Στο στόχαστρο των ΗΠΑ το λιμάνι του Πειραιά – Ανησυχία για την κινεζική επιρροή
Το παγκόσμιο δίκτυο λιμανιών της Κίνας, μεταξύ των οποίων είναι και το λιμάνι του Πειραιά, είναι στο στόχαστρο της κυβέρνησης Τραμπ, που θέλει να φέρει περισσότερους στρατηγικούς τερματικούς σταθμούς υπό δυτικό έλεγχο, σύμφωνα με το Reuters.
Οι ΗΠΑ προσπαθούν να επεκτείνουν τη ναυτιλιακή επιρροή τους από τη δεκαετία του 1970 ενώ την ίδια στιγμή θέλουν να αποφύγουν να βρεθούν σε μειονεκτική θέση έναντι της Κίνας σε περίπτωση σύγκρουσης.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ, λέει το Reuters, θεωρούν ότι ο αμερικανικός εμπορικός στόλος δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένος για να παρέχει στρατιωτική υποστήριξη σε καιρό πολέμου και ότι η εξάρτηση της Ουάσινγκτον από ξένα πλοία και λιμάνια είναι υπερβολική, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Μεταξύ των επιλογών που εξετάζει ο Λευκός Οίκος είναι η αγορά μερίδιων σε λιμάνια υπό κινεζικό έλεγχο, ανέφεραν οι τρεις πηγές. Δεν κατονόμασαν συγκεκριμένες εταιρείες, πέραν της αναφοράς στη συμφωνία που εξετάζει η BlackRock (BLK.N) για την αγορά των λιμενικών περιουσιακών στοιχείων της CK Hutchison (0001.HK) του Χονγκ Κονγκ σε 23 χώρες, μεταξύ αυτών και κοντά στη Διώρυγα του Παναμά, ως καλό παράδειγμα.
Πέρα από τον Παναμά, Αμερικανοί αξιωματούχοι και βουλευτές ανησυχούν για τις κινεζικές επενδύσεις σε λιμενικές υποδομές σε περιοχές όπως η Ελλάδα και η Ισπανία, η Καραϊβική και λιμάνια στη δυτική ακτή των ΗΠΑ, σύμφωνα με τις πηγές.
«Η Κίνα έχει συνεργασία με άλλες χώρες στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου», δήλωσε εκπρόσωπος της κινεζικής διπλωματικής αποστολής στην Ουάσινγκτον.
«Η Κίνα ήταν πάντοτε κατηγορηματικά αντίθετη σε παράνομες και αδικαιολόγητες μονομερείς κυρώσεις και στη λεγόμενη εξωεδαφική δικαιοδοσία, καθώς και σε κινήσεις που παραβιάζουν και υπονομεύουν τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα άλλων χωρών μέσω οικονομικού καταναγκασμού, ηγεμονισμού και εκφοβισμού», πρόσθεσε.
«Η κυβέρνηση των ΗΠΑ θεωρεί τις κινεζικές επενδύσεις σε παγκόσμια λιμάνια ως τεράστια απειλή για την εθνική της ασφάλεια», δήλωσε ο Στιούαρτ Πουλ-Ρομπ, ιδρυτής της εταιρείας συμβούλων κινδύνου και πληροφοριών KCS Group. «Η ανησυχία είναι ότι η Κίνα θα μπορούσε να αξιοποιήσει τον έλεγχο αυτών των περιουσιακών στοιχείων για κατασκοπεία, στρατιωτικό πλεονέκτημα ή για να διαταράξει τις εφοδιαστικές αλυσίδες κατά τη διάρκεια γεωπολιτικών κρίσεων», είπε, επικαλούμενος συνομιλίες με αμερικανούς αξιωματούχους ασφαλείας.
Η Ελλάδα στο επίκεντρο
Οι ΗΠΑ σκοπεύουν να εξετάσουν τα κινεζικά συμφέροντα στο ελληνικό λιμάνι του Πειραιά, ανέφεραν οι τρεις πηγές. Βρίσκεται στην Αθήνα, στην ανατολική Μεσόγειο, και αποτελεί κομβικό σημείο στη θαλάσσια διαδρομή που συνδέει την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία.
