Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Γιατί οι αγροτικές ενισχύσεις μπαίνουν σε «καραντίνα»
Η πρόσφατη απόφαση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να «παγώσει» τις αγροτικές ενισχύσεις, ύψους 330 εκατ. ευρώ, σήμανε συναγερμό στον αγροτικό κόσμο. Ωστόσο, το σκάνδαλο που έχει ξεσπάσει στον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ) -το οποίο οφείλεται σε σοβαρές παρατυπίες και διαχειριστικά λάθη- δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού για την ελληνική κυβέρνηση, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να έχει διαμηνύσει ότι χωρίς τεκμηριωμένο και αξιόπιστο σύστημα ελέγχου η χώρα διακινδυνεύει με περαιτέρω δημοσιονομικές διορθώσεις. Την ώρα, δε, που το πρόστιμο για την τμηματική επιστροφή των 415 εκατ. ευρώ μέσω παρακράτησης κονδυλίων από τα επόμενα πακέτα επιδοτήσεων έχει δρομολογηθεί.
Η ρίζα του «παγώματος»
Οι σημαντικές καθυστερήσεις που παρατηρούνται στις πληρωμές των αγροτικών ενισχύσεων από τον ΟΠΕΚΕΠΕ –και οι οποίες όπως φαίνεται θα συνεχιστούν- είναι αποτέλεσμα των σαρωτικών ελέγχων που πραγματοποιούνται αυτή την περίοδο από τις ελληνικές και ευρωπαϊκές Αρχές για τις παράνομες ενισχύσεις αλλά και των συνεχών διασταυρώσεων που υλοποιούνται από στελέχη του Οργανισμού. Από τους πρώτους φακέλους που τέθηκαν στο μικροσκόπιο των ελέγχων, ήταν το πρόγραμμα βιολογικής μελισσοκομίας, στο οποίο η υπερκάλυψη του προϋπολογισμού -έως και 9 φορές πάνω από τα διαθέσιμα κονδύλια- σήμανε «συναγερμό». Αντίστοιχα, στη βιολογική κτηνοτροφία, οι εκτάσεις και τα ζώα που δηλώθηκαν ξεπέρασαν κατά πολύ τα πραγματικά δεδομένα, οδηγώντας τους ελεγκτικούς μηχανισμούς και την ειδική ομάδα ανάκτησης που έχει συσταθεί να εστιάσουν σε πιθανές διογκωμένες ή ακόμα και εντελώς επινοημένες δηλώσεις.
Ωστόσο, το «πάγωμα» πληρωμών δεν περιορίζεται μόνο στα φετινά βιολογικά προγράμματα, αλλά έχουν επηρεαστεί και άλλες δράσεις, όπως είναι οι συνδεδεμένες ενισχύσεις, τα οικολογικά σχήματα (eco-schemes), η φετινή βιολογική γεωργία (αν και έχει ελεγχθεί η φερεγγυότητα των δηλώσεων που έχουν υποβληθεί), τα βιολογικά προγράμματα του 2022, το λεγόμενο πρόγραμμα «Κομφούζιο» (παρεμπόδιση εντομολογικών εχθρών), αλλά και οι αποζημιώσεις μικρών νησιών του Αιγαίου.
Τι λένε οι αγρότες
Η απόφαση αυτή έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και ενώσεις, που κάνουν λόγο για «συλλογική τιμωρία», ενώ δεν είναι λίγοι οι αγρότες που αντιμετωπίζουν, όπως λένε, προβλήματα ρευστότητας. Πιο συγκεκριμένα, οι αγροτικοί φορείς, μέσω του Fortune Greece, εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις καθυστερήσεις, ζητώντας παράλληλα διαφάνεια και καταλογισμό ευθυνών, όπου κι αν αυτές βρίσκονται. Εντός ή εκτός υπηρεσιών, σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα. «Η εμπιστοσύνη των αγροτών κλονίζεται, ενώ οι επιπτώσεις θα είναι μακροπρόθεσμες εάν δεν υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις» αναφέρουν χαρακτηριστικά παράγοντες του κλάδου.
Από την άλλη πλευρά, στελέχη του αρμόδιου υπουργείου κάνουν λόγο για «αναγκαίο ηλεκτροσόκ» στο σύστημα ενισχύσεων, παραδεχόμενα ότι το σύστημα είχε αδυναμίες που εκμεταλλεύτηκαν επιτήδειοι, ωστόσο όπως ξεκαθαρίζουν οι πραγματικοί παραγωγοί δεν θα αδικηθούν. «Υπάρχουν δράσεις που ευελπιστούμε ότι θα πληρωθούν έως το τέλος του καλοκαιριού, ωστόσο υπάρχουν και πληρωμές όπως τα προγράμματα των “βιολογικών” που θα πάνε αρκετά πίσω. Ευελπιστούμε όλες οι πληρωμές να έχουν ολοκληρωθεί εντός του έτους» υπογραμμίζουν στελέχη του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προσθέτοντας ότι: «η κατάσταση είναι σοβαρή και δεν αφήνει κανένα περιθώριο εφησυχασμού, ούτε στο εσωτερικό, ούτε απέναντι στους θεσμούς της Ε.Ε.».
Η «πρωτιά» της Κρήτης
Ωστόσο, στο επίκεντρο του προβλήματος παραμένουν τα προγράμματα βιολογικής μελισσοκομίας και κτηνοτροφίας, που αποτελούν τον πραγματικό «Δούρειο Ίππο». Σύμφωνα με τα ευρήματα, στη βιολογική κτηνοτροφία, η περιοχή της Κρήτης εμφανίζεται να έχει τα περισσότερα βιολογικά βοσκοτόπια από όλη την Ελλάδα -με βάση τις δηλώσεις που έκαναν οι κτηνοτρόφοι στο νέο πρόγραμμα βιολογικής κτηνοτροφίας- καθώς μόνο στην Κρήτη δηλώθηκαν 930.000 στρέμματα βιολογικής παραγωγής, όταν σε όλη την υπόλοιπη Ελλάδα δηλώθηκαν 810.795 στρέμματα. Πιο αναλυτικά κατατέθηκαν οι εξής βιολογικές αιτήσεις ανά Περιφέρεια: Κρήτη 930.000 στρέμματα, Δυτική Ελλάδα 170.796 στρέμματα, Θεσσαλία, 170.733 στρέμματα, Ήπειρος 120.602 στρέμματα, Βόρειο Αιγαίο 63.750 στρέμματα, Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 55.160 στρέμματα, Δυτική Μακεδονία 54.890 στρέμματα, Κεντρική Μακεδονία 43.880 στρέμματα, Νότιο Αιγαίο 38.910 στρέμματα, Πελοπόννησος 33.450 στρέμματα, Στερεά Ελλάδα 32.330 στρέμματα, Ιόνια Νησιά 13.120 στρέμματα και Αττική 1.150 στρέμματα.
