Παγκόσμια οικονομία: Πώς οι δασμοί φρενάρουν την ανάπτυξη – «Αντίβαρο» η τεχνητή νοημοσύνη
- ΟΟΣΑ: επιβράδυνση σε ΗΠΑ και διεθνώς το 2026 λόγω των αμερικανικών δασμών.
- Οι επενδύσεις ΑΙ μπορούν να ανατρέψουν το βασικό δυσμενές σενάριο.
- Παγκόσμια ανάπτυξη στο 2,9% το 2026 — κάτω από το 3,2% του 2025.
Η διεθνής οικονομία εισέρχεται σε μια περίοδο πιο αργών ρυθμών, με τον ΟΟΣΑ να προειδοποιεί ότι το 2026 θα σηματοδοτήσει ένα σαφές βήμα πίσω για τις μεγάλες και μικρές οικονομίες. Σύμφωνα με τη νέα έκθεση του οργανισμού, το αποτύπωμα των αμερικανικών δασμών δεν έχει ακόμη πλήρως φανεί στα μακροοικονομικά μεγέθη, γεγονός που σημαίνει ότι η επιβράδυνση θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες.
Παρά τις πιέσεις, οι ΗΠΑ εμφανίζονται πιο ανθεκτικές σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Ο ΟΟΣΑ αναθεωρεί ανοδικά την πρόβλεψη ανάπτυξης στο 2% για φέτος και στο 1,7% για το 2026, προτού η οικονομία επανέλθει σε ταχύτερο ρυθμό 1,9% το 2027. Η αναθεώρηση αντανακλά τη σταδιακή μείωση των δασμών, οι οποίοι, παρότι σήμερα φτάνουν κατά μέσο όρο το 14% — αισθητά πάνω από το 2,5% στις αρχές του έτους — παραμένουν χαμηλότερα από το 19,5% του καλοκαιριού.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αναπτυξιακή δυναμική χάνει ταχύτητα. Η οικονομία αναμένεται να κινηθεί στο 2,9% το 2026, υποχωρώντας από το 3,2% του 2025. Οι πρόσθετοι περιορισμοί στις εξαγωγές κρίσιμων υλικών, όπως οι σπάνιες γαίες και τα προηγμένα τσιπ, θα μπορούσαν να επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την κατάσταση.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ παραμένει ένας δεύτερος κρίσιμος παράγοντας. Ο οργανισμός προβλέπει ότι το 2026 θα εξακολουθεί να κινείται γύρω στο 3%, πάνω από τον στόχο της Fed, προτού υποχωρήσει το 2027, σε συνδυασμό με μια σταδιακή μείωση των επιτοκίων.
Παράλληλα, ο ΟΟΣΑ χτυπά «καμπανάκι» για τις χρηματιστηριακές αποτιμήσεις. Η εκρηκτική άνοδος εταιρειών τεχνητής νοημοσύνης έχει δημιουργήσει ένα περιβάλλον υπεραισιοδοξίας, όπου μια απογοήτευση στα εταιρικά αποτελέσματα θα μπορούσε να πυροδοτήσει απότομη διόρθωση. «Υπάρχει ο κίνδυνος ξαφνικών αναταράξεων όταν οι προσδοκίες οικοδομούνται πάνω σε τόσο υψηλές αποτιμήσεις», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ, Mathias Cormann.
Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη αποτελεί ταυτόχρονα και το μεγάλο «αντίβαρο» στο βασικό σενάριο επιβράδυνσης. Οι αμερικανικές επενδύσεις σε υποδομές, υπολογιστική ισχύ και εφαρμογές ΑΙ ενισχύουν την παραγωγικότητα και λειτουργούν ως μοχλός ανάπτυξης, δίνοντας ώθηση και σε οικονομίες με ισχυρό τεχνολογικό κλάδο, όπως η Νότια Κορέα και η Σιγκαπούρη. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, αν η επενδυτική «έκρηξη» επεκταθεί στην Ευρώπη και σε άλλες μεγάλες οικονομίες, οι ρυθμοί ανάπτυξης του 2026 θα μπορούσαν να αποδειχθούν καλύτεροι των προβλέψεων.
Στον αντίποδα, η αύξηση του δημόσιου χρέους λειτουργεί ως βαρίδι. Το έλλειμμα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στις ΗΠΑ αναμένεται να σταθεροποιηθεί στο 7,5% του ΑΕΠ το 2026 και να αυξηθεί στο 7,7% το 2027, ενώ το χρέος οδεύει προς το 128,4% του ΑΕΠ. Η άνοδος των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων ήδη περιορίζει τον χώρο για επενδύσεις, τόσο για επιχειρήσεις όσο και για νοικοκυριά.
Ο ΟΟΣΑ καταλήγει ότι ο συνδυασμός υψηλών δασμών, αυξημένου κόστους χρήματος και δημοσιονομικών πιέσεων σκιαγραφεί μια περίοδο ήπιας αλλά αισθητής επιβράδυνσης. Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη παραμένει μια ισχυρή μεταβλητή, ικανή να ανατρέψει τις γραμμές τάσης — εφόσον η επενδυτική δυναμική επεκταθεί πέρα από τις ΗΠΑ.
