Ποιες «εγγυήσεις ασφαλείας» ζητά η Ουκρανία – και ποιος θα τις δώσει;
Μετά τις ιστορικές συναντήσεις της εβδομάδας στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι οι εταίροι του Κιέβου «εργάζονται ήδη πάνω στο συγκεκριμένο περιεχόμενο των εγγυήσεων ασφαλείας». Όμως, σε τι μεταφράζεται αυτό στην πράξη;
Από την αποστολή στρατευμάτων μέχρι την απειλή κυρώσεων στη ρωσική οικονομία, το εύρος των πιθανών δεσμεύσεων είναι ευρύ. Η Ουκρανία, αποκλεισμένη από την ένταξη στο ΝΑΤΟ τουλάχιστον για το άμεσο μέλλον, χρειάζεται ένα αξιόπιστο πλέγμα προστασίας μετά την ειρήνη — αν και όταν αυτή επιτευχθεί.
Σε αυτό το πλαίσιο, η «Συμμαχία των Προθύμων», με πρωτοβουλία Μακρόν και Στάρμερ και συμμετοχή 30+ χωρών, φιλοδοξεί να προσφέρει ένα εναλλακτικό σχήμα διαβεβαιώσεων. Στην πράξη, όμως, οι περισσότερες προτάσεις περιορίζονται σε αεροπορική επιτήρηση από βάσεις σε Πολωνία και Ρουμανία, υποστήριξη στη Μαύρη Θάλασσα, παροχή πληροφοριών, εκπαίδευση και συνεχή προμήθεια οπλισμού. Η ανάπτυξη στρατευμάτων εντός της Ουκρανίας παραμένει ταμπού — τόσο για τη Δύση όσο και για τη Μόσχα.
Το ιδανικό για την Ουκρανία θα ήταν μια σαφής και ρητή δέσμευση των ΗΠΑ πως, σε περίπτωση νέας εισβολής, θα προσφέρουν στρατιωτική υποστήριξη. Αλλά οι αντιφατικές τοποθετήσεις του Ντόναλντ Τραμπ δημιουργούν αμφιβολίες για τη φερεγγυότητα μιας τέτοιας υπόσχεσης. «Δεν πιστεύω ότι οι ΗΠΑ είναι σοβαρές στις εγγυήσεις ασφαλείας», τονίζει ο αντιστράτηγος ε.α. Μπεν Χότζες, ενώ ο ερευνητής του RUSI, Έντουαρντ Άρνολντ, εκτιμά πως η Συμμαχία των Προθύμων «παραμένει περισσότερο πολιτική φιλοδοξία παρά στρατιωτικό σχέδιο».
Η ρωσική στάση παραμένει σκληρή. Η Μόσχα δεν δέχεται παρουσία δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία. Αναλυτές ωστόσο εκτιμούν ότι ίσως συναινούσε σε ένα είδος αμερικανικής εγγύησης, με αντάλλαγμα την αποτροπή της ένταξης του Κιέβου στη Συμμαχία και την αναγνώριση των εδαφών που ελέγχει.
«Η πραγματικότητα είναι ότι ο Πούτιν δεν δείχνει πρόθεση να σταματήσει τη σφαγή», υπογραμμίζει, σύμφωνα με το BBC, ο πρώην Βρετανός υπουργός Άμυνας Μπεν Γουάλας. Και όσο δεν υπάρχει κοινή, ξεκάθαρη στάση σε Ευρώπη και ΗΠΑ, οι εγγυήσεις μένουν σε επίπεδο προθέσεων.
Οι επόμενοι μήνες θα κρίνουν αν αυτές οι προθέσεις θα γίνουν πράξεις ή αν η Ουκρανία θα παραμείνει μετέωρη, εγκλωβισμένη ανάμεσα σε έναν αβέβαιο σύμμαχο και έναν αδίστακτο εχθρό.
