Σούπερ μάρκετ: Πίεση στα περιθώρια, εξαγορές και νέοι κανόνες διαμορφώνουν την αγορά του 2026
Ο κλάδος των σούπερ μάρκετ εισέρχεται σε μια περίοδο έντονων ανακατατάξεων, με τη συγκέντρωση να θεωρείται πλέον δεδομένη από στελέχη της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ). Η πίεση στα περιθώρια κέρδους, η άνοδος του λειτουργικού κόστους και οι νέες ρυθμιστικές απαιτήσεις δημιουργούν περιβάλλον που ευνοεί εξαγορές και συνεργασίες.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ΕΣΕ, Αριστοτέλης Παντελιάδης, ένα «βιώσιμο και οικονομικά αποτελεσματικό» μοντέλο για την ελληνική αγορά θα μπορούσε να στηρίζεται σε 4 έως 6 αλυσίδες. Από τις 67 αλυσίδες που λειτουργούσαν το 2010, στην αγορά παραμένουν σήμερα 43 — αριθμός που αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω. Ο αντιπρόεδρος της ΕΣΕ, Γιάννης Μασούτης, σημειώνει ότι οι εξαγορές βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και θα συνεχιστούν και το 2026, λόγω των πιέσεων από μέτρα, μισθώματα και αυξημένο λειτουργικό κόστος.
Τα οικονομικά μεγέθη του 2024 αποτυπώνουν ξεκάθαρα αυτή τη δυναμική. Σύμφωνα με ανάλυση των ισολογισμών 43 αλυσίδων, οι πωλήσεις (χωρίς ΦΠΑ) αυξήθηκαν στα 13,061 δισ. ευρώ από 12,512 δισ. το 2023 (+4,4%). Παρά την αύξηση τζίρου, τα κέρδη προ φόρων μειώθηκαν 6,5% στα 215 εκατ. ευρώ, ενώ το καθαρό περιθώριο υποχώρησε στο 1,65% από 1,84%. Τα EBITDA κατέγραψαν πτώση από 6,54% σε 5,97%. Όπως αναφέρει ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ, Απόστολος Πεταλάς, «η καθαρή κερδοφορία των αλυσίδων είναι εξαιρετικά χαμηλή και φθίνουσα».
Οι επενδύσεις, αν και σημαντικές, παρουσιάζουν κόπωση. Το 2024 ανήλθαν σε 400 εκατ. ευρώ έναντι 592 εκατ. το 2023, ενώ την περίοδο 2020–2025 έφτασαν συνολικά τα 2,2 δισ. ευρώ. Σε βάθος δεκαετίας, ο κλάδος έχει επενδύσει περίπου 3,5 δισ. ευρώ, κυρίως μέσω τραπεζικού δανεισμού και ιδίων κεφαλαίων — κάτι που αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες θεσμικές πολιτικές ώστε να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα.
Στο εννεάμηνο του 2025, η αγορά ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων (FMCG) διαμορφώθηκε στα 10,51 δισ. ευρώ, δηλαδή 632 εκατ. περισσότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Την άνοδο στηρίζουν τα προϊόντα σταθερού barcode, αλλά και τα επί ζυγίω είδη με αύξηση 9%. Τα τρόφιμα κυριαρχούν με μερίδιο 82,5% και τζίρο 8,67 δισ. ευρώ.
Παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός επιβραδύνεται, οι τιμές συνεχίζουν να αυξάνονται σε αρκετές κατηγορίες. Στα τυποποιημένα προϊόντα, η μέση τιμή ανά μονάδα αυξήθηκε 1,5%, ενώ ο όγκος πωλήσεων ενισχύθηκε 4,2%. Η ιδιωτική ετικέτα συνεχίζει την ανοδική της πορεία, φτάνοντας το 27,1% της αγοράς.
Σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση της ζήτησης διαδραματίζει και ο τουρισμός. Με βάση μελέτη της NielsenIQ σε 14 τουριστικές περιοχές, το 94% των επισκεπτών προβαίνει σε αγορές FMCG, με το εμφιαλωμένο νερό να καταγράφει διείσδυση 82% και τη μπύρα 41%. Οι τουρίστες επιλέγουν προϊόντα με βάση την τιμή, την ελληνική προέλευση και τη διαθεσιμότητα, ενώ οι αγορές τους καλύπτουν από σούπερ μάρκετ και mini markets έως φούρνους και λαϊκές αγορές.
Παράλληλα, ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ διαμορφώθηκε στο +1,08% τον Οκτώβριο 2025 σε σχέση με έναν χρόνο πριν. Οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφονται στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά (-8,06%), τα απορρυπαντικά (-5,10%) και τα τρόφιμα παντοπωλείου (-4,77%). Αντίθετα, αυξήσεις σημειώνονται σε γλυκά και ζαχαρώδη (+12,23%), φρέσκα κρέατα (+10,54%) και γαλακτοκομικά (+4,91%), λόγω διεθνών πιέσεων στις πρώτες ύλες, προβλημάτων ζωικού κεφαλαίου και υψηλών τιμών κακάο και καφέ.
Η καταναλωτική εμπιστοσύνη, ωστόσο, επιδεινώνεται. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο δείκτης κινήθηκε τον Οκτώβριο στις -47,6 μονάδες από -45,6 τον Σεπτέμβριο, με τους Έλληνες καταναλωτές να εμφανίζονται οι πιο απαισιόδοξοι στην ΕΕ. Οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνονται, ενώ η πρόσβαση σε αποταμίευση αναμένεται μειωμένη. Παρά την απαισιοδοξία, ελαφρώς ενισχυμένη εμφανίζεται η πρόθεση για μεγάλες αγορές.
