Προϋπολογισμός ρεκόρ 1,7 τρισ. από την Κομισιόν – Λιγότερα για αγρότες, περισσότερα για άμυνα

Σε μια πρόταση για έναν κεντρικό προϋπολογισμό ύψους €1,717 τρισ. για την επταετία από το 2028 καταλήγει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με τις διαφωνίες για το τελικό νούμερο να κορυφώνονται το βράδυ της Τρίτης 15/7. 

Αυτό το ποσό, όπως προκύπτει από έγγραφο που είδε το POLITICO και το οποίο συζητείται έντονα από ανώτατα στελέχη της Επιτροπής στις Βρυξέλλες λίγες ώρες πριν την επίσημη ανακοίνωση του σχεδίου, θα σηματοδοτούσε αύξηση στη δημοσιονομική ισχύ της ΕΕ σε σύγκριση με τον προηγούμενο προϋπολογισμό που κάλυπτε την περίοδο από το 2021.

Αν τα μέλη της Επιτροπής, με επικεφαλής την πρόεδρο Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, καταλήξουν σε αυτό το ποσό τις επόμενες ώρες, αυτό θα σήμαινε ότι οι συνολικές δαπάνες θα ανέλθουν στο 1,23% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος για τα έτη από το 2028, έναντι περίπου 1,1% στην τρέχουσα περίοδο.

Το ποσό επιβεβαιώθηκε από τέσσερις αξιωματούχους και διπλωμάτες της ΕΕ, αλλά λόγω της ευαισθησίας του ζητήματος ακόμα και οι περισσότεροι από τους 27 επιτρόπους δεν το είχαν δει μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης. Θα συναντηθούν το πρωί της Τετάρτης για την τελική έγκριση. Η Επιτροπή αρνήθηκε να σχολιάσει.

Το συνολικό ποσό εκφράζεται σε τιμές του 2025 και συγκρίνεται με τον προϋπολογισμό ύψους €1,2 τρισ. για την περίοδο 2021–2027 σε τρέχουσες τιμές. Οι διαπραγματεύσεις εντός της Επιτροπής συνεχίστηκαν μέχρι αργά το βράδυ της Τρίτης και αξιωματούχοι προειδοποίησαν ότι τα νούμερα θα μπορούσαν ακόμα να αλλάξουν. 

Η φον ντερ Λάιεν θα παρουσιάσει την πρόταση αργότερα την Τετάρτη. Μια προγραμματισμένη μεγάλη αύξηση σε σχέση με την προηγούμενη επταετία δεν είναι ασυνήθιστη σε αυτό το στάδιο, καθώς οι εθνικές κυβερνήσεις αναμένεται να την «ψαλιδίσουν» πριν δώσουν την τελική τους έγκριση στο τέλος του 2027.

Το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού σχηματίζεται από εισφορές των 27 κυβερνήσεων της ΕΕ, ενώ μικρότερα έσοδα όπως οι τελωνειακοί δασμοί και ένας φόρος πλαστικών συμπληρώνουν το τελικό ποσό.

Αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων και η Γερμανία, η μεγαλύτερη και ισχυρότερη οικονομία της Ένωσης, έχουν ήδη προειδοποιήσει ενάντια στη διεύρυνση του κοινού ταμείου, σε μια περίοδο που οι ψηφοφόροι σε όλη την Ευρώπη στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς λαϊκιστικές και αντιευρωπαϊκές δυνάμεις.

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ, γνωστός ως Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, καλύπτει όλες τις δαπάνες της ΕΕ, από επιδοτήσεις αγροτών έως βοήθεια σε αναπτυσσόμενες χώρες, πολιτιστικά έργα και υποδομές μεταφορών.

Λιγότερα για αγροτικά, περισσότερα για άμυνα

Αντιμέτωπη με χαμηλή ανάπτυξη και αυξανόμενες δαπάνες, η φον ντερ Λάιεν είπε στους επιτρόπους νωρίτερα την Τρίτη ότι θα υπάρξουν περικοπές χρηματοδότησης σε προγράμματα σε όλους τους τομείς.

Η βασική της ιδέα είναι να κατευθύνει πόρους μακριά από παραδοσιακές δαπάνες, όπως η γεωργία και η περιφερειακή ανάπτυξη, προς νέες προτεραιότητες, όπως η άμυνα και η καινοτομία.

Η Τετάρτη θα σηματοδοτήσει την έναρξη άνω των δύο ετών δύσκολων διαπραγματεύσεων ανάμεσα σε κυβερνήσεις και Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι 27 κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να εγκρίνουν ομόφωνα το σχέδιο.

Θα είναι δύσκολη αποστολή για τη φον ντερ Λάιεν. Πέρα από τις επιφυλάξεις της Γερμανίας, και η Γαλλία –η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία– δεν είναι διατεθειμένη να αυξήσει τις συνεισφορές της, καθώς αντιμετωπίζει εκρηκτικό έλλειμμα και διογκούμενο χρέος. Την Τρίτη, ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ανακοίνωσε εθνικό προϋπολογισμό με στόχο εξοικονόμηση €43,8 δισ., γεγονός που αμέσως προκάλεσε απειλές για ανατροπή του από το κοινοβούλιο.

Η Επιτροπή αναμένεται να κατανείμει €946 δισ. στο «ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο και την ποιότητα ζωής», που μπορεί να περιλαμβάνει πολιτική συνοχής και κοινή αγροτική πολιτική – τομέας που μέχρι σήμερα απορροφά τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού. Αν επιβεβαιωθούν τα νούμερα, οι επιδοτήσεις αγροτών και οι πληρωμές σε φτωχότερες περιοχές θα αποτελέσουν σαφώς μικρότερο ποσοστό του συνόλου τα επόμενα χρόνια.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που είδε το POLITICO, η Επιτροπή αναμένεται επίσης να κατανείμει €522 δισ. για «ανταγωνιστικότητα, ευημερία και ασφάλεια», €190 δισ. για το σκέλος «Παγκόσμια Ευρώπη» που περιλαμβάνει αναπτυξιακή βοήθεια και ενίσχυση γειτονικών χωρών, και €107 δισ. για «διοίκηση» που καλύπτει μισθούς υπαλλήλων της ΕΕ.

Ένα ειδικό ταμείο εκτός προϋπολογισμού για την Ουκρανία θα ανέλθει σε €88 δισ. την επόμενη επταετία.

Ξεχωριστά, η Επιτροπή θα προτείνει τρεις νέους φόρους που θα στοχεύουν ηλεκτρονικά απόβλητα, προϊόντα καπνού και εταιρείες στην ΕΕ με κύκλο εργασιών άνω των €50 εκατ., για την αποπληρωμή του κοινού χρέους που δημιουργήθηκε μετά την πανδημία. Οι αποπληρωμές εκτιμάται ότι θα κοστίζουν από €25 έως €30 δισ. ετησίως από το 2028.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Δασμοί: Οι νέες απειλές, τα αντίμετρα της ΕΕ και η ανησυχία της Ελλάδας
• Τσέλσι: Οι παγκόσμιοι πρωταθλητές έδιωχναν τον Τραμπ, αλλά αυτός… δεν το κουνούσε (vid)
• Η τεχνητή νοημοσύνη στην καθημερινότητα του Mark Cuban και των ηγετών της τεχνολογίας