«Οργισμένος» με Νετανιάχου ο Τραμπ: Τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες του Λευκού Οίκου

Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τραμπ είναι εκνευρισμένος με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Το ερώτημα είναι αν θα φτάσει ποτέ στο σημείο να θυμώσει αρκετά ώστε να πράξει κάτι γι’ αυτό, σημειώνει σε άρθρο της η Wall Street Journal.

Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει πει σε αρκετούς συνεργάτες του ότι ο Νετανιάχου προτιμά να χρησιμοποιεί στρατιωτική ισχύ για να επιβάλει την παράδοση της Χαμάς, αντί της προτιμώμενης μεθόδου του προέδρου για μια κατάπαυση του πυρός κατόπιν διαπραγμάτευσης. Η απογοήτευσή του ξέσπασε την περασμένη εβδομάδα λίγες ώρες μετά την επίθεση του Ισραήλ σε διαπραγματευτές της Χαμάς στο Κατάρ, μια επιχείρηση που απείλησε να τινάξει στον αέρα τις εύθραυστες ειρηνευτικές συνομιλίες.

«Με γαμ…ει», φέρεται να είπε ο Τραμπ για τον Νετανιάχου, σύμφωνα με αξιωματούχους που άκουσαν το σχόλιο. Ο Τραμπ συζητούσε με ανώτερους συνεργάτες του, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, για το πώς να αντιδράσουν στις προκλητικές επιθέσεις.

Τα κάποιες φορές έντονα συναισθήματα του Τραμπ για τον Νετανιάχου έχουν προκαλέσει σύγχυση στην Ουάσιγκτον. Γιατί ο Τραμπ, που προτιμά να έχει τον έλεγχο στις σχέσεις, αφήνει τον Νετανιάχου να λειτουργεί συνεχώς σε άμεση αντίθεση με τις επιθυμίες του;

«Είναι ελαφρώς μπερδεμένο και αντιδιαισθητικό», είπε ο Σαλόμ Λίπνερ, που υπηρέτησε επτά συνεχόμενους Ισραηλινούς πρωθυπουργούς σε διάστημα 25 ετών και τώρα εργάζεται στο Atlantic Council στην Ουάσιγκτον.

«Οι κινήσεις του Νετανιάχου έχουν παρατείνει τον πόλεμο στη Γάζα, δημιούργησαν προβλήματα στον Τραμπ με άλλους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή και έχουν καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη την εφαρμογή των Συμφωνιών του Αβραάμ», πρόσθεσε ο Λίπνερ, αναφερόμενος στην ομαλοποίηση των σχέσεων του Ισραήλ με ορισμένες αραβικές χώρες.

Ο Τραμπ έχει κατά καιρούς χρησιμοποιήσει σκληρή γλώσσα για τον Νετανιάχου, όπως όταν ο Ισραηλινός ηγέτης συνεχάρη τον Τζο Μπάιντεν για την εκλογική νίκη του το 2020, λέγοντας στον δημοσιογράφο Μπαράκ Ραβίντ ότι θεωρούσε τον Νετανιάχου αναξιόπιστο: «Ας τον γαμ…».

Ωστόσο, η κριτική του Τραμπ φαίνεται να μην έχει αποτρέψει ή να έχει αποδυναμώσει τον Νετανιάχου. «Είμαι μπερδεμένος, όπως και πολλοί άλλοι Ισραηλινοί», είπε ο Ιταμάρ Ραμπινόβιτς, πρώην πρέσβης του Ισραήλ στις ΗΠΑ κατά τη θητεία Κλίντον. «Βρίσκεται υπό πίεση και κάνει λάθη. Το μόνο που λειτουργεί πραγματικά για αυτόν είναι η υποστήριξη του Τραμπ».

Η απογοήτευση του Τραμπ δεν έχει μετουσιωθεί σε άσκηση δημόσιας πίεσης: έχει αρνηθεί να αξιοποιήσει τη στρατιωτική και πολιτική ισχύ των ΗΠΑ προς όφελος του Ισραήλ, καθώς και τη στενή προσωπική του σχέση με τον Νετανιάχου. Αντίθετα, επιλέγει να παρακολουθεί από κοντά την επιθετική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα και να βλέπει τις προοπτικές της ειρηνευτικής συμφωνίας που επιθυμεί να φθίνουν.

