Πώς η Κομισιόν θα προσφύγει κατά της Γερμανίας- Οι εννέα απαντήσεις
Την Κυριακή, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απείλησε να προσφύγει κατά της Γερμανίας μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας που αμφισβητεί τη νομιμότητα του προγράμματος αγορών ομολόγων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Το Bloomberg εξετάζει πώς μπορεί να εξελιχθεί αυτή η σύγκρουση ανάμεσα στην Ε.Ε. και το γερμανικό δικαστήριο.
1.Ποια παράβαση θα επικαλεστεί η Ε.Ε.;
Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας αποφάσισε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα ακολουθήσει την ετυμηγορία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Αλλά σύμφωνα με τις συνθήκες της Ε.Ε. το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο θεωρείται ανώτερο από το γερμανικό.
Οι Γερμανοί δικαστές υποστήριξαν ότι μπορούν να παρεκκλίνουν, επειδή οι ανώτατοι δικαστές του μπλοκ υπερέβησαν τις εξουσίες τους όταν προσέφεραν στήριξη στην πολιτική της ΕΚΤ με την απόφασή τους. Ήταν μια προκλητική αμφισβήτηση του κύρους του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, η οποία προκάλεσε την αντίδραση από την πρόεδρο της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την Κυριακή. «Την τελευταία λέξη για το δίκαιο της Ε.Ε. την έχει πάντοτε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Κανείς άλλος» τόνισε.
- Πώς μπορεί η Ε.Ε. να προσφύγει κατά ενός κράτους μέλους;
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο εκτελεστικός βραχίονας της Ε.Ε., έχει το καθήκον να εποπτεύει αν τα κράτη μέλη συμμορφώνονται με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Αν διαπιστώσει ότι μια χώρα δεν συμμορφώνεται, οφείλει να αναλάβει δράση. Η Επιτροπή ενημερώνει πρώτα τη χώρα που έχει παραβεί τους κανόνες και προσπαθεί να διαπραγματευτεί μια λύση. Αν αυτό δεν οδηγήσει πουθενά, η Κομισιόν κινείται νομικά.
- Πόσο πραγματικός είναι ο κίνδυνος να οδηγηθεί η υπόθεση στο δικαστήριο;
Μια τέτοια προειδοποίησε από τις Βρυξέλλες δεν οδηγεί αναγκαστικά σε προσφυγή στο δικαστήριο. Ωστόσο, η κα. Φον ντερ Λάιεν πρέπει να λάβει υπόψη και το στοιχείο της αποτροπής. «Η Κομισιόν δεν μπορεί απλά να αγνοήσει αυτή την αμφισβήτηση του ευρωπαϊκού δικαίου» δήλωσε σε συνέντευξη ο Μιγκέλ Μαδούρο, πρώην γενικός εισαγγελέας του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Διαφορετικά, τόνισε, μπορεί να ακολουθήσουν ανάλογη συμπεριφορά και άλλα κράτη. «Τι θα έκανε η Κομισιόν αν το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ουγγαρίας ή το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας έκαναν κάτι τέτοιο;» τόνισε.
- Υπάρχει οδικός χάρτης σε τέτοιες μηνύσεις;
Οι λεγόμενες «διαδικασίες παράβασης» δεν είναι κάτι το ασυνήθιστο. Οι περισσότερες δεν φτάνουν στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, επειδή καταπιάνονται με πολύ τεχνικά ζητήματα. Ωστόσο, οδηγούν συχνά σε διακανονισμούς με την επιβολή προστίμων ή την τροποποίηση πολιτικών.
Είναι πάντως εξαιρετικά απίθανο να άρει την απόφαση του το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας σε περίπτωση που το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφανθεί εναντίον της. Αυτό θα προκαλούσε θεσμική κρίση στην Ε.Ε. «Το ότι έκαναν αυτή τη δήλωση ότι εξετάζουν αν ανοίξουν διαδικασία παράβασης, χωρίς να την ανοίξουν είναι μια έξυπνη, συνετή προσέγγιση» σημείωσε ο κ. Μαδούρο.
