Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ: Το παρασκήνιο της αποχώρησης Schwab και οι νέες αποκαλύψεις

Επί δεκαετίες, ο Klaus Schwab κυριαρχούσε στο Νταβός σαν βασιλιάς. Αυτή η βασιλεία έλαβε τέλος όταν πάτησε «αποστολή» σε ένα email προς τους διαχειριστές του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) ένα απόγευμα Παρασκευής.

Ο Schwab φαινόταν να κατευθύνεται προς μια αξιοπρεπή έξοδο από τον οργανισμό που ίδρυσε πριν από περισσότερο από μισό αιώνα, μετά από έρευνα της Wall Street Journal το 2024 που αποκάλυψε στοιχεία για μια τοξική κουλτούρα στο Φόρουμ εις βάρος των γυναικών και των μαύρων εργαζομένων. Όμως, την Παρασκευή 18 Απριλίου, η ελεγκτική επιτροπή των διαχειριστών πρότεινε τη διεξαγωγή έρευνας για ένα νέο κύμα καταγγελιών από πληροφοριοδότες κατά του Schwab και της συζύγου του, Hilde.

Έξαλλος, ο Klaus Schwab έστειλε ένα δισέλιδο μήνυμα στην ελεγκτική επιτροπή του διοικητικού συμβουλίου, απειλώντας με έρευνα τους διαχειριστές για το πώς ασκούν τα καθήκοντά τους και κατηγορώντας τους ότι θέτουν σε κίνδυνο το μέλλον του οργανισμού.

«Έχετε την ευκαιρία να αποσύρετε το σημείωμά σας προς το συμβούλιο εντός των επόμενων 24 ωρών εκφράζοντας λύπη για την αμφισβήτηση της φήμης μου», έγραψε στο email του. Πρόσθεσε μία «συμβουλή»: «Προς διευκόλυνση μιας τέτοιας κίνησης, μπορείτε να αναφερθείτε στο γεγονός ότι θα υποβάλω ποινική καταγγελία». «Με εκτίμηση», υπέγραψε. «Klaus». 

Το αποκαλυπτικό αυτό email στόχευε στο να αποτρέψει τους διαχειριστές από το να απαντήσουν στις κατηγορίες ότι οι Schwab για χρόνια έμπλεκε τα προσωπικά του οικονομικά και τους λογαριασμούς του πλουσιοπαρόχως χρηματοδοτούμενου μη κερδοσκοπικού οργανισμού.

Ωστόσο, γύρισε μπούμερανγκ στον 87χρονο ιδρυτή του Φόρουμ, του ελβετικού θεσμού πίσω από την ετήσια λαμπερή συνάθροιση παγκόσμιων ηγετών, τραπεζιτών, διασημοτήτων και δημοσιογράφων κάθε Ιανουάριο στις Άλπεις.

Για δεκαετίες, ο Schwab επέλεγε προσωπικά τους επικεφαλής του Φόρουμ και απέλυε όποιον τον αμφισβητούσε. Διόριζε βασιλείς, πολιτικούς και CEOs στο διοικητικό συμβούλιο. Η σύζυγός του είχε ελευθερία κινήσεων ως επικεφαλής ιδρύματος συνδεδεμένου με το Φόρουμ και ως πιο προβεβλημένη εθελόντρια του οργανισμού.

Τώρα, ο ιδρυτής βρίσκεται σε ανοιχτή σύγκρουση με τον οργανισμό που ίδρυσε και ηγήθηκε με σιδηρά πυγμή. Οι νομικοί σύμβουλοι του Φόρουμ του έχουν δώσει εντολή να μην καταστρέψει emails, οικονομικά έγγραφα ή άλλα αρχεία, ενώ του απαγορεύεται η επαφή με το προσωπικό ή η χρήση των ηλεκτρονικών συστημάτων του Φόρουμ.

Ο Schwab δήλωσε ότι ο ίδιος και η σύζυγός του αρνούνται όλες τις κατηγορίες που αναφέρονται στην επιστολή του πληροφοριοδότη. «Πιστεύουμε ότι η ελεγκτική επιτροπή και το διοικητικό συμβούλιο του WEF αντέδρασαν υπερβολικά όσον αφορά το χρονοδιάγραμμα και την ανάθεση της νέας έρευνας, χωρίς προηγούμενη εις βάθος συζήτηση», ανέφερε σε δήλωσή του.

«Η σύζυγός μου Hilde και εγώ έχουμε αφιερώσει τα τελευταία 55 χρόνια στη δημόσια υπηρεσία, τηρώντας πάντα τα υψηλότερα επαγγελματικά, οικονομικά και ηθικά πρότυπα», προστίθεται στη δήλωση. 

Το Φόρουμ δήλωσε ότι το διοικητικό του συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα να ξεκινήσει ανεξάρτητη έρευνα για τις καταγγελίες, απόφαση που εγκρίθηκε από την ελβετική εποπτική αρχή. «Η διαδικασία θα διεξαχθεί διεξοδικά, επιμελώς και εντός εύλογου χρονικού πλαισίου», ανέφερε. «Οι εξελίξεις των τελευταίων εβδομάδων δεν αλλάζουν τη σταθερή δέσμευση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στην αποστολή και τις αξίες του», πρόσθεσε το Φόρουμ, συμπεριλαμβανομένων των επερχόμενων εκδηλώσεων στην Τιαντζίν (Κίνα) και στο Σαν Φρανσίσκο.

Τέλος εποχής

Το τέλος της εποχής Schwab αφήνει το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ να προσπαθεί να μετασχηματιστεί σε έναν οργανισμό περισσότερο θεσμικό και λιγότερο προσωποκεντρικό. Το Διοικητικό Συμβούλιο όρισε τον Νορβηγό πρώην Υπουργό Εξωτερικών Børge Brende ως Πρόεδρο το 2017 και το 2022 τον διορισμό του ως επικεφαλής του οργανισμού. Ο Schwab είχε δηλώσει δημοσίως ότι θα μεταβιβάσει την ηγεσία σε μια «επόμενη γενιά».

Αλλά μέσα στο Φόρουμ, πολλοί πίστευαν ότι αυτό δεν θα συνέβαινε ποτέ πραγματικά. «Για χρόνια αναρωτιόμασταν όλοι αν θα τον πάρουν σηκωτό», δήλωσε πρώην στέλεχος. «Και τελικά έτσι έγινε».

Οι νέες καταγγελίες για τους Schwab έφτασαν στο Διοικητικό Συμβούλιο του Φόρουμ στα τέλη Μαρτίου και ήταν αρκετά σοβαρές ώστε να δικαιολογήσουν την αξιοποίηση της νομικής εταιρείας Freshfields για τη διεξαγωγή έρευνας.

Οι πληροφοριοδότες περιέγραψαν μια κουλτούρα ατιμωρησίας και κακοδιαχείρισης. Υποστήριξαν ότι η Hilde Schwab απέλυε προσωπικό που δεν της άρεσε και χειραγωγούσε έργα του Φόρουμ για προσωπικό όφελος. Η ίδια, μέσω του Klaus Schwab, αρνείται τις κατηγορίες.

Οι διαχειριστές φέρεται να έμαθαν ότι η Hilde Schwab είχε ανεξέλεγκτη πρόσβαση στα αρχεία του Φόρουμ και ότι η ίδια είχε πρόσβαση σε εμπιστευτικές συζητήσεις. Περιγράφεται πως χρησιμοποίησε προσωπικό του οργανισμού για ιδιωτικές της εκδηλώσεις, ακόμα και για να διαχειρίζεται τις κοινωνικές της υποχρεώσεις.

Το email του Schwab, όπου απαιτούσε απόσυρση της πρότασης της επιτροπής και απειλούσε με ποινική καταγγελία, θεωρήθηκε εκφοβιστικό και καταχρηστικό. Σύμφωνα με ανθρώπους που είδαν την επιστολή, ήταν γραμμένη σε έντονο και απειλητικό ύφος.

Μετά από αυτό το email, το Διοικητικό Συμβούλιο επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του στην ανεξάρτητη έρευνα. Λίγες ημέρες αργότερα, ο Schwab παραιτήθηκε από όλες τις εκτελεστικές αρμοδιότητες και αποσύρθηκε από τα καθήκοντά του.

Η αποχώρηση του Schwab σηματοδοτεί μια καμπή για το WEF. Οι επικριτές του είχαν εδώ και χρόνια κατηγορήσει το Φόρουμ για ελιτισμό και για το γεγονός ότι ευνοούσε συγκεκριμένα πρόσωπα και συμφέροντα. Η ετήσια συνάντηση στο Νταβός είχε μετατραπεί από ένας χώρος συζήτησης πολιτικής και οικονομίας σε μια «πασαρέλα ισχύος» χωρίς ουσιαστική λογοδοσία.

Ο Schwab είχε απαντήσει στις επικρίσεις υπερασπιζόμενος την ιδέα ότι «ο καπιταλισμός των ενδιαφερομένων μερών» (stakeholder capitalism) είναι απαραίτητος για την παγκόσμια πρόοδο. Το 2020, εν μέσω πανδημίας, ο ίδιος πρότεινε τη δημιουργία ενός «Μεγάλου Επανασχεδιασμού» (Great Reset) της οικονομίας, προκαλώντας αντιδράσεις από κύκλους που θεώρησαν πως προσπαθούσε να επανακαθορίσει τους παγκόσμιους κανόνες χωρίς δημοκρατική νομιμοποίηση.

Πλέον, το Φόρουμ καλείται να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο του χωρίς τη «σκιά» του ιδρυτή του. Σύμφωνα με πηγές εντός του οργανισμού, στόχος είναι να ενισχυθεί η διαφάνεια, η λογοδοσία και να μειωθεί η επιρροή ατόμων εκτός του επίσημου διοικητικού πλαισίου.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• MPW Summit 2025: Η νέα εποχή της ηγεσίας είναι εδώ – Ολοκληρώθηκε το πιο επιδραστικό συνέδριο της χρονιάς
• UBS: Σε τροχιά ανόδου οι ελληνικές τράπεζες – Ισχυρά αποτελέσματα, αναβαθμίσεις και νέοι στόχοι
• ΓΠΚΒ: Η Ελλάδα θα υπερβεί το προ κρίσης κατά κεφαλήν ΑΕΠ έως το 2033 – Υπό προϋποθέσεις η βιώσιμη ανάπτυξη