Ο Λευκός Οίκος αρνήθηκε να σχολιάσει. Ένας ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος περιέγραψε τη σχέση μεταξύ Νετανιάχου και Τραμπ ως εξαιρετική και ότι οι αναφορές για το αντίθετο ήταν «fake news». Τα συμφέροντα και οι βασικές αξίες των ΗΠΑ και του Ισραήλ είναι στενά ευθυγραμμισμένα, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Ένας λόγος για την συνεχιζόμενη θερμή σχέση είναι ότι ο Τραμπ και ο Νετανιάχου είναι «ψυχές συγγενικές», λένε όσοι τους γνωρίζουν. Και οι δύο θεωρούν ότι έχουν υποστεί διώξεις από τις ελίτ των χωρών τους, συμπεριλαμβανομένων ποινικών δικών, και βλέπουν τους εαυτούς τους ως εξωτερικούς παράγοντες που μεταρρυθμίζουν ένα διεφθαρμένο σύστημα.

Ο Ομέρ Ντόστρι, πρώην εκπρόσωπος του Νετανιάχου, περιέγραψε τους δεσμούς τους ως «πολύ, πολύ στενούς».

Ένας ακόμη λόγος για τη διατήρηση της καλής σχέσης είναι η επιρροή του Ισραηλινού ηγέτη στο Κογκρέσο και στα ΜΜΕ που επικεντρώνονται στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τη σκέψη του Νετανιάχου. Ο Νετανιάχου συναντά συχνά Αμερικανούς νομοθέτες στο Ισραήλ, και οι συνεντεύξεις του με αμερικανικά μέσα τους τελευταίους μήνες έχουν κυρίως δοθεί σε πλατφόρμες δημοφιλείς στους υποστηρικτές του Τραμπ, όπως Fox News, Newsmax και OAN.

Ενώ η δημοτικότητα του Ισραήλ μεταξύ των Δημοκρατικών έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, παραμένει υψηλή μεταξύ των Ρεπουμπλικάνων. Έρευνα της Gallup τον Ιούλιο έδειξε ότι τα δύο τρίτα των Ρεπουμπλικάνων έχουν θετική άποψη για τον Νετανιάχου, σε αντίθεση με το 9% των Δημοκρατικών.

«Οι Ρεπουμπλικάνοι θέλουν να δουν μια ιστορία επιτυχίας κατά της Χαμάς», δήλωσε ο Άβνερ Γκόλοβ, πρώην ανώτερος διευθυντής στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας του Ισραήλ και νυν αντιπρόεδρος της MIND Israel, μη κερδοσκοπικής οργάνωσης ασφαλείας με έδρα το Τελ Αβίβ.

Ωστόσο, κάποιες ρωγμές στην ισχυρή υποστήριξη του Ισραήλ από τους Ρεπουμπλικάνους αρχίζουν να εμφανίζονται. Μέλη του συνασπισμού MAGA του Τραμπ έχουν ασκήσει ανοιχτά κριτική στο Ισραήλ και ειδικά στον Νετανιάχου, υποστηρίζοντας ότι ο συνεχής πόλεμος στη Γάζα απειλεί να εμπλέξει περισσότερο τις ΗΠΑ στη σύγκρουση. Η Ρεπουμπλικανή βουλευτής από τη Γεωργία και στενή σύμμαχος του Τραμπ, Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν, κατηγόρησε τον Ιούλιο το Ισραήλ για «γενοκτονία» στη Γάζα.

