«Ψαλίδι» σε χιλιάδες θέσεις εργασίας παγκοσμίως λόγω Τεχνητής Νοημοσύνης
Οι απολύσεις επιστρέφουν στο προσκήνιο των διεθνών αγορών εργασίας, καθώς κορυφαίοι επιχειρηματικοί όμιλοι από την Amazon και τη Nestlé έως την UPS προχωρούν σε περικοπές προσωπικού, με στόχο τη μείωση του κόστους και την αναδιάρθρωση των λειτουργιών τους. Η τάση αυτή συμπίπτει με την πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης και την επιτάχυνση των επενδύσεων στην τεχνητή νοημοσύνη, που έχει αρχίσει να υποκαθιστά θέσεις εργασίας λευκών κολάρων.
Σύμφωνα με στοιχεία του Reuters, οι αμερικανικές εταιρείες έχουν προαναγγείλει περισσότερες από 25.000 απολύσεις μόνο τον Οκτώβριο – χωρίς να υπολογίζονται οι 48.000 της UPS που είχαν εξαγγελθεί στις αρχές του 2025. Στην Ευρώπη, οι περικοπές ξεπερνούν ήδη τις 20.000, με τη Nestlé να ευθύνεται για τη μερίδα του λέοντος ύστερα από τη μείωση 16.000 θέσεων την περασμένη εβδομάδα.
Ελλείψει επίσημων στατιστικών λόγω του 2ου μεγαλύτερου shutdown στην ιστορία της αμερικανικής κυβέρνησης, οι επενδυτές παρακολουθούν προσεκτικά τα επιμέρους παραδείγματα εταιρικών περικοπών. «Απολύσεις όπως αυτές της Amazon δείχνουν ότι η οικονομία επιβραδύνεται. Δεν βλέπεις τέτοια φαινόμενα σε περίοδο ισχύος», ανέφερε ο Άνταμ Σάρχαν, CEO της 50 Park Investments στη Νέα Υόρκη.
Αναδιαρθρώσεις εν μέσω πίεσης από την AI
Η Amazon σχεδιάζει την περικοπή έως και 14.000 διοικητικών θέσεων, ακολουθώντας την Target και την Procter & Gamble που προχωρούν επίσης σε εκτεταμένες αναδιαρθρώσεις. Πληροφορίες του Reuters ανεβάζουν τον πιθανό συνολικό αριθμό των θέσεων που θα επηρεαστούν στις 30.000.
Οι λόγοι ποικίλλουν: νέες διοικήσεις, όπως της Target ή της Nestlé, θέλουν να επανασχεδιάσουν τη στρατηγική τους, άλλες, όπως η Carter’s, δέχονται πλήγμα από τους αυξημένους δασμούς που έχει επιβάλει η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Το κοινό στοιχείο είναι ότι οι περισσότερες περικοπές επικεντρώνονται σε διοικητικές και γραφειακές θέσεις, οι οποίες πλέον θεωρούνται πιο ευάλωτες στην αυτοματοποίηση που επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη.
Η Target μειώνει το 8% του εταιρικού της προσωπικού, ενώ η Amazon περιορίζει περίπου 14.000 θέσεις σε συνολικό εργατικό δυναμικό 1,5 εκατομμυρίου. Έρευνα της KPMG δείχνει ότι οι αναμενόμενες επενδύσεις σε AI αυξήθηκαν κατά 14% σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο, φθάνοντας τα 130 εκατ. δολάρια κατά μέσο όρο ανά εταιρεία για τον επόμενο χρόνο. Το 78% των στελεχών δηλώνουν ότι δέχονται πιέσεις από διοικητικά συμβούλια και επενδυτές να αποδείξουν πως η τεχνητή νοημοσύνη αποδίδει – μειώνοντας κόστη και ενισχύοντας τα περιθώρια κέρδους.
Οι οικονομολόγοι της Bank of America θεωρούν ότι οι θέσεις εισαγωγικού επιπέδου, όπου η εργασία μπορεί εύκολα να αυτοματοποιηθεί, είναι οι πιο εκτεθειμένες. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, κλάδοι όπως η πληροφορική, τα χρηματοοικονομικά και οι επαγγελματικές υπηρεσίες εξακολουθούν να καταγράφουν ανάπτυξη στην απασχόληση, παρά την αυξημένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης.
«Δεν μπορούμε ακόμη να αποδώσουμε ευθέως τις απολύσεις στην AI», σημειώνει η Άλισον Σριβαστάβα, οικονομολόγος του Indeed Hiring Lab. «Η τεχνητή νοημοσύνη έχει τη δυνατότητα να μετασχηματίσει την αγορά εργασίας, αλλά προς το παρόν οι επιπτώσεις της είναι περιορισμένες».
Αγορά εργασίας σε στάση αναμονής
Με τα επίσημα κυβερνητικά δεδομένα να παραμένουν ελλιπή, η εικόνα της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ δείχνει στασιμότητα. Οι εβδομαδιαίες αιτήσεις ανεργίας δεν αυξάνονται, αλλά η δημιουργία νέων θέσεων παραμένει ασθενής: η ADP εκτιμά ότι την 4εβδομαδιαία περίοδο έως τις 11 Οκτωβρίου δημιουργήθηκαν μόλις 14.250 νέες θέσεις.
Παρά τους τίτλους περί απολύσεων, οι οικονομολόγοι θεωρούν ότι η τρέχουσα φάση είναι περισσότερο μια «περίοδος χαμηλών προσλήψεων και χαμηλών απολύσεων». Οι εταιρείες περιορίζουν το προσωπικό τους διακριτικά, αποφεύγοντας νέες προσλήψεις αντί να προβαίνουν σε μαζικές περικοπές.
Εάν, ωστόσο, οι απολύσεις επιταχυνθούν, αυτό θα μπορούσε να πλήξει περαιτέρω την καταναλωτική εμπιστοσύνη και μια ήδη πιεσμένη αμερικανική οικονομία, που παλεύει με δασμούς και πληθωρισμό πάνω από τους στόχους της Fed. Όπως προειδοποιούν αναλυτές, το σημερινό “στάδιο αναμονής” μπορεί να εξελιχθεί σε κύμα απολύσεων αν η επιχειρηματική αβεβαιότητα παραταθεί.
«Θα το περιέγραφα ως ένα περιβάλλον αναμονής, όπου οι εταιρείες κρατούν την αναπνοή τους, προσπαθώντας να καταλάβουν τι έρχεται», σχολιάζει η Σριβαστάβα. «Η χαμηλή πρόσληψη και η χαμηλή απόλυση δείχνουν ότι έχουμε φτάσει σε μια νέα μορφή ισορροπίας — εύθραυστη αλλά ρεαλιστική».
