Προετοιμαστείτε για το τέλος της ανεξαρτησίας της Fed: Οι επιπτώσεις για τα επιτόκια και το δολάριο
Η αντίδραση της αγοράς στην προσπάθεια του Προέδρου Τραμπ τη Δευτέρα 25/8 να απολύσει τη διοικήτρια της Federal Reserve Λίζα Κουκ ήταν σχετικά ήπια. Μην αφήσετε όμως αυτό να σας ξεγελάσει. Αν η προσπάθεια του Τραμπ να απομακρύνει την Κουκ για λόγους πειθαρχίας πετύχει —και ίσως ακόμη και αν δεν πετύχει— αυτή η εβδομάδα θα καταγραφεί ως μια από τις πιο καθοριστικές για τις χρηματοπιστωτικές αγορές των τελευταίων δεκαετιών.
Αυτό μπορεί να σημάνει το τέλος της ανεξαρτησίας της Fed από τον Λευκό Οίκο, που είχε ουσιαστικά καθιερωθεί το 1951. Ως αποτέλεσμα, ο πληθωρισμός είναι πιθανό να παραμείνει υψηλότερος και πιο ασταθής από ό,τι τις δεκαετίες πριν το 2020.
Οι επενδυτές δεν έχουν ακόμη ενσωματώσει ένα τέτοιο σενάριο στις τιμές. Σε κάποιο βαθμό, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Fed ήδη προετοιμαζόταν για μείωση επιτοκίων. Την Παρασκευή, ο πρόεδρος Τζερόμ Πάουελ τόνισε ότι οι δασμοί δεν αναμένεται να προκαλέσουν διαρκή πληθωρισμό λόγω της αδύναμης αγοράς εργασίας, ανοίγοντας την πόρτα για μείωση επιτοκίων τον Σεπτέμβριο. Βραχυπρόθεσμα, αυτό θα στηρίξει τις τιμές των μετοχών και θα μειώσει τις αποδόσεις των ομολόγων.
Πιο σημαντικό, οι επενδυτές δεν έχουν ιστορικό υπόδειγμα για μια πολιτικοποιημένη Fed και θεωρούν ότι οι ηγέτες της υπό τον Τραμπ θα ενεργούν όπως υπό προηγούμενους προέδρους, καθορίζοντας τα επιτόκια βάσει των οικονομικών δεδομένων και των προβλέψεών τους.
Οι επενδυτές θα ήταν σοφότερο να υποθέσουν ότι μέσα στους επόμενους εννέα μήνες, η Fed θα καθορίζει τα επιτόκια σύμφωνα με τις προτιμήσεις του Τραμπ.
Αυτή είναι η λογική συνέπεια, με βάση το μήκος στο οποίο ο Τραμπ έχει δείξει ότι είναι πρόθυμος να φτάσει για να αποκτήσει έλεγχο της Fed. Στα 111 χρόνια ιστορίας της κεντρικής τράπεζας, κανένας πρόεδρος δεν είχε επιχειρήσει να απομακρύνει κυβερνήτη. Όπως σημείωσε η επενδυτική τράπεζα Evercore ISI σε σημείωμα προς πελάτες την Τρίτη: «Οι αγορές περιουσιακών στοιχείων δεν τιμολογούν σωστά αυτό που όλο και περισσότερο φαίνεται πιθανό: μια ρήξη στην ανεξαρτησία της Fed».
Στην προσπάθεια να απομακρύνει την Κουκ, ο Τραμπ επικαλέστηκε κατηγορίες για δόλια στεγαστικά δάνεια, που είναι σοβαρές. Αλλά η Κουκ δεν είχε καν την ευκαιρία να απαντήσει στις κατηγορίες προτού ο Τραμπ απαιτήσει την παραίτησή της την περασμένη Τετάρτη. Τη Δευτέρα δήλωσε ότι την απέλυσε, παρότι δεν είχε κατηγορηθεί ούτε καταδικαστεί. Η Κουκ δήλωσε ότι ο Τραμπ δεν έχει εξουσία να την απολύσει και θα προσφύγει στο δικαστήριο για να τον εμποδίσει.
Η στρατηγική του Τραμπ με τη Fed, όπως και με τους δασμούς, μοιάζει με το βράσιμο του βατράχου: κινείται σταδιακά ώστε οι αγορές να νομίζουν ότι δεν συμβαίνει κάτι σημαντικό μακροοικονομικά. Όταν ανακοίνωσε υψηλούς δασμούς στις αρχές Απριλίου, οι αγορές αντέδρασαν, οπότε τους ανακάλεσε. Στη συνέχεια, κομμάτι-κομμάτι, επανέφερε τους περισσότερους και οι αγορές το αντιμετώπισαν ψύχραιμα.
Ομοίως, όταν σκέφτηκε να απολύσει τον Πάουελ τον προηγούμενο μήνα, οι αγορές ταρακούνησαν. Αντί να προσπαθήσει να τον απομακρύνει, ο Τραμπ αναζήτησε τρόπο να πετύχει το ίδιο αποτέλεσμα διαφορετικά. Αν αντικαταστήσει την Κουκ, θα έχει διορίσει τέσσερις από τους επτά κυβερνήτες της Fed.
«Θα έχουμε σύντομα πλειοψηφία. Μόλις έχουμε πλειοψηφία, η αγορά κατοικιών θα κινηθεί και θα είναι υπέροχο», δήλωσε ο Τραμπ την Τρίτη.
Οι διορισμένοι από τον Τραμπ κυβερνήτες δεν θα ελέγχουν άμεσα όλες τις αποφάσεις της Fed, επειδή πέντε από τα 12 μέλη της Επιτροπής Ανοιχτής Αγοράς (FOMC) είναι πρόεδροι των τραπεζών της Fed. Αλλά το Διοικητικό Συμβούλιο έχει εξουσία επί αυτών των προέδρων και θα μπορούσε να τους απομακρύνει μέχρι τις αρχές του επόμενου έτους.
Η απομάκρυνση προέδρων τραπεζών θα συνιστούσε πρωτοφανή παραβίαση των κανόνων. Αλλά ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δείξει ότι είναι πρόθυμος να παραβιάζει κανόνες.
«Αυτό είναι ένα tail risk περισσότερο από ένα base case», δήλωσε ο οικονομολόγος Πίτερ Γουίλιαμς της 22V, σημειώνοντας όμως ότι «θα μπορούσε να έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην πολιτική, απομακρύνοντας σημαντικές φωνές διαφωνίας από την FOMC».
Μόλις επιβεβαιωθούν, οι κυβερνήτες της Fed είναι θεωρητικά ελεύθεροι να ψηφίζουν για τα επιτόκια όπως επιθυμούν. Αλλά η προσπάθεια του Τραμπ να απολύσει την Κουκ για λόγους πειθαρχίας στέλνει το μήνυμα ότι θα μπορούσε να κάνει το ίδιο για οποιονδήποτε κυβερνήτη που δεν ψηφίζει όπως επιθυμεί.
Αν τα δικαστήρια αποφανθούν ότι ο πρόεδρος ορίζει τους λόγους πειθαρχίας, θα ακυρωθεί η προστασία που έχει καθορίσει το Ανώτατο Δικαστήριο για τους κυβερνήτες. Ακόμη και αν ο Τραμπ χάσει, πιθανόν να προσπαθήσει ξανά, και ο επόμενος στόχος του μπορεί να αλλάξει την ψήφο του ή να παραιτηθεί για να μην αντισταθεί.
Ο Τραμπ έχει επίσης καταβάλει πολύ μεγαλύτερες προσπάθειες τώρα από ό,τι στην πρώτη θητεία του για να διασφαλίσει την πιστότητα των διορισμών του. Παραδοσιακά, οι υποψήφιοι για τη Fed, όπως και για ομοσπονδιακούς δικαστές, δεν δηλώνουν πώς θα αποφασίζουν στη θητεία τους. Αυτή η συνήθεια έχει καταργηθεί. Οι υποψήφιοι του Τραμπ έχουν δηλώσει ότι πιστεύουν πως τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν, ακόμη και αν ο πληθωρισμός, γύρω στο 3%, παραμένει πάνω από τον στόχο της Fed στο 2%.
Βραχυπρόθεσμα, ο πληθωρισμός θα καθοριστεί από τις οικονομικές συνθήκες, όχι από τη σύνθεση της Fed. Οι επενδυτές όμως θα πρέπει να προετοιμαστούν για μια πιθανή δομική αλλαγή στη νομισματική πολιτική, με υψηλότερο πληθωρισμό από τον στόχο, λόγω των υψηλών δασμών, της επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής, της στασιμότητας στην αγορά εργασίας και των συνεχών επιθέσεων στην ανεξαρτησία της Fed.