- Η Ε.Ε. θα προσφύγει κατά του γερμανικού δικαστηρίου ή της γερμανικής κυβέρνησης;
Η Ε.Ε. μπορεί να προσφύγει μόνο κατά κρατών μελών και εφόσον ένας θεσμός σε μια χώρα, ακόμα και ένα δικαστήριο, παραβεί το ευρωπαϊκό δίκαιο. Με βάση το διεθνές δίκαιο, οι χώρες πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι υπηρεσίες και οι οργανισμοί τους δεν παραβιάζουν τον νόμο και οφείλουν να διορθώνουν τις όποιες παρεκκλίσεις.
- Ποιο δικαστήριο θα κρίνει την προσφυγή της Ε.Ε.; Συνιστά αυτό πρόβλημα;
Την υπόθεση θα κρίνει το ανώτατο δικαστήριο της Ε.Ε., το ίδιο δικαστήριο στο οποίο επιτέθηκαν οι Γερμανοί δικαστές στην απόφαση που εξέδωσαν στις 5 Μαΐου. Ένα σώμα 15 δικαστών εξέδωσε την ετυμηγορία για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ τον Δεκέμβριο του 2018. Καθώς το δικαστήριο έχει 27 δικαστές, αυτό του δίνει ένα περιθώριο να αλλάξει τη σύνθεση του σώματος των δικαστών που θα κρίνουν την υπόθεση.
- Τι θα κάνει η ΕΚΤ;
Η πρόεδρος Κριστίν Λαγκάρντ έχει διαμηνύσει ότι η ΕΚΤ δεν σχεδιάζει να λάβει δράση, υποστηρίζοντας ότι ο θεσμός λογοδοτεί μόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και παραμένει στη δικαιοδοσία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Ωστόσο, υπάρχουν πάντα τρόποι εκτόνωσης της κατάστασης. H ΕΚΤ μπορεί να γράψει ένα άρθρο στο οποίο να εξηγεί ότι η πολιτική που ακολουθεί πληροί το κριτήριο της αναλογικότητας, όπως ανέφερε σε σημείωμα ο επικεφαλής οικονομολόγος της UniCredit, Έρικ Νίλσεν. Όπως τόνισε ο ίδιος στο σημείωμα, με βάση τα πρακτικά συνεδρίασης του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ από το 2015 η αναλογικότητα ήταν ένας παράγοντας που λήφθηκε υπόψη από τους αξιωματούχους της κεντρικής τράπεζας.
- Τι μπορεί να κάνει η Γερμανία για να περισώσει την κατάσταση;
Για την γερμανική κυβέρνηση, η κατάσταση είναι επικίνδυνη. Το Συνταγματικό Δικαστήριο είναι ένας φάρος των πολιτικών ελευθεριών και είναι χαίρει του σεβασμού της πλειονότητας των πολιτών. Η ανεξαρτησία του προστατεύεται από το σύνταγμα και η κυβέρνηση δεν μπορεί απλώς να το διατάξει να άρει την απόφαση.
Στο παρασκήνιο, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ και η ομάδα της μπορεί να θέλουν να υποβάλλει προσφυγή η κα Φον ντερ Λάιεν. Αν η Γερμανία χάσει την υπόθεση, οι ηγέτες της θα μπορούν να πουν ότι είναι αναγκασμένοι να επιλύσουν το πρόβλημα και να λάβουν μέτρα χωρίς να προκαλέσουν συνταγματική κρίση.
- Ποια είναι η πολιτική διάσταση της σύγκρουσης;
Οι Γερμανοί επικριτές των ευρωπαϊκών προγραμμάτων διάσωσης και των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ έχουν επανειλημμένα προσφύγει στα δικαστήρια της χώρας, τα οποία μέχρι την περασμένη εβδομάδα στήριζαν σε γενικές γραμμές τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Ο πρώην Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκαγνκ Σόιμπλε, προειδοποίησε ότι η αμφισβήτηση του κύρους του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου από τα κράτη μέλη μπορεί να απειλήσει την ίδια την ύπαρξη του ευρώ.
