Ουάσιγκτον: Περιμένοντας τον Νοέμβριο και τις κάλπες
Τέσσερις μέρες στην αμερικανική πρωτεύουσα είναι αρκετές για να κατανοήσει κανείς το ότι η χώρα είναι σε προεκλογική χρονιά και πως τα ζητήματα είναι σε μια εκκρεμότητα. Αυτό δεν σημαίνει πως η αμερικανική γραφειοκρατία, το Πεντάγωνο και το υπουργείο Εξωτερικών δεν σχεδιάζουν τα βήματα πολιτικής στην περιοχή μας αλλά και στα δυο βασικά πολεμικά μέτωπα, αυτό της Ουκρανίας κι εκείνο της Μέσης Ανατολής. Όμως ταυτόχρονα αντιλαμβάνεται κανείς πως ο ελέφαντας στο δωμάτιο είναι ο Ντόναλτ Τραμπ: μια ενδεχόμενη νίκη του θα αλλάξει πιθανότατα τις ισορροπίες στο πόλεμο στην Ουκρανία και θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι ευρωπαϊκές χώρες μπορούν να εξετάζουν τα ζητήματα της εξωτερικής τους ασφάλειας.
Ίσως δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στην αμερικανική διοίκηση κάποιος που να γνωρίζει καλύτερα τα θέματα της περιοχής μας από τον Τζέφρι Πάιατ, τον άνθρωπο που διετέλεσε Πρέσβης στην Ελλάδα για μια πενταετία, που είναι σήμερα βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα ενέργειας. Η δική του απάντηση στο ερώτημα τι θα φέρει μια ενδεχόμενη εκλογή Τραμπ τον Νοέμβριο στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι πως «Ό,τι και να συμβεί στις εκλογές, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε τη συμμαχία με την Ελλάδα να γίνεται πιο δυνατή», σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στην δεξαμενή σκέψης Foundation for Defense of Democracies (FDD). Οι συζητήσεις και οι εργασίες στο 5ο φόρουμ Νοτιανατολικής Ευρώπης που διοργάνωσαν το Φόρουμ των Δελφών, το Ελληνοαμερικανικό Συμβούλιο Ηγεσίας και η Εφημερίδα «Καθημερινή», έγιναν δυο μέρες μετά τον Στρατηγικό Διάλογο Ελλάδας-Ηνωμένων Πολιτειών που επιβεβαίωσαν πως οι διμερείς σχέσεις βρίσκονται στο καλύτερό τους σημείο και το βάθος της συνεργασίας εκτείνεται σε μια σειρά από τομείς που ξεκινούν από την άμυνα και καταλήξουν στις επενδύσεις, την ενεργειακή συνεργασία, την παιδεία αλλά και τομείς αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και των φυσικών καταστροφών.
Όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις της τελευταίας 15ετίας έχουν επενδύσει σε αυτή τη σχέση, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να έχει επιβεβαιώσει την απόλυτη ευθυγράμμιση της Αθήνας τόσο στον πόλεμο της Ουκρανίας, με την παροχή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία όσο και στο μέτωπο της Γάζας με την απόλυτη καταδίκη της Χαμάς και την στήριξη του Ισραήλ. Την ίδια στιγμή συμμετέχει στην επιχείρηση “Prosperity Guardian” στην Ερυθρά θάλασσα, για την προστασία της ναυσιπλοϊας. Αυτό φαίνεται πως έχει εκτιμηθεί από την Ουάσιγκτον, με τη συμμετοχή της χώρας στο πρόγραμμα F-35 και την συνολική της γεωστρατηγική αναβάθμιση. Η Τουρκία από την άλλη, φαίνεται πως για ένα μεγάλο κομμάτι της αμερικανικής γραφειοκρατίας θεωρείται πολύ σημαντική για να «χαθεί» παρά την αλλοπρόσαλη και συχνά αντιδυτική πολιτική που εκφράζει ο Πρόεδρος Ερντογάν, όμως παρά την μεγάλη σημασία και δύναμη που έχει η Τουρκία στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, η ισχύς της σε επίπεδο lobbying τα τελευταία χρόνια στην Ουάσιγκτον έχει ατονήσει. Στην αμερικανική πρωτεύουσα υπάρχει η αντίληψη πως ο Τούρκος Πρόεδρος προτιμά να περιμένει τις εκλογές για να δει την ενδεχόμενη επιστροφή του Τραμπ ως αναβάθμιση δική του και της χώρας του, ενώ προτιμά να κρατάει το μορατόριουμ στις σχέσεις με την Αθήνα, όσο η οικονομία της χώρας του χρειάζεται χρόνο για να ανακάμψει.
Ωστόσο αυτό που κυρίως απασχολεί τους πολιτικούς, τους αναλυτές και τα στελέχη της αμερικανικής γραφειοκρατίας είναι το τι επιπτώσεις θα έχει πρωτίστως μια ενδεχόμενη εκλογή Τραμπ στο εσωτερικό των Ηνωμένων Πολιτειών με αρκετούς να υποστηρίζουν πως τα θεσμικά εργαλεία, οι έλεγχοι και οι εξισορροπητικές διαδικασίες είναι εκεί για να προστατεύσουν την αμερικανική δημοκρατία, όπως συνέβη και στην πρώτη τετραετία Τραμπ. Αυτή είναι η αισιόδοξη πτυχή των πραγμάτων – οι απαισιόδοξοι πάντως υπενθυμίζουν πως στις 6 Ιανουαρίου του 2021 η Αμερική βρέθηκε να κοιτάει την άβυσσο και λίγο έλειψε να βυθιστεί στο χάος.
