Σε ποιες 7 ευρωπαϊκές χώρες μειώθηκαν τα καθαρά εισοδήματα το 2024 – Ο ρόλος της φορολογίας
Η νέα έκθεση του ΟΟΣΑ «Taxing Wages 2025» αποτυπώνει μια δυσάρεστη αλήθεια για την Ελλάδα και ακόμη έξι ευρωπαϊκές χώρες: το 2024, παρά την άνοδο στους ονομαστικούς μισθούς, οι εργαζόμενοι είδαν μείωση στο διαθέσιμο εισόδημά τους. Αιτία, η αύξηση των μέσων φορολογικών συντελεστών που υπερέβη τα οφέλη από τους αυξημένους μισθούς και τον συγκρατημένο πληθωρισμό.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πέμπτη θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη μείωση πραγματικών μεταφορολογικών εισοδημάτων για τον μέσο άγαμο εργαζόμενο χωρίς παιδιά, μαζί με την Ιταλία, την Εσθονία, την Τσεχία, τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ισπανία.
Το παράδειγμα της Ιταλίας είναι ενδεικτικό: ενώ οι μισθοί αυξήθηκαν κατά 3,9% και ο πληθωρισμός ήταν μόλις 1,2%, η αύξηση 7,5% στη φορολογία εξανέμισε τα κέρδη. Στην Εσθονία, η κατάργηση φοροαπαλλαγών και στην Τσεχία οι αυξημένες εισφορές έπληξαν ανάλογα τα καθαρά εισοδήματα. Αντίστοιχα, η οριακή αύξηση μισθών στη Γαλλία κατά 0,7% δεν μπόρεσε να καλύψει την άνοδο του φορολογικού συντελεστή κατά 1,7%.
Αντίθετα, σημαντικά κέρδη σε καθαρούς μισθούς κατέγραψαν η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία. Στην Πορτογαλία, η μείωση των φόρων κατά 8% και η αύξηση των αποδοχών κατά 4,7% ενίσχυσαν αισθητά τα εισοδήματα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η φορολογική ελάφρυνση έφτασε το 8,7%, ενώ στην Τουρκία η εκρηκτική άνοδος των μισθών (+15,5%) υπερίσχυσε της φορολογικής επιβάρυνσης – αν και υπάρχουν ενστάσεις για την αξιοπιστία των πληθωριστικών στοιχείων.
Το πραγματικό μεταφορολογικό εισόδημα –δηλαδή το καθαρό ποσό που απομένει μετά από φόρους και πληθωρισμό– αποτελεί κρίσιμο δείκτη αγοραστικής δύναμης. Όταν μειώνεται, ο εργαζόμενος μπορεί να λαμβάνει περισσότερα «στα χαρτιά», αλλά να αγοράζει λιγότερα.
Κομβικό ρόλο παίζει και το λεγόμενο “bracket creep”, όταν δηλαδή η άνοδος μισθών λόγω πληθωρισμού μετακινεί εργαζόμενους σε υψηλότερα φορολογικά κλιμάκια, αυξάνοντας τον φόρο χωρίς πραγματική ενίσχυση της αγοραστικής τους δύναμης. Όπως σημειώνει η οικονομολόγος του Tax Foundation, Κριστίνα Ενάς, η φορολογική πολιτική θα πρέπει να προσαρμόζεται αυτόματα στον πληθωρισμό, ώστε να αποφεύγεται η απώλεια καθαρών εισοδημάτων.
