Συμφωνία ΕΕ – ΗΠΑ: Ανάσα για τις αγορές, αλλά με «βαρύ» τίμημα – Γιατί υποχώρησε η Ευρώπη
Μετά από εβδομάδες έντονων διαπραγματεύσεων, Ευρωπαϊκή Ένωση και Ηνωμένες Πολιτείες κατέληξαν σε συμφωνία-πλαίσιο για το εμπόριο, αποφεύγοντας στο παρά πέντε μια ολοκληρωτική σύγκρουση. Η συμφωνία επετεύχθη σε συνάντηση κορυφής ανάμεσα στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, λίγες ημέρες πριν ξεκινήσει ο επόμενος γύρος διαπραγματεύσεων Ουάσιγκτον – Πεκίνου.
Σύμφωνα με ανάλυση του BBC, η συμφωνία θεωρείται σημαντική νίκη για τις ΗΠΑ, δεδομένου ότι η Ευρώπη αναγκάζεται να αποδεχθεί βασικό δασμό 15% σε μια σειρά ευρωπαϊκών προϊόντων. Η συμφωνία αποτρέπει το χειρότερο σενάριο, δηλαδή δασμούς 30%, αλλά παραμένει σημαντική υποχώρηση για τις Βρυξέλλες, αφού πριν από την απόφαση Τραμπ τον Απρίλιο ο δασμός ήταν στο 1,2%.
Τι προβλέπει η συμφωνία
Η νέα εμπορική συμφωνία προβλέπει:
- Δασμό 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα που εισέρχονται στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των αυτοκινήτων (αντί για 25% που είχε αρχικά ανακοινωθεί).
- Κατάργηση δασμών από την πλευρά της ΕΕ για μια σειρά αμερικανικών προϊόντων, από αεροσκάφη και ημιαγωγούς μέχρι φαρμακευτικά και γεωργικά αγαθά.
- Δέσμευση της Ευρώπης να αυξήσει τις επενδύσεις της στις ΗΠΑ κατά 600 δισ. δολάρια και να προχωρήσει σε αγορές αμερικανικής ενέργειας ύψους 750 δισ. δολαρίων.
Η συμφωνία, όπως παρατηρούν αναλυτές, παρέχει μια προσωρινή σταθερότητα αλλά με μεγάλο κόστος. «Η ΕΕ βρισκόταν σε αδύναμη θέση και δεν είχε άλλη επιλογή», δήλωσε στο BBC ο πρώην επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το εμπόριο Τζον Κλαρκ.
Γιατί υποχώρησε η Ευρώπη
Η ευρωπαϊκή οικονομία εμφανίζει σημάδια κόπωσης, ενώ οι γεωπολιτικές πιέσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία έκαναν τους διαπραγματευτές ιδιαίτερα προσεκτικούς. Στο παρασκήνιο υπήρχε ο φόβος ότι μια ρήξη θα οδηγούσε τις ΗΠΑ να περιορίσουν την υποστήριξή τους στην ασφάλεια της ηπείρου ή ακόμη και να αναθεωρήσουν τη στάση τους έναντι του ΝΑΤΟ.
Ανάλυση από τα διεθνή μέσα
Το CNN τόνισε ότι αποφεύχθηκε ο κίνδυνος ενός «οικονομικά καταστροφικού εμπορικού πολέμου», αλλά ελάχιστοι μπορούν να πανηγυρίζουν για το περιεχόμενο της συμφωνίας. Το νέο καθεστώς δασμών σημαίνει ότι οι τιμές των ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ θα αυξηθούν, με άμεσο αντίκτυπο στους καταναλωτές και τις εξαγωγές.
«Τα καταφέραμε. Θα πάει πολύ καλά», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ, ενώ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχολίασε: «Πετύχαμε επαναφορά ισορροπίας και δυνατότητα εμπορίου και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Αυτό σημαίνει καλές θέσεις εργασίας και ευημερία».
Ο πρωθυπουργός της Γαλλίας Φρανσουά Μπαϊρού δήλωσε την Δευτέρα ότι η εμπορική συμφωνία -πλαίσιο της ΕΕ με τις ΗΠΑ σηματοδοτεί μια «σκοτεινή μέρα» για την Ευρώπη.
«Είναι μια σκοτεινή μέρα όταν μια συμμαχία ελεύθερων λαών, που ενώθηκαν για να επιβεβαιώσουν τις κοινές τους αξίες και να υπερασπιστούν τα κοινά τους συμφέροντα, υποκύπτει στην υποταγή», έγραψε ο Μπαϊρού στο X.
Το Παρίσι θεωρεί ότι η συμφωνία θα φέρει «σταθερότητα» στις επιχειρήσεις, αλλά επιμένει ότι πρόκειται για μία άνιση συμφωνία. Σε αυτό συμφωνούν τόσο ο υπουργός Εξωτερικού Εμπορίου όσο και ο υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας Μαρκ Φερατσί, αλλά και ο υπουργός αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Μπενζαμέν Χαντάτ, σύμφωνα με δηλώσεις που έγιναν στα μέσα ενημέρωσης ή αναρτήθηκαν στα κοινωνικά δίκτυα.
«Υποχρέωσή μας είναι τώρα να καταφέρουμε ότι, εν τέλει, η συμφωνία αυτή θα είναι όσο λιγότερο άνιση γίνεται. Να καταφέρουμε ώστε να μην είναι άνιση στο τομέα των υπηρεσιών και ώστε οι μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις να συμβάλλουν περισσότερο όταν θα εξάγουν υπηρεσίες και κυρίως ψηφιακές υπηρεσίες στην Ευρώπη», δήλωσε ο υπουργός Βιομηχανίας και Ενέργειας της Γαλλίας.
Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι εκτιμά την εποικοδομητική προσπάθεια της Κομισιόν για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ και υποστηρίζει την συμφωνία, αλλά «χωρίς ενθουσιασμό».
Στο μεταξύ, οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις αναρωτιούνται να πρέπει να χαρούν ή να λυπηθούν με την συμφωνία.
«Οσοι περιμένουν τυφώνα, είναι ευγνώμονες με την καταιγίδα», δήλωσε ο Wolfgang Große Entrup, επικεφαλής του Συνδέσμου Χημικής Βιομηχανίας της Γερμανίας (VCI).
«Αποφεύχθηκε η περαιτέρω κλιμάκωση. Ωστόσο, το τίμημα είναι υψηλό και για τις δύο πλευρές. Οι ευρωπαϊκές εξαγωγές χάνουν σε ανταγωνιστικότητα. Οι αμερικανοί καταναλωτές πληρώνουν τους δασμούς».
