Politico: Η Ρωσία «παίζει» με το ΝΑΤΟ – Φθηνά drones ανάγκασαν σε δισεκατομμύρια έξοδα
Φθηνά ρωσικά drones κατασκευασμένα από ξύλο και αφρό παραβίασαν αυτή την εβδομάδα τον εναέριο χώρο της Πολωνίας και καταρρίφθηκαν με συστήματα όπλων πολλών εκατομμυρίων δολαρίων — αναδεικνύοντας την έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας του ΝΑΤΟ για τέτοιες απειλές, όπως αναφέρει το Politico.
Τουλάχιστον 19 drones εισήλθαν στην Πολωνία την Τετάρτη, σε μια «πολιτική και στρατιωτική δοκιμασία από τη Ρωσία. Είναι πολύ σημαντικό που η Πολωνία εντόπισε και κατέρριψε τα drones», δήλωσε η Ούλρικε Φρανκε, senior policy fellow στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Ωστόσο, η δράση του ΝΑΤΟ αποδείχθηκε σαφώς λιγότερο αποτελεσματική από την τυπική ουκρανική αντίδραση. Η Συμμαχία κατέρριψε περίπου τρία drones, τη στιγμή που το Κίεβο συνήθως αναφέρει ποσοστά αναχαίτισης 80% με 90% — παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει πολύ μεγαλύτερες επιθέσεις.
Η Φρανκε πρόσθεσε ότι υπάρχει μια εμφανής αναντιστοιχία μεταξύ του χαμηλού κόστους των ρωσικών μέσων και της δαπανηρής στρατιωτικής απάντησης του ΝΑΤΟ: «Τι θα κάνουμε, θα στέλνουμε κάθε φορά F-16 και F-35; Αυτό δεν είναι βιώσιμο. Χρειάζεται να εξοπλιστούμε καλύτερα με αντι-drone συστήματα».
Η απειλή που έθεταν τα drones ήταν απολύτως πραγματική.
Σύμφωνα με τη γερμανική WELT, που ανήκει στον ίδιο όμιλο με το Politico (Axel Springer), πέντε drones κατευθύνονταν σε πορεία απευθείας προς βάση του ΝΑΤΟ, πριν αναχαιτιστούν από ολλανδικά μαχητικά F-35 της Lockheed Martin. Στην επιχείρηση συμμετείχαν επίσης αεροσκάφος ανεφοδιασμού του ΝΑΤΟ, ιταλικό αεροσκάφος επιτήρησης και γερμανικό σύστημα αεράμυνας Patriot.
Δισεκατομμύρια δολάρια εξοπλισμού κινητοποιήθηκαν για να αντιμετωπιστούν φθηνά ρωσικά drones τύπου Gerbera — αντίγραφα των ιρανικών Shahed, με εκτιμώμενο κόστος παραγωγής μόλις 10.000 δολάρια το καθένα.
Η χαμηλού κόστους αυτή εισβολή προκάλεσε, ωστόσο, μια αντίδραση πολύ υψηλού επιπέδου.
Η Πολωνία επικαλέστηκε το Άρθρο 4 του ΝΑΤΟ, που απαιτεί τη σύγκληση των μελών της Συμμαχίας για επείγουσες συνομιλίες. Πολωνία και Λετονία έκλεισαν τον ανατολικό εναέριο χώρο τους, ενώ το ΝΑΤΟ εξετάζει «αμυντικά μέτρα».
Την Τετάρτη, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Τζον Χίλι ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από τη στρατιωτική ηγεσία του Λονδίνου προτάσεις για το πώς η Βρετανία μπορεί να ενισχύσει την αεράμυνα του ΝΑΤΟ πάνω από την Πολωνία. Η Ουκρανία προσφέρθηκε επίσης να βοηθήσει.
«Η Πολωνία έχει ζητήσει υποστήριξη, που περιλαμβάνει στενή παρακολούθηση, περισσότερη συλλογή πληροφοριών και αναγνώρισης, καθώς και περισσότερη αεράμυνα», δήλωσε αξιωματούχος του ΝΑΤΟ.
Φθηνά drones, ακριβά βλήματα
Η αεράμυνα έχει από καιρό εντοπιστεί ως μία από τις κύριες αδυναμίες δυνατοτήτων των χωρών του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ επίσης ενθαρρύνει τα κράτη να διαθέσουν μέρος των 150 δισ. ευρώ από τα δάνεια SAFE για την ενίσχυση της αεράμυνας.
Ωστόσο, μεγάλο μέρος αυτών των χρημάτων κατευθύνεται σε εξαιρετικά δαπανηρά όπλα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει τονίσει ο ίδιος ότι τα αμερικανικά συστήματα MIM-104 Patriot και τα γαλλο-ιταλικά SAMP/T, με κόστος εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων το καθένα, δεν είναι λογική λύση για την αναχαίτιση φθηνών ρωσικών drones αυτοκτονίας.
