Οικονομία: Στο επίκεντρο η αναβάθμιση του γεωπολιτικού ρίσκου
Ανησυχίες για τροφοδότηση του πληθωρισμού πυροδοτεί η αύξηση των τιμών του πετρελαίου μετά την επίθεση στο Ισραήλ και την πολιορκία της Γάζας, γεγονότα που παρακολουθεί στενά η Αθήνα.
Αν και διατυπώνονται και απόψεις από οικονομικούς αναλυτές ότι οι τιμές δεν χρειάζονται πόλεμο για να ανέβουν, είναι γεγονός ότι η αναβάθμιση του γεωπολιτικού κινδύνου με επίκεντρο τις εξελίξεις στο Ισραήλ έχει ποικίλες επιπτώσεις άμεσες και έμμεσες. Οπότε, αξιολογείται η κατάσταση έντασης στην περιοχή ως προς τη διάρκεια, τη σοβαρότητα και την πιθανότητα επέκτασης των εχθροπραξιών ευρύτερα στη Μέση Ανατολή.
Σε οικονομικό επίπεδο οι πρώτες επιπτώσεις έχουν γίνει αισθητές στις πιο ευαίσθητες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων στον γεωπολιτικό κίνδυνο. Αναταράξεις στις αναδυόμενες αγορές, τα εμπορεύματα και τα νομίσματα ήταν το αποτέλεσμα τη Δευτέρα, με τις τιμές του πετρελαίου να καταγράφουν αύξηση πάνω από 4%, με αύξηση της τιμής του χρυσού και ενίσχυση του δολαρίου αλλά και ταυτόχρονη αποδυνάμωση του ισραηλινού shekel.
Στην Ελλάδα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης αξιολογεί τους νέους κινδύνους στη γεωπολιτική σκακιέρα και μελετά τις κινήσεις του ενόψει της πιθανότητας να υπάρξει ανάγκη για λήψη προληπτικών μέτρων. Αν και είναι πρώιμο να συζητηθεί δεν αποκλείεται να διαφοροποιηθεί η οικονομική ατζέντα της κυβέρνησης ανάλογα με τις εξελίξεις. Σημειώνεται ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2024 υπάρχει πρόβλεψη για μέση τιμή του αργού πετρελαίου στα 81,2 δολ. το βαρέλι από 81,8 δολ. το τρέχον έτος. Σήμερα τα προθεσμιακά συμβόλαια παράδοσης Δεκεμβρίου διαπραγματεύονται στα 87,7 δολ., με την αγορά να ανοίγει στα 88,16 δολ.. Ως εκ τούτου η ανησυχία είναι εύλογη για δυνητικές ανατιμήσεις τον χειμώνα προσθέτοντας κόστη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σημειώνεται ότι οι αναλυτές προβλέπουν περαιτέρω νευρικότητα στις αγορές ενέργειας μετά και την αναστάτωση που προκλήθηκε από τη μείωση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ και τη μείωση των αποθεμάτων. Η Goldman Sachs διατηρεί πρόβλεψη για αύξηση της τιμής του brent στα 100 δολ. το βαρέλι μέχρι τον Ιούνιο ενώ η Morgan Stanley εκτιμά ότι οι τιμές θα επηρεαστούν ουσιαστικά στον βαθμό που η ανάφλεξη στην περιοχή του Ισραήλ και της Γάζας λάβει διαστάσεις. Εξάλλου, ούτε το Ισραήλ ούτε η Παλαιστίνη είναι σημαντικοί παραγωγοί πετρελαίου. Αντίθετα με το γειτονικό Ιράν που φέρεται σύμφωνα με δημοσίευμα της WSJ να σχεδίαζε με τη Χαμάς την επίθεση στο Ισραήλ, κάτι που ωστόσο διέψευσε η Τεχεράνη.
Σημειώνεται ότι το Ιράν είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο μετά τη Βενεζουέλα, τη Σαουδική Αραβία και τον Καναδά. Επιπλέον διαθέτει αποθέματα σχεδόν 34 τρισ. κ.μ. φυσικού αερίου, η τιμή του οποίου επίσης εκτοξεύθηκε στον απόηχο των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή.
