Πώς θα είναι η αγορά εργασίας το 2030;
Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας, η τεχνητή νοημοσύνη, οι αυξανόμενες ανησυχίες για το κλίμα, οι δημογραφικές αλλαγές, η διττή (πράσινη και ψηφιακή) μετάβαση, οι βαθιές γεωπολιτικές αλλαγές και η αύξηση του κόστους ζωής έχουν σημαντικές επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, μαθαίνουμε και εργαζόμαστε. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν μέσω ερευνών από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ρίχνουν φως στον τρόπο με τον οποίο η αγορά εργασίας αναμένεται να εξελιχθεί την επόμενη πενταετία ως απάντηση στις τεχνολογικές και κοινωνικοοικονομικές τάσεις, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο οι εργοδότες σχεδιάζουν να ανταποκριθούν στις εν λόγω αλλαγές.
Σύμφωνα με την έκθεση, η αστάθεια των δεξιοτήτων προκαλεί μεγάλη ανησυχία: Το 54% των Ευρωπαίων εργοδοτών θεωρούν ότι οι ελλείψεις δεξιοτήτων αποτελούν σημαντικό εμπόδιο. Ωστόσο, οι προβλέψεις για την εναρμόνιση των δεξιοτήτων είναι γενικά θετικές: πάνω από το 80% των εργοδοτών στην Τσεχία, για παράδειγμα, σχεδιάζουν να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού τους, ενώ το ποσοστό αυτό αγγίζει το 86% στη Λιθουανία. Στη Ρουμανία, οι επιχειρήσεις που σχεδιάζουν να επενδύσουν στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων αντιπροσωπεύουν το 94% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στη έρευνα.
Ποιες θέσεις εργασίας και ποιες δεξιότητες παρουσιάζουν ανοδική τάση;
Κατά την επόμενη πενταετία, θα πρέπει να αναμένουμε ανοδική τάση στους ακόλουθους τομείς παγκοσμίως:
- εργαζόμενοι «πρώτης γραμμής»: αγρότες, εργάτες στις κατασκευές, εργαζόμενοι στον τομέα της επεξεργασίας τροφίμων, πωλητές και διανομείς·
- φροντίδα και εκπαίδευση: κοινωνικοί λειτουργοί, σύμβουλοι, νοσηλευτές και εκπαιδευτικοί·
- τεχνολογία: ειδικοί σε θέματα τεχνητής νοημοσύνης/μηχανικής μάθησης, προγραμματιστές λογισμικού/εφαρμογών, μηχανικοί χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και ειδικοί στο αντικείμενο των μαζικών δεδομένων·
- κλίμα: ειδικοί σε αυτόνομα και ηλεκτρικά οχήματα, μηχανικοί περιβάλλοντος και μηχανικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Η ανθεκτικότητα, η ευελιξία και η ευκινησία προβλέπεται ότι θα είναι από τις πλέον περιζήτητες και ταχύτερα αναπτυσσόμενες δεξιότητες. Η αναλυτική σκέψη, η δημιουργική σκέψη, το ηγετικό πνεύμα, η κοινωνική επιρροή, η τεχνολογική παιδεία και η περιβαλλοντική διαχείριση θα αυξήσουν σημαντικά τις προοπτικές της ικανότητας επαγγελματικής ένταξης στο νεοεμφανιζόμενο τοπίο της αγοράς εργασίας.
Αφετέρου, το πιθανότερο είναι ότι θα αποχαιρετήσουμε τις θέσεις γραφείου και γραμματείας, ενώ δεξιότητες όπως η χειρωνακτική επιδεξιότητα, η αντοχή και η ακρίβεια θα χάσουν τη σημασία τους.
Πιο κοντά στο σπίτι
Η έκθεση προβλέπει ότι η ευρωπαϊκή αγορά εργασίας θα επηρεαστεί περισσότερο από την ψηφιοποίηση, την αύξηση του κόστους ζωής και τις προσπάθειες μετριασμού της κλιματικής αλλαγής. Αυτοί οι παράγοντες θα επηρεάσουν τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας και τις δεξιότητες που θα χρειαστούμε για να διατηρήσουμε την επαγγελματική μας αξία.
Στη Γαλλία, για παράδειγμα, το 71% των εργοδοτών προτίθενται να εφαρμόσουν νέες τεχνολογίες για την αύξηση του εργατικού δυναμικού τους, προβλέποντας ότι η ζήτηση θα αυξηθεί για θέσεις όπως οι ειδικοί σε θέματα ψηφιακού μετασχηματισμού και οι προγραμματιστές λογισμικού. Παρομοίως, το 93% των επιχειρήσεων στη Γερμανία προβλέπει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα αποτελέσει καθοριστικό παράγοντα για την εξέλιξή τους. Για τον σκοπό αυτόν, το 81% σχεδιάζει να προσλάβει προσωπικό από ένα δίκτυο εξειδικευμένων επαγγελματιών.
Ο πληθωρισμός εξακολουθεί να προβληματίζει σε μεγάλο βαθμό το 70% των Ούγγρων εργοδοτών, ενώ και οι Σέρβοι εργοδότες τείνουν να συμφωνούν. Οι περιβαλλοντικές ανησυχίες αναμένεται επίσης να επηρεάσουν τα ευρωπαϊκά επιχειρηματικά μοντέλα. Για παράδειγμα, το 70% των ιταλικών επιχειρήσεων προβλέπουν αλλαγές που θα προκύψουν από τις προσπάθειες μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Οι Ευρωπαίοι εργοδότες παραμένουν προσηλωμένοι στην προώθηση της ισότητας και της πολυμορφίας στο εργατικό δυναμικό ως μέσου για τη διεύρυνση της δεξαμενής ταλέντων (όπως εκφράζεται από το 64% των ολλανδικών επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα). Επιπλέον, η αυξημένη ευελιξία, για παράδειγμα μέσω υβριδικών μοντέλων εργασίας, επισημάνθηκε από τους Ισπανούς και Ελβετούς εργοδότες ως μία ακόμη προσέγγιση για την αύξηση της διαθεσιμότητας ταλέντων και τη διατήρηση των εργαζομένων.