Η Ουκρανία δεν χρησιμοποιεί τέτοιον εξοπλισμό απέναντι σε μαζικά κύματα μη επανδρωμένων ρωσικών επιθέσεων που μπορεί να αριθμούν εκατοντάδες σε μία μόνο νύχτα. Αντίθετα, έχει αναπτύξει δικά της, πολύ φθηνά «αντι-drones» για να καταρρίπτει τις εισερχόμενες απειλές.
Το ζήτημα τέθηκε την Πέμπτη σε ενημέρωση ανάμεσα στον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε και τους πρέσβεις της ΕΕ στις Βρυξέλλες — η πρώτη φορά που επικεφαλής της Συμμαχίας συμμετείχε σε τέτοια συνεδρίαση.
Πολλοί συμμετέχοντες εξέφρασαν ανησυχία ότι η αντίδραση της Τετάρτης αποκάλυψε την έλλειψη ετοιμότητας της Δύσης. «Δεν είναι δυνατόν οι στρατοί του ΝΑΤΟ να χρησιμοποιούν τακτικά F-35 για να αναχαιτίζουν τέτοιους εισβολείς», σημείωσε ένας διπλωμάτης.
«Ο ίδιος ο Ρούτε κατέληξε σε αυτό το συμπέρασμα, και κανείς δεν διαφώνησε», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τον Τσάρλι Σαλόνιους-Παστερνάκ, CEO του think tank Nordic West Office με έδρα το Ελσίνκι, η προσαρμογή της απάντησης του ΝΑΤΟ στον χαμηλού κόστους, μαζικά παραγόμενο εξοπλισμό της Ρωσίας είναι ήδη καθυστερημένη.
«Υπάρχουν μαθήματα για το πώς να παρακολουθούμε και να καταρρίπτουμε φθηνά drones χωρίς να χρειάζεται πύραυλος πολλών εκατομμυρίων ευρώ; Φυσικά, αλλά αυτό δεν είναι νέο μάθημα», είπε. «Το ερώτημα είναι: τι έχει κάνει η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία γι’ αυτό;»
Κάποιες χώρες προσαρμόζουν ήδη τα οπλοστάσιά τους — ιδιαίτερα όσες αισθάνονται πιο έντονα την απειλή — αλλά η εφαρμογή απαιτεί χρόνο και προϋπολογιστικές αποφάσεις.
Οι προκλήσεις των drones
Μερικοί από τους μεγαλύτερους αμυντικούς ομίλους της Ευρώπης προσπαθούν να προσαρμοστούν στην ταχύτατα εξελισσόμενη «κούρσα» των drones.
Στα τέλη Αυγούστου, η σουηδική Saab παρουσίασε έναν νέο χαμηλού κόστους πύραυλο με την ονομασία Nimbrix, σχεδιασμένο να εξουδετερώνει μικρά, χαμηλού ύψους UAVs. Ο γαλλικός οργανισμός εξοπλισμών DGA παρήγγειλε επίσης πρόσφατα έναν επιδεικτικό αντι-drone λέιζερ από κοινοπραξία εταιρειών όπως οι MBDA, Safran, Thales και Cilas.
Ωστόσο, μικρότερες καινοτόμες εταιρείες δυσκολεύονται να διεισδύσουν. «Οι startups έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο στο τι είναι δυνατόν. Στην Ευρώπη, όμως, δεν έχουμε απαραίτητα αγοράσει ό,τι προσφέρουν ακόμη», τόνισε η Φρανκε.
Δύο είναι οι βασικές προκλήσεις για την άμυνα απέναντι στα drones, πρόσθεσε.
Η πρώτη είναι ότι κανένα σύστημα από μόνο του δεν μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις απειλές. «Εξ ορισμού, θα χρειαστούμε πολυεπίπεδη άμυνα, με ηλεκτρονικά και κινητικά αντίμετρα».
Η δεύτερη είναι η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται η τεχνολογία: τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία προσαρμόζουν συνεχώς τα επιθετικά και αμυντικά τους drones σε μια τεχνολογική «σπείρα».
Αυτή είναι η ουκρανική προσέγγιση: χρησιμοποιεί ηλεκτρονικά αντίμετρα και παράγει χιλιάδες «αναχαιτιστικά drones» τον μήνα. Η Ουκρανία μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπη με εκατοντάδες drones σε μια νύχτα και οι αμυνόμενοι καταστρέφουν τη συντριπτική πλειοψηφία.
Για τις ευρωπαϊκές ένοπλες δυνάμεις, αυτό θα απαιτήσει αλλαγή από τα παραδοσιακά μοτίβα προμηθειών μικρών παρτίδων ακριβών όπλων, όπως εξήγησε ο πρώην αρχηγός των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Τιερί Μπουρκάρ, στο Politico τον περασμένο μήνα.
«Για ορισμένα οπλικά συστήματα, πιθανόν είναι καλύτερο να αγοράζουμε σε παρτίδες των 10, 15, 20 ή και 50», είπε. «Δεν έχει σημασία αν η εταιρεία που τα αναπτύσσει δεν μπορεί να τα συντηρήσει για 20 χρόνια, γιατί σε έναν χρόνο αυτό το πράγμα είτε θα έχει καταστραφεί στο πεδίο της μάχης είτε θα είναι ξεπερασμένο».
