Πώς χάθηκαν στη «μετάφραση» 109 δισ. ευρώ – Αποκαλυπτική έκθεση του ΕΕΣ
Νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου αποκαλύπτει ότι οι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ) υλοποιήθηκαν αργά και αποσπασματικά, με αποτέλεσμα να μην έχουν επιφέρει ουσιαστική βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Ε.Ε., παρά το πακέτο χρηματοδότησης των 650 δισ. ευρώ που είχε στόχο την ανάκαμψη μετά την πανδημία.
Παρά τα 109 δισ. ευρώ που διατέθηκαν για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι εταιρείες στις περισσότερες χώρες δεν έχουν δει ουσιαστική διαφορά.
Νέα έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) διαπιστώνει ότι τα εθνικά σχέδια μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων, τα οποία χρηματοδοτήθηκαν από τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), αντιμετώπισαν μόνο εν μέρει τα χρόνια προβλήματα που ταλαιπωρούν τις επιχειρήσεις.
«Η ΕΕ χρησιμοποίησε τα κονδύλια ανάκαμψης ως μοχλό για μεταρρυθμίσεις, όμως τα αποτελέσματα δεν έχουν γίνει ακόμη ορατά», δήλωσε η Ivana Maletić, μέλος του ΕΕΣ και επικεφαλής του ελέγχου. «Το δυναμικό του ΜΑΑ δεν έχει αξιοποιηθεί πλήρως».
Η έκθεση σκιαγραφεί ένα γνώριμο ευρωπαϊκό πρόβλημα. Από τις 82 συστάσεις που είχε απευθύνει η ΕΕ προς τα κράτη μέλη την περίοδο 2019–2020 για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καμία δεν υλοποιήθηκε πλήρως. Οι μισές αγνοήθηκαν ή καλύφθηκαν οριακά, ενώ το 7% παραμελήθηκε εντελώς. Αν και 157 μεταρρυθμίσεις και 254 επενδύσεις εντάχθηκαν στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης, μόλις το ένα τρίτο όσων έχουν ολοκληρωθεί παρήγαγε μετρήσιμα αποτελέσματα. Οι περισσότερες περιορίστηκαν στη θέσπιση νόμων χωρίς ακόμη ορατή επίδραση στην οικονομία.
Σύμφωνα με την έκθεση σε 8, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, από τα 27 κράτη μέλη δεν σημειώθηκε καμία αλλαγή όσον αφορά την πρόοδο στην υλοποίηση, και μάλιστα σε ένα άλλο η κατάσταση επιδεινώθηκε. Μόλις ένα κράτος μέλος υλοποίησε πλήρως και ένα άλλο σε μεγάλο βαθμό όλες τις επιμέρους ΣΑΧ για το επιχειρηματικό περιβάλλον της περιόδου 2019-2020, αλλά χωρίς καμία στήριξη από τον ΜΑΑ.
Την ίδια στιγμή πάνω από το ένα τέταρτο των μεταρρυθμίσεων στις χώρες που ελέγχθηκαν, Βουλγαρία, Ισπανία, Κύπρο και Αυστρία, δεν είχε ολοκληρωθεί έως τον Απρίλιο του 2025, παρ’ ότι όλα τα μέτρα του ΜΑΑ πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί ως το τέλος Αυγούστου 2026.
Η εικόνα, αν και ανομοιογενής, δείχνει ότι η πρόοδος στον τομέα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος είναι κάπως καλύτερη σε σχέση με τη μεταρρύθμιση της αγοράς εργασίας, αλλά παραμένει αναιμική.
Ο ΜΑΑ, ύψους 650 δισ. ευρώ, σχεδιάστηκε το 2021, με στόχο τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας COVID-19 και την προώθηση της βιώσιμης οικονομικής ανάκαμψης. Για να λάβουν χρηματοδότηση, οι χώρες της ΕΕ έπρεπε να δεσμευθούν να υλοποιήσουν μια δέσμη επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων σε βασικούς τομείς. Με τα μέτρα αυτά έπρεπε να αντιμετωπιστεί το σύνολο ή μεγάλο μέρος των διαρθρωτικών προκλήσεων που είχαν προσδιοριστεί στις ειδικές ανά χώρα συστάσεις (ΣΑΧ) του 2019 και του 2020 και αφορούσαν, μεταξύ άλλων, το επιχειρηματικό περιβάλλον.
