Πολεμική Οικονομία: Προβλήματα… ηθικής για τις επενδύσεις του fund των 1,8 τρισ. δολαρίων
- 07/05/2025, 15:15
- SHARE

Οι προσπάθειες του κρατικού ταμείου πλούτου της Νορβηγίας – του μεγαλύτερου wealth fund στον κόσμο, με υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία 1,8 τρισ. δολαρίων- προσκρούουν πάνω σε ζητήματα «ηθικής», όπως μετέδωσε την Τετάρτη το Reuters.
Το δημοσίευμα αναφέρει πως το fund ακολουθεί ηθικούς κανόνες που έχουν θεσπιστεί από το κοινοβούλιο και του απαγορεύουν να αγοράζει μετοχές εταιρειών όπως η Airbus, η Boeing, η BAE Systems και η Lockheed Martin, με το αιτιολογικό ότι κατασκευάζουν εξαρτήματα για πυρηνικά όπλα.
Δύο κόμματα της αντιπολίτευσης, οι Συντηρητικοί και το Κόμμα Προόδου, έχουν καλέσει τους τελευταίους μήνες τους νομοθέτες να αλλάξουν τις κατευθυντήριες γραμμές του fund σε αυτό το σημείο, σε μια περίοδο που οι ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν τις στρατιωτικές τους επενδύσεις.
Υποστήριξη για την αλλαγή εκφράστηκε και από τον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας, η οποία διαχειρίζεται το fund, ο οποίος δήλωσε τον Φεβρουάριο ότι η Νορβηγία «πρέπει να είναι ανοιχτή στο ενδεχόμενο ότι αυτό που θεωρείται ηθικά αποδεκτό μπορεί να αλλάξει, καθώς ο κόσμος χαρακτηρίζεται και πάλι από στρατιωτικό επανεξοπλισμό και αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ των χωρών».
Οι Συντηρητικοί υποστηρίζουν ότι δεν είναι πλέον λογικό να αποκλείονται εταιρείες που κατασκευάζουν εξοπλισμό ζωτικής σημασίας για τη στρατιωτική ισχύ της Νορβηγίας και των συμμάχων της.
Το fund μπορεί να επενδύει σε εταιρείες άμυνας, εφόσον δεν εμπλέκονται στην παραγωγή πυρηνικών όπλων, και ως εκ τούτου έχει επενδύσει σε εταιρείες όπως η Rheinmetall ή η Leonardo. Ωστόσο, οι κατευθυντήριες γραμμές εμποδίζουν το ταμείο να επενδύει σε αρκετές μεγάλες εταιρείες άμυνας.
Εν τω μεταξύ, το κόμμα Progress παρουσιάζει ένα νομοσχέδιο, το οποίο υποστηρίζει ότι είναι υποκριτικό εκ μέρους του Όσλο να απαγορεύει στο fund να αγοράζει μετοχές της Lockheed Martin, ενώ ταυτόχρονα αγοράζει 52 μαχητικά αεροσκάφη F-35 από την αμερικανική εταιρεία.
«Αυτό γίνεται για να διατεθεί κεφάλαιο στην αμυντική βιομηχανία, το οποίο είναι ιδιαίτερα απαραίτητο αυτή τη στιγμή», δήλωσε στο Reuters ένας από τους συνσυντάκτες του νομοσχεδίου, ο Χανς Αντρέας Λίμι.
Θα χρειαστούν την υποστήριξη άλλων κομμάτων για να ανατρέψουν τη βούληση της μειοψηφικής κυβέρνησης των Εργατικών και να επιτρέψουν σε έναν από τους μεγαλύτερους επενδυτές στον κόσμο να διαθέσει δισεκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες του τομέα της άμυνας.
Αυτό θα μπορούσε με τη σειρά του να ενθαρρύνει άλλους επενδυτές που είναι επιφυλακτικοί απέναντι στον τομέα της άμυνας να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους.
Η στήριξη και ο Στόλτενμπεργκ
Ωστόσο, οι υποστηρικτές της αλλαγής φαίνεται να αντιμετωπίζουν μια δύσκολη μάχη.
Μεταξύ των αντιπάλων της αλλαγής βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον πρώην γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, μέλος του Εργατικού Κόμματος.
«Πιστεύουμε ότι είναι πολύ νωρίς για μια νέα πλήρη αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών», δήλωσε η αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Έλεν Ρέιταν στο Reuters. Είπε ότι πρέπει να υπάρχει ευρεία συναίνεση στο κοινοβούλιο και ότι η αναθεώρηση των ηθικών κριτηρίων του ταμείου δεν πρέπει να γίνεται σε ad hoc βάση.
«Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να είναι σκόπιμο να αλλάξουν τα κριτήρια των κατευθυντήριων γραμμών. Τέτοιες αλλαγές πρέπει να γίνονται με βάση ολοκληρωμένες και διεξοδικές αξιολογήσεις, όπου τα κριτήρια εξετάζονται στο πλαίσιο τους», είπε.
Σε ένδειξη της αντίθεσής του, το υπουργείο Οικονομικών δεν ανέφερε πιθανή αλλαγή στη «λευκή Βίβλο» για το fund που δημοσίευσε τον Απρίλιο. Το κείμενο θα ήταν το φυσικό μέσο για να τεθεί το ζήτημα, εάν επρόκειτο να συζητηθεί και να ψηφιστεί στο κοινοβούλιο τις επόμενες εβδομάδες.
Μια κρίσιμη ψήφος θα μπορούσε να δοθεί από το Κεντρώο Κόμμα, το οποίο όμως φαίνεται επίσης να είναι αντίθετο στην προτεινόμενη αλλαγή.
«Είναι σημαντικό να επικρατεί ηρεμία γύρω από το fund και να διασφαλιστεί η διαχρονικότητά του, γι’ αυτό πιστεύω ότι είναι σκόπιμο να προχωρήσουμε με μεγάλη προσοχή», δήλωσε στο Reuters ο Τρύγκβε Σλάγκσβολντ Βέντουμ, ηγέτης του Κεντρώου Κόμματος, ο οποίος μέχρι τον Ιανουάριο ήταν υπουργός Οικονομικών.
Άλλα κόμματα, όπως οι Πράσινοι, συμφωνούν.
«Είναι αλήθεια ότι βρισκόμαστε σε μια φάση μαζικού στρατιωτικού εξοπλισμού, τον οποίο πρέπει να υποστηρίξουμε», δήλωσε ο Ράσμους Χάνσον, κοινοβουλευτικός ηγέτης των Πρασίνων, στο Reuters.
«Ωστόσο, δεν βλέπουμε κανένα λόγο για τον οποίο το νορβηγικό κρατικό επενδυτικό ταμείο πρέπει να επωφεληθεί από αυτόν τον επανεξοπλισμό».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
- Πώς φτάσαμε στο «βάθεμα» της σύγκρουσης Ινδίας και Πακιστάν; – Πάνω από 30 νεκροί και δεκάδες τραυματίες
- Κατάπαυση πυρός με αστερίσκους: Η συμφωνία ΗΠΑ–Χούθι, οι ισραηλινές επιδρομές και ο ρόλος Τραμπ
Πηγή: reuters.com