Η COSCO, μία από τις μεγαλύτερες κινεζικές εταιρείες λιμανιών και ναυτιλίας, κατέχει το 67% της ΟΛΠ Α.Ε.
Ορισμένοι Κινέζοι επενδυτές ανησυχούν ότι η Ουάσινγκτον ίσως θελήσει να στοχοποιήσει τις δραστηριότητες της COSCO στην Ελλάδα, σύμφωνα με πηγή κοντά σε Κινέζους επενδυτές που εμπλέκονται στη ναυτιλία.
Η COSCO και η ελληνική κυβέρνηση δεν απάντησαν σε αιτήματα σχολιασμού. Έλληνες αξιωματούχοι είχαν δηλώσει προηγουμένως στο Reuters ότι δεν έχουν ενημερωθεί για οποιαδήποτε σχέδια αλλαγής του ελέγχου του Πειραιά.
Η Ουάσινγκτον έχει ήδη βάλει στο στόχαστρο την COSCO. Το Πεντάγωνο πρόσθεσε την κρατική COSCO στη «μαύρη λίστα» των εταιρειών με δεσμούς με τον κινεζικό στρατό τον Ιανουάριο. Αν και η ένταξη δεν συνεπάγεται άμεσες απαγορεύσεις για τις αμερικανικές εταιρείες που συναλλάσσονται με αυτές, λειτουργεί ως σήμα ότι μπορεί να ακολουθήσουν περαιτέρω μέτρα.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοπεύουν να πλήξουν τη διεθνή επιρροή της Κίνας σηκώνοντας τη θεωρία της “κινεζικής απειλής” και χρησιμοποιώντας την ως πρόσχημα για να εξαναγκάσουν συμμάχους να πάρουν θέση σε ζητήματα εφοδιαστικής αλυσίδας», ανέφερε σε έκθεσή του τον περασμένο μήνα το Αναπτυξιακό Ερευνητικό Κέντρο του Κρατικού Συμβουλίου, ενός επίσημου think tank της κινεζικής κυβέρνησης.
Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει μέτρα για την ενίσχυση της περιορισμένης εμπορικής ναυτιλιακής παρουσίας των ΗΠΑ παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της ενθάρρυνσης της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας, την επέκταση της πρόσβασης σε αμερικανικά νηολόγια και την επανεξέταση των παγκόσμιων «στενών σημείων» στη ναυσιπλοΐα για πιθανούς κινδύνους.
Η Κίνα κατέχει ή εκμισθώνει ένα εκτεταμένο δίκτυο λιμανιών μέσω εταιρειών όπως η COSCO, η China Merchants και η SIPG της Σαγκάης. Σύμφωνα με έκθεση του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ (CFR), μέχρι τον Αύγουστο του 2024 η Κίνα είχε επενδύσεις σε 129 έργα λιμανιών παγκοσμίως.
Η κινεζική ναυπηγική βιομηχανία εκτιμάται ότι είναι 230 φορές μεγαλύτερη από τη δυναμικότητα των αμερικανικών ναυπηγείων, κάτι που σημαίνει ότι θα χρειαστούν δεκαετίες για να καλυφθεί η διαφορά, σύμφωνα με εκτιμήσεις του αμερικανικού ναυτικού.
Η αμερικανική ναυτιλιακή στρατηγική έχει επιτείνει τις εντάσεις με το Πεκίνο, το οποίο θεωρεί τα λιμάνια και τα ναυτιλιακά περιουσιακά στοιχεία ως αναπόσπαστο μέρος της πρωτοβουλίας Belt and Road, σε μια περίοδο που οι δύο υπερδυνάμεις συγκρούονται ήδη για το εμπόριο και τους δασμούς.
