Όταν ένας εργαζόμενος στη Γαλλία απολύθηκε λόγω του δικαιώματος… στη βαρεμάρα
Η δικαστική διαμάχη που έγινε γνωστή ως η υπόθεση του «δικαιώματος στη βαρεμάρα» άλλαξε τα δεδομένα όσον αφορά τις σχέσεις εργοδότη-εργαζομένου, όταν γαλλικό δικαστήριο έλαβε μια ηχηρή απόφαση υπέρ του δεύτερου.
Το 2022, το Εφετείο του Παρισιού αποφάνθηκε ότι η εταιρεία συμβούλων Cubik Partners οφείλει να καταβάλει το ποσό των 496.298 ευρώ στον πρώην υπάλληλό της, γνωστό στα δικόγραφα ως «Κύριος Τ» (Monsieur T). Ο ενάγων, ο οποίος είχε προσληφθεί το 2011 και προήχθη σε διευθυντή το 2014, απολύθηκε το 2015 με την αιτιολογία της «επαγγελματικής ανεπάρκειας». Η εταιρεία ισχυρίστηκε ότι ήταν «κακός ακροατής» και «δύσκολος στη συνεργασία», όμως το δικαστήριο διαπίστωσε ότι ο πραγματικός λόγος ήταν η άρνησή του να ενσωματωθεί στο λεγόμενο πνεύμα «Fun & Pro» της επιχείρησης.
Πάρτι, αλκοόλ και παραβίαση της ιδιωτικότητας
Κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας, ήρθαν στο φως λεπτομέρειες για τις πρακτικές που η εταιρεία θεωρούσε απαραίτητες για την «ομαδικότητα». Ο «Κύριος Τ» κατήγγειλε ότι η κουλτούρα της εταιρείας περιλάμβανε υποχρεωτικά σεμινάρια και εκδηλώσεις που κατέληγαν σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ενώ συχνά οι εργαζόμενοι πιέζονταν να μοιράζονται κρεβάτια κατά τη διάρκεια επαγγελματικών ταξιδιών.
Πιο ανησυχητικές ήταν οι αναφορές για ταπεινωτικά «καψόνια», προσομοιώσεις σεξουαλικών πράξεων και τη χρήση προσβλητικών παρατσουκλιών, τα οποία παρουσιάζονταν υπό τον μανδύα του χιούμορ και της σύσφιξης των σχέσεων. Ο δικαστής έκρινε ότι η άρνηση του εργαζομένου να συμμετάσχει σε αυτές τις δραστηριότητες ενέπιπτε στην προστασία της ελευθερίας της έκφρασης και του σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, απορρίπτοντας το επιχείρημα της εταιρείας ότι η στάση του υπονόμευε την ομάδα.
Νομικό προηγούμενο για το «δικαίωμα στη βαρεμάρα»
Η υπόθεση είχε φτάσει μέχρι το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο της Γαλλίας (Cour de Cassation), το οποίο με απόφασή του είχε ανοίξει τον δρόμο για την τελική δικαίωση, αναγνωρίζοντας ουσιαστικά το «δικαίωμα στο να είσαι βαρετός» (le droit d’être ennuyeux). Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι ένας εργαζόμενος δεν είναι υποχρεωμένος να είναι «αστείος» ή να συμμετέχει σε κοινωνικές εκδηλώσεις που δεν σχετίζονται με τα αμιγώς επαγγελματικά του καθήκοντα.
Η αποζημίωση των σχεδόν 500.000 ευρώ καλύπτει μισθούς που χάθηκαν λόγω της άκυρης απόλυσης, καθώς και ηθική βλάβη. Ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι το δικαστήριο διέταξε και την επαναπρόσληψη του εργαζομένου στην εταιρεία, μια πρακτική που στη Γαλλία συχνά χρησιμοποιείται ως μοχλός πίεσης για την επίτευξη υψηλότερης χρηματικής αποζημίωσης, καθώς η επιστροφή σε ένα εχθρικό περιβάλλον εργασίας σπάνια αποτελεί επιθυμητή επιλογή.
