Παγκόσμιος σκεπτικισμός γύρω από το ρωσικό εμβόλιο για τον κορωνοϊό
Δυσπιστία στις τάξεις των επιστημόνων προκαλούν οι χθεσινές ανακοινώσεις της Μόσχας οι αρχές της οποίας ενέκριναν εμβόλιο για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού. Κεντρικό επιχείρημα της επιστημονικής κοινότητας ότι χωρίς πλήρη πειραματικά δεδομένα, το εμβόλιο είναι δύσκολο να περιβληθεί από εμπιστοσύνη.
Σκοπεύοντας να κόψει πρώτη το νήμα στην παγκόσμια κούρσα για την ανάπτυξη εμβολίου, η Ρωσία δεν έχει ολοκληρώσει τις μεγάλης κλίμακος δοκιμές, οι οποίες θα έδειχναν κατά πόσον το εμβόλιο παράγει αποτελέσματα – κάτι που μερίδα ανοσολόγων και ειδικοί επί των μολυσματικών ασθενειών χαρακτηρίζουν ως ριψοκίνδυνο βήμα.
«Αυτό που στην ουσία πράττει η Ρωσία είναι ένα πείραμα επί μεγάλου πληθυσμού», δηλώνει η Ayfer Ali, ειδικός επί της φαρμακευτικής έρευνας στο Business School του βρετανικού πανεπιστημίου Γουόρικ.
Η ίδια εκφράζει ανησυχία για την τάχιστη διαδικασία έγκρισης καθώς θα μπορούσε να σημαίνει ότι και πιθανά αντίθετα αποτελέσματα του εμβολίου δεν έχουν συνυπολογιστεί.
Από την πλευρά του ο Francois Balloux, του Γενετικού Ινστιτούτου του University College London (UCL) λέει ότι πρόκειται για μία «παράτολμη και ανόητη απόφαση».
«Mαζικός εμβολισμός με ένα ελλιπώς ελεγμένο εμβόλιο είναι ανήθικος. Κάθε πιθανό πρόβλημα στην καμπάνια του ρωσικού εμβολίου θα μπορούσε να είναι καταστροφικό τόσο λόγω των αρνητικών συνεπειών του στην υγεία όσο και επειδή θα ανέστελλε την εμπιστοσύνη του πληθυσμού στον εμβολιασμό».
Με τα σχόλιά του συμφωνεί και ο Danny Altmann, καθηγητής Ανοσολογίας στο Imperial College του Λονδίνου: «Η παράπλευρη απώλεια που θα προκαλούσε η ανάπτυξη ενός εμβολίου που δεν είναι ακόμα βεβαιωμένα ασφαλές και αποτελεσματικό θα επιδείνωνε τα υφιστάμενα προβλήματα σε ανυπέρβλητο βαθμό».
Και ενώ η Ρωσία θριαμβολογεί τουλάχιστον πέντε φαρμακευτικές εταιρίες σε όλον τον κόσμο βρίσκονται σε στάδιο διεξαγωγής μεγάλης κλίμακας και εξελιγμένων δοκιμών σε ανθρώπους. Οι περισσότερες από αυτές δηλώνουν ότι θα ξέρουν εάν τα εμβόλιά τους παράγουν αποτέλεσμα στα τέλη του έτους.
Όλες τους αναμένεται να δημοσιεύσουν τα αποτελέσματά τους και τα δεδομένα ασφαλείας στους αρμόδιους οργανισμούς, στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και αλλού ώστε να μπουν στο μικροσκόπιο προτού εκδοθεί τελικά η άδεια.
Αντιθέτως, η έγκριση του ρωσικού εμβολίου από το εγχώριο υπουργείο Υγείας επισυμβαίνει χωρίς να έχουν υπάρξει ευρείας κλίμακας ανθρώπινες δοκιμές, που συνήθως εμπλέκουν χιλιάδες εθελοντές, στην λεγόμενη Φάση 3.
Τέτοιες δοκιμές θεωρούνται ουσιώδεις πρόδρομοι για ένα εμβόλιο προκειμένου να διασφαλίσει τις εγκρίσεις.
Ο Peter Kremsner, του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου του Τούμπινγκεν στη Γερμανία χαρακτηρίζει και αυτός παράτολμη την ρωσική κίνηση και προσθέτει:
«Φυσιολογικά, χρειάζεσαι δοκιμές σε μεγάλο πλήθος ανθρώπων προτού εγκρίνεις ένα εμβόλιο. Νομίζω πως είναι παράτολμο να προχωρήσει σε αυτό χωρίς να έχεις δοκιμάσει σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων.
Οι ειδήμονες λένε ότι η έλλειψη δημοσιευμένων δεδομένων για το ρωσικό εμβόλιο, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου παρασκευής του αλλά, των λεπτομερειών ασφαλείας του, και του κατά πόσον μπορεί να αποτρέψει τη μόλυνση από τον COVID-19, αφήνει τους επιστήμονες, τις αρχές υγείας, αλλά και το κοινό στο σκοτάδι.
«Δεν είναι δυνατόν να μάθουμε εάν το ρωσικό εμβόλιο έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό χωρίς να έχουν υποβληθεί οι επιστημονικές μελέτες για ανάλυση», εκτιμά, τέλος, ο Keith Neal, επιδημιολόγος του πανεπιστημίου του Nottingham.
Ο Jarbas Barbosa, εκ μέρους του περιφερειακού γραφείου του ΠΟΥ για την Αμερική ανέφερε πως ο οργανισμός δεν έχει αρκετές πληροφορίες για να αξιολογήσει το εμβόλιο. Όταν ρωτήθηκε για τη πιθανή παραγωγή του στη Βραζιλία, ο Barbosa είπε πως δεν θα γίνει αν οι δοκιμές των φάσεων ΙΙ και ΙΙΙ δεν εξασφαλίσουν την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητά του.
«Οποιοσδήποτε παραγωγός εμβολίου πρέπει να ακολουθήσει τη διαδικασία που εξασφαλίζει την ασφάλεια (του εμβολίου) και προτείνεται από τον ΠΟΥ», ανέφερε μιλώντας από την Ουάσινγκτον.
Η αμερικανική πλευρά αμφισβητεί την αξιοπιστία των ρωσικών ανακοινώσεων, θεωρώντας ότι το «Sputnik V» δεν είναι επαρκώς δοκιμασμένο. «Θεωρώ ότι είναι παρακινδυνευμένο, εξαιρετικά παρακινδυνευμένο» σχολίασε ο Ντάνιελ Σάλμον, διευθυντής στο Ινστιτούτο για την Ασφάλεια των Εμβολίων του πανεπιστημίου Johns Hopkins.
Σε παρόμοιο πνεύμα εκφράστηκε ο Σκοτ Γκότλιμπ, πρώην επικεφαλής του Ομοσπονδιακού Οργανισμού Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ: «Εγώ δεν θα έκανα εμβόλιο που, όπως φαίνεται, έχει δοκιμαστεί μόνο σε μερικές εκατοντάδες ασθενών, στην καλύτερη περίπτωση».
«Είναι κάτι που ξεπερνά τα όρια της βλακείας», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Τζον Μουρ, ειδικός ερευνητής ιών όπως ο SARS-CoV-2 στο Weill Cornell Medical College της Νέας Υόρκης. Και ο ίδιος συμπλήρωσε ότι «ο Πούτιν δεν έχει κανένα εμβόλιο. Απλώς κάνει πολιτική κίνηση».