Το μεσογειακό πέρασμα
Τον Μάρτιο, η Ομοσπονδιακή Ναυτιλιακή Επιτροπή των ΗΠΑ ξεκίνησε έρευνα για επτά «στενά σημεία» στη ναυσιπλοΐα. Στόχος είναι να εντοπίσει κανονισμούς, πολιτικές ή πρακτικές «που δημιουργούν δυσμενείς συνθήκες».
Το Στενό του Γιβραλτάρ, που χωρίζει την Ισπανία από την Αφρική στην είσοδο της Μεσογείου, είναι ένα από τα περάσματα που εξετάζονται.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ έχει επιδιώξει να ενισχύσει τις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα και αυτό έχει προκαλέσει ανησυχίες στην Ουάσινγκτον για την πρόσβαση του Πεκίνου στα ισπανικά λιμάνια, σύμφωνα με δύο πηγές.
«Δεν γνωρίζουμε για οποιεσδήποτε ανησυχίες ή προσεγγίσεις τρίτων μερών σχετικά με το θέμα και επομένως δεν είναι κατάλληλο να σχολιάσουμε», δήλωσε εκπρόσωπος του ισπανικού ΥΠΕΞ.
Η COSCO διαχειρίζεται τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στη Βαλένθια και το Μπιλμπάο, σύμφωνα με εκπρόσωπο της ισπανικής Λιμενικής Αρχής.
Ο Τραμπ έχει κάνει πολλά βήματα για να ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στις θάλασσες.
Τον Απρίλιο υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την αναβίωση της ναυπηγικής βιομηχανίας και την επέκταση του στόλου αμερικανικών πλοίων.
Η κυβέρνησή του εξετάζει πρόταση για τη δημιουργία νηολογίου στις Αμερικανικές Παρθένους Νήσους, που θα μπορούσε να προσελκύσει πλοία υπό αμερικανική σημαία χωρίς να πληρούν τα αυστηρότερα κριτήρια του εγχώριου νηολογίου.
Οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να επιβάλουν τέλη σε κινεζικής κατασκευής ή σημαίας πλοία που προσεγγίζουν αμερικανικά λιμάνια.
Ο Τραμπ έχει επίσης θέσει ως στόχο την προσάρτηση της αυτόνομης Δανικής επικράτειας της Γροιλανδίας, λόγω της εγγύτητας της στην Αρκτική και σε βασικές ναυτιλιακές οδούς.
Συνολικά, όλα αυτά συνθέτουν την πιο φιλόδοξη προσπάθεια των ΗΠΑ να βελτιώσουν τη θέση τους στη ναυτιλία από την εποχή του Ρίτσαρντ Νίξον, ο οποίος προσπάθησε να ενισχύσει τη ναυπηγική βιομηχανία, το εμπορικό νηολόγιο και τη ναυτική ισχύ των ΗΠΑ, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τα σχέδια.
«Οι ΗΠΑ, βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα, πιθανότατα θα συνεχίσουν τις προσπάθειες να αντιμετωπίσουν την κινεζική επιρροή σε βασικά λιμάνια, οικοδομώντας συμμαχίες και συνεργασίες για να αντισταθμίσουν την κινεζική ισχύ και οικονομική ανάπτυξη», είπε ο Πουλ-Ρομπ της KCS.
Ανησυχία για την Καραϊβική
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκφράσει ανησυχία και για την κινεζική επένδυση στο τερματικό του Κίνγκστον στην Τζαμάικα, έναν βασικό κόμβο μεταφόρτωσης στην Καραϊβική, λόγω της τοποθεσίας και του βαθιού λιμανιού του, σύμφωνα με τις τρεις πηγές.
Η China Merchants κατέχει μερίδιο στην εταιρεία που διαχειρίζεται τον τερματικό του Κίνγκστον, μαζί με τη γαλλική CMA CGM. Ο κινεζικός όμιλος μετάλλων JISCO αγόρασε το διυλιστήριο αλουμίνας Alpart το 2016 και κατέχει το κοντινό λιμάνι Kaiser.
