Προϋπολογισμός ΕΕ: Η Κομισιόν προτείνει τη μεγαλύτερη αύξηση δαπανών στην ιστορία
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε τις προτάσεις της Κομισιόν για τον μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, ο οποίος φτάνει το 1,816 τρισ. ευρώ, μετά από μαραθώνιες διαβουλεύσεις και καθυστέρηση 2 ωρών.
Το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο θα πρέπει να εγκριθεί ομόφωνα από τα 27 κράτη – μέλη με τις συνεδριάσεις την επόμενη διετία να αναμένονται άκρως ενδιαφέρουσες.
Το ποσό των 2 σχεδόν τρισ. ευρώ που προτείνει η Κομισιόν αντιπροσωπεύει αύξηση της αγοραστικής δύναμης της ΕΕ, σε σύγκριση με τον τρέχοντα προϋπολογισμό που ισχύει από το 2021.
Οι συνολικές δαπάνες θα αυξηθούν στο 1,26% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ, σε σύγκριση με το 1,1% της τρέχουσας περιόδου. Στόχος του επόμενου ΠΔΠ είναι ένας πιο «σύγχρονος και ευέλικτος προϋπολογισμός» με νέες κατηγορίες δαπανών, την ώρα που η Κομισιόν θέλει να διατηρήσει το Κράτος Δικαίου.
«Ο πιο φιλόδοξος προϋπολογισμός»
Η Φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για «μία νέα εποχή» και ανέφερε ότι ο προϋπολογσμός «στέκεται στις ανάγκες της Ευρώπης και είναι πιο στοχευμένος» και τον χαρακτήρισε ως «τον πιο φιλόδοξο προϋπολογισμό που έχουμε καταρτίσει ποτέ».
Το σχέδιο των 2 τρισ. ευρώ αντιστοιχεί στο 1,26% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος της ΕΕ, από 1,13% που είναι σήμερα, που όμως αν συνυπολίσει κανείς τις αποπληρωμές για το NextGenerationEU μετά τον Covid το πραγματικό ποσοστό πέφτει στο 1,15%.
Η Επιτροπή προτείνει πέντε βασικούς τομείς δαπανών:
Πρώτον, την επένδυση σε ανθρώπους, κράτη μέλη και περιφέρειες. Τα Εθνικά και Περιφερειακά Σχέδια Εταιρικής Σχέσης με 865 δισεκατομμύρια ευρώ αποτελούν το θεμέλιο για επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις. Στον πυρήνα τους παραμένουν η συνοχή και η γεωργία. Είναι οι κεντρικοί πυλώνες της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης και των επενδύσεων στο ευρωπαϊκό μοντέλο. «Διασφαλίζουμε περισσότερα από 300 δισεκατομμύρια ευρώ για τη στήριξη του εισοδήματος των αγροτών και των αλιέων», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Στον τομέα της Συνοχής, η Επιτροπή προτείνει τουλάχιστον 218 δισ. ευρώ, διασφαλίζοντας τις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές.
Επίσης, η Επιτροπή τριπλασιάζει τις επενδύσεις στη μετανάστευση και τη διαχείριση των συνόρων. «Τα σύνορα της Ευρώπης αποτελούν κοινή ευθύνη», τόνισε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει τριπλασιασμό του Ταμείου Αλληλεγγύης για τις φυσικές καταστροφές. Το Erasmus+, αυξάνεται κατά 50%.
Δεύτερον, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης. Η Επιτροπή προτείνει ένα Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας με σχεδόν 410 δισεκατομμύρια ευρώ. «Είναι ζωτικής σημασίας να υποστηριχθούν οι στρατηγικές τεχνολογίες του αύριο», είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής. Αυτό το Ταμείο Ανταγωνιστικότητας περιλαμβάνει διπλασιασμό του προγράμματος «Horizon Europe», του εμβληματικού για την καινοτομία.
Τρίτον, την οικοδόμηση μιας Ένωσης που προστατεύει. Η Επιτορπή προτείνει 131 δισεκατομμύρια ευρώ για το σκέλος ‘Αμυνας και Διαστήματος στο πλαίσιο του Ταμείου Ανταγωνιστικότητας. «Αυτό είναι 5 φορές μεγαλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα, γιατί η ασφάλεια αποτελεί κορυφαία ανησυχία για τους πολίτες και τις κυβερνήσεις», είπε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Τέταρτον, μια ισχυρότερη Ευρώπη στον κόσμο. Η Επιτροπή προτείνει 200 δισ. ευρώ για το Παγκόσμιο Ευρωπαϊκό Μέσο. Πρόκειται για αύξηση 75% που αντιστοιχεί στις ευθύνες της ΕΕ απέναντι στον κόσμο – αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, τις στρατηγικές συνεργασίες και τη Διεύρυνση της ΕΕ. «Η Διεύρυνση είναι βασική προτεραιότητα και όχι απλώς ένας πολιτικός στόχος. Είναι μια στρατηγική επένδυση στη σταθερότητα και την ευημερία της Ευρώπης. Γι’ αυτό ανοίγουμε ολόκληρη την εργαλειοθήκη της Παγκόσμιας Ευρώπης στις υποψήφιες χώρες – όχι μόνο τεχνική βοήθεια αλλά και υποστήριξη για μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν.
Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει να διατεθούν 100 δισεκατομμύρια ευρώ για την Ουκρανία, διπλασιάζοντας το μέσο για τη «Διευκόλυνση για την Ουκρανία», προκειμένου να υποστηριχθεί η ανάκαμψη και η πορεία της χώρας προς την ένταξη στην ΕΕ.
Πέμπτον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός ειδικού μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων, ύψους έως 400 δισ. ευρώ. Όπως είπε η Πρόεδρος της Επιτροπής, «οι κρίσεις δεν αποτελούν πλέον την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Και έχουμε πάρει τα μαθήματά μας. Όταν συμβεί ένα μεγάλο σοκ, η ΕΕ θα είναι σε θέση να δράσει γρήγορα και με δύναμη».
Σημειώνεται ότι για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της επταετίας 2028-2034, η Επιτροπή προτείνει την αύξηση των ίδιων πόρων της ΕΕ με νέες πηγές εσόδων. Η Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «θα πρέπει να αποπληρώσουμε τον κοινό μας δανεισμό για την ανάκαμψη και να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προτεραιότητές μας», αλλά και το πιο σημαντικό: «θέλουμε να διατηρήσουμε σταθερές τις εθνικές συνεισφορές».
Το τρέχον ΠΔΠ, της περιόδου 2021-2027, αντιπροσωπεύει περίπου 1,2 τρισεκατομμύρια ευρώ, πέρα από το Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 750 δισ. ευρώ.
«Σήμερα παρουσιάζουμε τον προϋπολογισμό της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034. Είναι ένας προϋπολογισμός για μια νέα εποχή, που ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες της Ευρώπης. Που αντιμετωπίζει τις προκλήσεις της Ευρώπης. Που ενισχύει την ανεξαρτησία μας», έγραψε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Χ.
