Ωστόσο, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο αύξησης, αν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Η ίδια η Λαγκάρντ απέφυγε να επιβεβαιώσει το τέλος του κύκλου χαλάρωσης. Υπογράμμισε ότι η ΕΚΤ θα συνεχίσει με «προσέγγιση συνεδρία με συνεδρία», στηριζόμενη στα εισερχόμενα δεδομένα για τον πληθωρισμό, την οικονομία και τη μετάδοση της πολιτικής της. «Θα ακολουθήσουμε μια πορεία βασισμένη στα στοιχεία, ώστε να διασφαλίσουμε τη σωστή στάση της νομισματικής πολιτικής», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Στο παρασκήνιο, η εξωτερική αβεβαιότητα παραμένει ισχυρή. Οι εμπορικές εντάσεις με τις ΗΠΑ έμοιαζαν ικανές να εξελιχθούν σε εμπορικό πόλεμο, ωστόσο η πρόσφατη συμφωνία Βρυξελλών–Ουάσιγκτον για την επιβολή δασμού 15% στις περισσότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές έριξε τους τόνους και καθησύχασε τις αγορές. Το «χειρότερο σενάριο» αποφεύχθηκε, σύμφωνα με την πρόεδρο της ΕΚΤ, αλλά η πορεία του πληθωρισμού εξακολουθεί να εξαρτάται από γεωπολιτικούς παράγοντες και τις αποφάσεις του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