Ανάλυση του Ιουνίου από το think tank Center for Strategic & International Studies χαρακτήρισε την παρουσία της Κίνας στο Κίνγκστον ως τον μεγαλύτερο κίνδυνο ασφαλείας για τις ΗΠΑ από όλα τα κινεζικά λιμενικά έργα στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Κατά την επίσκεψή του στο Κίνγκστον τον Μάρτιο, ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο περιέγραψε τη στρατηγική της Κίνας ως «πρακτική αρπακτικών», με κρατικά επιδοτούμενες εταιρείες.
«Η παρουσία εξοπλισμού από μη αξιόπιστους προμηθευτές σε κρίσιμες υποδομές παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των λιμανιών, αυξάνει τον κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ», δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Εκπρόσωπος του ΥΠΕΞ της Τζαμάικας είπε ότι δεν έχει γνώση καμίας επικοινωνίας ή αιτήματος των ΗΠΑ για περιορισμό της κινεζικής ναυτιλιακής επιρροής στη χώρα.
Ήδη από την πρώτη θητεία Τραμπ υπήρχε αντίδραση κατά των κινεζικών επενδύσεων στην περιοχή.
«Υποψιάζομαι ότι θα υπάρξει αυξανόμενη πίεση από τις ΗΠΑ ώστε να απομακρυνθούμε από οποιαδήποτε περαιτέρω εμπλοκή με την Κίνα», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός της Τζαμάικας Μπρους Γκόλντινγκ, ο οποίος είχε συμβάλει στην προσέλκυση κινεζικών επενδύσεων στη χώρα.
Στις ΗΠΑ, η COSCO έχει επενδύσεις με τοπικούς εταίρους σε τερματικούς σταθμούς εμπορευματοκιβωτίων στα λιμάνια του Λος Άντζελες και του Λονγκ Μπιτς. Ο Λευκός Οίκος δεν απάντησε σε αίτημα σχολιασμού για τις επενδύσεις αυτές.
Στην Αυστραλία, η αμερικανική εταιρεία private equity Cerberus, που ιδρύθηκε από τον νυν αναπληρωτή Υπουργό Άμυνας Στίβεν Φάινμπεργκ, έδειξε ενδιαφέρον να αγοράσει τη μίσθωση του λιμανιού του Darwin, σύμφωνα με στέλεχος της κινεζικής Landbridge που το διαχειρίζεται.
Ο Αυστραλός πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε έχει δεσμευθεί να επιστρέψει το στρατηγικό βόρειο λιμάνι σε τοπική ιδιοκτησία και επανέλαβε, κατά την επίσκεψή του στην Κίνα τον Ιούλιο, ότι η θέση της κυβέρνησης είναι σαφής υπέρ της αυστραλιανής ιδιοκτησίας.
Το γραφείο του Αλμπανέζε παρέπεμψε σε προηγούμενες δηλώσεις του.
Ο Φάινμπεργκ δεν έχει εμπλακεί σε συζητήσεις ή αποφάσεις σχετικά με πιθανές εξαγορές που ενδέχεται να ενδιαφέρουν την πρώην εταιρεία του, δήλωσε αξιωματούχος του αμερικανικού Υπουργείου Άμυνας.
Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί βουλευτές εξετάζουν με προσοχή την κινεζική ιδιοκτησία λιμανιών από το τέλος της θητείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, σύμφωνα με αξιωματούχο λιμανιών των ΗΠΑ.
Μιλώντας τον Φεβρουάριο, ο Κάρλος Χιμένεζ, πρόεδρος της Υποεπιτροπής Ασφάλειας Μεταφορών και Ναυτιλιακής Ασφάλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων, δήλωσε: «Η Αμερική δεν μπορεί και δεν θα μείνει αδρανής ενώ η Κομμουνιστική Κίνα συνεχίζει να υπονομεύει τα συμφέροντά μας στα ναυτιλιακά λιμάνια».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
- Τραμπ: Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Ουάσινγκτον – Ομοσπονδιακός έλεγχος λόγω ρήξης με την ICE
- