Πόσοι υπερπλούσιοι έκαναν πράξη την υπόσχεσή τους να δωρίσουν τη μισή περιουσία τους

Της Ashley Lutz

Το Giving Pledge (Δέσμευση Δωρεάς) είναι μια φιλανθρωπική εκστρατεία, που ξεκίνησε το 2010 από τους Bill και Melinda French Gates και τον Warren Buffett. Ουσιαστικά είναι μια πρόσκληση προς τα πλουσιότερα άτομα και οικογένειες του κόσμου να δεσμευτούν δημόσια να δωρίσουν τουλάχιστον το 50% του πλούτου τους σε φιλανθρωπίες, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής τους είτε στις διαθήκες τους.

Η έκθεση του Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής «Το Giving Pledge 15 χρόνια μετά» διαπιστώνει ότι η πρωτοβουλία – όπου οι δισεκατομμυριούχοι δεσμεύονται δημόσια να δωρίσουν τουλάχιστον το μισό του πλούτου τους σε φιλανθρωπικούς σκοπούς – παραμένει ως επί το πλείστον ανεκπλήρωτη. Οι περισσότεροι υπογράφοντες είναι πολύ πλουσιότεροι τώρα απ’ ό,τι ήταν όταν εντάχθηκαν στην πρωτοβουλία, και η πλειοψηφία των φιλανθρωπικών δωρεών διοχετεύεται σε ιδιωτικά ιδρύματα και κεφάλαια δωρητών, αντί να υποστηρίζει άμεσα λειτουργικές φιλανθρωπικές οργανώσεις. Η ομάδα του Institute for Policy Studies, με επικεφαλής τους Chuck Collins, Bella DeVaan, Helen Flannery και Dan Petergorsky, καλεί το κοινό να εξετάσει τα δεδομένα και τη μεθοδολογία της. Ο Collins είναι ο ίδιος κληρονόμος του Oscar Mayer, ο οποίος δώρισε την περιουσία του και έχει αφιερώσει την καριέρα του στην έρευνα της ανισότητας του πλούτου.

Λίγοι έχουν εκπληρώσει την υπόσχεση, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του IPS. Μόνο μία ομάδα εν ζωή Δωρητών του 2010 (η Laura και ο John Arnold) έχουν στην πραγματικότητα δωρίσει το μισό της περιουσίας τους. Μεταξύ των 22 αποβιωσάντων Αμερικανών Δωρητών, μόνο οκτώ τήρησαν την υπόσχεσή τους πριν από το θάνατό τους – και μόνο ένας, ο Chuck Feeney, δώρισε ολόκληρη την περιουσία του όσο ζούσε.

Το Pledge είναι μια δημόσια, ηθική δέσμευση και όχι ένα νομικά δεσμευτικό συμβόλαιο. Οι συμμετέχοντες υπογράφουν μια ανοιχτή επιστολή που εξηγεί τους λόγους για τους οποίους κάνουν δωρεές και μπορούν να επιλέξουν ποιους σκοπούς και φιλανθρωπικά ιδρύματα θα υποστηρίξουν. Η πρωτοβουλία σχεδιάστηκε για να εμπνεύσει τη γενναιοδωρία, να θέσει νέους κανόνες για τη φιλανθρωπία των δισεκατομμυριούχων και να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείται ο σημαντικός πλούτος για την αντιμετώπιση πιεστικών κοινωνικών προκλήσεων.

Βασικά ευρήματα:

• 256 άτομα, ζευγάρια ή οικογένειες έχουν υπογράψει την Δέσμευση Δωρεάς, συμπεριλαμβανομένων 194 από τις ΗΠΑ και 62 από άλλες χώρες. Από τους Αμερικανούς υπογράφοντες, 110 παραμένουν δισεκατομμυριούχοι, με συνολικό πλούτο 1,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων – περίπου το 13% όλων των Αμερικανών δισεκατομμυριούχων.
• Μεταξύ των αρχικών 57 Αμερικανών υπογραφόντων το 2010, 32 εξακολουθούν να είναι δισεκατομμυριούχοι. Η συνολική καθαρή τους αξία έχει αυξηθεί κατά 283% από την υπογραφή της συμφωνίας (166% με προσαρμογή στον πληθωρισμό). Μόνο 11 μέλη της αρχικής ομάδας δεν είναι πλέον δισεκατομμυριούχοι, κυρίως επειδή ο πλούτος τους έπεσε κάτω από το όριο, και όχι λόγω δωρεών.
• Οι δωρεές γίνονται κυρίως σε μεσάζοντες: Από τα εκτιμώμενα 206 δισεκατομμύρια δολάρια που δωρίστηκαν από τους αρχικούς δωρητές του 2010, περίπου το 80% (164 δισεκατομμύρια δολάρια) έχει διατεθεί σε ιδιωτικά ιδρύματα – με μόνο ένα μικρό κλάσμα να μεταφέρεται σε κεφάλαια που συμβουλεύονται τους δωρητές. Το 2023, 44 ιδρύματα που συνδέονται με αυτούς τους δισεκατομμυριούχους κατείχαν περιουσιακά στοιχεία 120 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
• Ο πλούτος ξεπερνά τις δωρεές: Για τους περισσότερους, η ταχύτητα συσσώρευσης πλούτου υπερβαίνει τις φιλανθρωπικές δωρεές, καθιστώντας την υπόσχεση λειτουργικά αδύνατη να υλοποιηθεί πλήρως με την τρέχουσα πορεία.
• Φόροι και δημόσιος αντίκτυπος: Εάν όλοι οι ζωντανοί αρχικοί δωρητές έδιναν αρκετά για να εκπληρώσουν την υπόσχεση σήμερα, σχεδόν 367 δισεκατομμύρια δολάρια θα έρεαν σε φιλανθρωπικούς σκοπούς. Ωστόσο, τέτοιες δωρεές θα οδηγούσαν σε απώλεια ομοσπονδιακών φορολογικών εσόδων έως και 272 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μειώνοντας την υποστήριξη για δημόσια προγράμματα, καθώς οι πλούσιοι δωρητές μπορούν να διεκδικήσουν έως και 74% σε φιλανθρωπικές φορολογικές ελαφρύνσεις.
• Συγκέντρωση φιλανθρωπικής δύναμης: Η έκθεση προειδοποιεί για μια επερχόμενη «Μεγάλη Μεταφορά Πλούτου» που, σε συνδυασμό με την ευνοϊκή φορολογική νομοθεσία και τους αργούς ρυθμούς φιλανθρωπικών πληρωμών, θα εδραιώσει περαιτέρω τα οικογενειακά ιδρύματα δισεκατομμυριούχων, θα συγκεντρώσει την εξουσία και θα υπονομεύσει τη δημοκρατική λογοδοσία.

Οι συστάσεις πολιτικής από την έκθεση περιλαμβάνουν:

• Αύξηση των ελάχιστων απαιτήσεων πληρωμής και διασφάλιση της ταχείας ροής κεφαλαίων από ιδρύματα σε λειτουργικές φιλανθρωπικές οργανώσεις.
• Αύξηση της διαφάνειας, της δημόσιας λογοδοσίας και της επιβολής του νόμου για τον περιορισμό της κατάχρησης φιλανθρωπικών μέσων για προσωπικό ή πολιτικό κέρδος.
• Πιο δίκαιη φορολόγηση μεγάλων περιουσιών, προκειμένου να επιβραδυνθεί η υπερβολική συσσώρευση και να μειωθεί η εξάρτηση από την ιδιωτική φιλανθρωπία.

Η έκθεση υποστηρίζει την επιστροφή στο ήθος του «να δίνεις εν ζωή», όπως δείχνει το παράδειγμα του Chuck Feeney, και ζητά συστημικές μεταρρυθμίσεις για να διασφαλιστεί ότι οι φιλανθρωπικές δωρεές θα εξυπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και όχι τα φορολογικά συμφέροντα των ζάπλουτων.