Ο Τραμπ, από την άλλη, δεν επιθυμεί δημόσιο ρήγμα με τον Νετανιάχου. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι είναι υπερήφανος για τους στενούς δεσμούς του με τον Νετανιάχου και για τη στήριξή του στο Ισραήλ. Συχνά υπερηφανεύεται για τις Συμφωνίες του Αβραάμ που διαμεσολάβησε κατά την πρώτη του θητεία και συνεχίζει να προωθεί την ανανέωση των δεσμών Ισραήλ-Σαουδικής Αραβίας, ένα μεγάλο διπλωματικό βραβείο που επιθυμεί ανοιχτά.

Ο Νετανιάχου επίσης βρίσκει τρόπους να κερδίζει τη συμπάθεια του στενού κύκλου του Τραμπ και να κολακεύει τον πρόεδρο άμεσα. Το Σάββατο, ο Νετανιάχου συμμετείχε μαζί με τον Αμερικανό Πρέσβη στο Ισραήλ, Μάικ Χάκεμπι, σε τελετή θεμελίωσης για την ονομασία μιας παραλιακής λεωφόρου στο Μπατ Γιαμ προς τιμήν του Τραμπ.

Στην ουσία, ο Νετανιάχου έχει διαμορφώσει μια σχέση όπου μπορεί προσωρινά να ρισκάρει την οργή του Τραμπ, γνωρίζοντας ότι αυτή δεν θα διαρκέσει. Ο Νετανιάχου έχει συχνά αναφέρει τον Τραμπ ως «τον καλύτερο φίλο που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο».

«Ο Νετανιάχου ξέρει ότι ενώ ο Λευκός Οίκος μπορεί να γκρινιάξει λίγο, δεν υπάρχει πραγματικά κανένα μειονέκτημα στην προσέγγιση ‘ζήτα συγχώρεση, όχι άδεια’», δήλωσε ο Ντάμιαν Μέρφι, πρώην διευθυντής προσωπικού των Δημοκρατικών στην Επιτροπή Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας.

Μετά την επίθεση στο Κατάρ, ο Τραμπ πραγματοποίησε δύο τηλεφωνικές συνομιλίες με τον Νετανιάχου, η πρώτη για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του και η δεύτερη για μια πιο φιλική συζήτηση σχετικά με την επιτυχία της επίθεσης. Αργότερα, ο Τραμπ μίλησε με τους ηγέτες του Κατάρ, επαινώντας τη χώρα για τη διαμεσολάβησή της στις διαπραγματεύσεις Ισραήλ-Χαμάς και για τη σθεναρή υποστήριξή της στις ΗΠΑ, φιλοξενώντας μεγάλη αμερικανική στρατιωτική παρουσία στη Μέση Ανατολή.

Ο Νετανιάχου επιμένει ότι ο πόλεμος μπορεί να λήξει μόνο μετά την παράδοση των όπλων από τη Χαμάς, την απελευθέρωση των υπόλοιπων 48 ομήρων και την αποχώρηση της ηγεσίας της Χαμάς από τη Γάζα. Εάν η Χαμάς δεν συμμορφωθεί, το Ισραήλ θα επιβάλει πλήρη παράδοση μέσω αεροπορικών και επίγειων επιθέσεων, μια στρατηγική που δεν ευθυγραμμίζεται με το όραμα του Τραμπ για διαπραγματευμένη λήξη της σχεδόν διετούς σύγκρουσης.

Ωστόσο, η μόνη εμφανής πίεση του Τραμπ ήταν προς τη Χαμάς, η οποία επιτέθηκε στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, πυροδοτώντας τον πόλεμο. Έχει εκδώσει επανειλημμένες προειδοποιήσεις ότι η ομάδα θα αντιμετωπίσει περαιτέρω βία.

Ο Ρούμπιο ταξίδεψε αυτήν την εβδομάδα στο Ισραήλ για άμεση επικοινωνία με τον Νετανιάχου, αλλά δεν υπέβαλε νέα κριτική για την επίθεση. Ο Νετανιάχου αρνήθηκε να αποκλείσει μελλοντικές επιθέσεις σε γειτονικές χώρες για στόχευση της Χαμάς, της οποίας μέλη συμμετέχουν στις συνομιλίες κατάπαυσης πυρός στην Αίγυπτο και την Τουρκία.

Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι η χώρα έχει εδώ και καιρό στόχο στο εξωτερικό όσους θεωρεί υπεύθυνους για τρομοκρατικές επιθέσεις κατά του Ισραήλ: «Αυτή είναι η αρχή που καθιερώσαμε. Είναι μια αρχή που ακολουθούμε. Δεν έχει αλλάξει».

Η επίθεση στο Κατάρ συνέβη σε ακατάλληλη στιγμή για τις ΗΠΑ.

Ο Τραμπ αναμένεται να μιλήσει στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ την επόμενη εβδομάδα για τις προσπάθειές του στην ειρήνευση. Τις εβδομάδες πριν από την εκδήλωση, η διοίκηση Τραμπ δεν κατάφερε να αποτρέψει συμμάχους όπως το ΗΒ, η Γαλλία και ο Καναδάς από το να αναγνωρίσουν την Παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, μια κίνηση που, σύμφωνα με τις ΗΠΑ, εμποδίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες ενισχύοντας τη Χαμάς.

«Θα υπάρξει ισραηλινή αντίδραση σε αυτές τις κινήσεις, και έχουμε δει μερικές από αυτές να συμβαίνουν», είπε ο Ρούμπιο τη Δευτέρα μαζί με τον Νετανιάχου, λίγες ώρες πριν το Ισραήλ ξεκινήσει νέα επίθεση στην Πόλη της Γάζας για να καταστρέψει αυτό που ο Νετανιάχου περιγράφει ως το «τελευταίο σημαντικό οχυρό» της Χαμάς και καθώς το Ισραήλ εξετάζει την προσάρτηση τμημάτων της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.

Ο Τραμπ είπε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν είχε ενημερωθεί πριν την επίθεση του Ισραήλ στο Κατάρ. Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λίβιτ, ανακοίνωσε ότι ο Τραμπ έμαθε για την επιχείρηση από τον αμερικανικό στρατό, που παρακολούθησε την επίθεση σε πραγματικό χρόνο.

Ο Τραμπ ζήτησε στη συνέχεια από τον προσωπικό του απεσταλμένο, Στιβ Γουίτκοφ, να ενημερώσει τους Καταριανούς, αλλά η ενημέρωση έφτασε αφού το Ισραήλ είχε ήδη ρίξει βόμβες στην πρωτεύουσα Ντόχα.

Ωστόσο, το μεγαλύτερο πρόβλημα της επίθεσης στο Κατάρ μπορεί να ήταν ότι δεν ήταν επιτυχημένη, σύμφωνα με τον Μάικλ Ορεν, πρώην Ισραηλινό πρέσβη στις ΗΠΑ υπό τον Νετανιάχου. Το Ισραήλ στόχευσε κορυφαίους διαπραγματευτές της Χαμάς, αλλά αντί για αυτό σκότωσε έξι χαμηλόβαθμους εκπροσώπους, όπως ανέφερε η οργάνωση.

«Οι πιθανότητες είναι ότι, αν η επιχείρηση μας στη Ντόχα είχε επιτύχει, ο Τραμπ δεν θα την είχε καταδικάσει, θα είχε πάρει τα εύσημα», είπε ο Ορεν. «Του αρέσουν οι νικητές».

Η ίδια λογική μπορεί να ισχύει και για τη Γάζα. «Πρέπει να υπάρχει κάποιος που να στέκεται με ισραηλινή σημαία λέγοντας ότι νικήσαμε», είπε ο Ορεν. «Νομίζω ότι ο Μπίμπι καταλαβαίνει αυτό για τον Τραμπ».

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• ΑΑΔΕ: Χιλιάδες ειδοποιητήρια για «αγνοούμενες» φορολογικές δηλώσεις από το 2019
• Από τις επιδοτήσεις-φάντασμα στην εποπτεία – Τι αλλάζει στους Αναπτυξιακούς νόμους
• Επιδότηση ενοικίου έως 800 ευρώ: Τι πρέπει να δηλώσουν 950.000 δικαιούχοι μέχρι 30 Σεπτεμβρίου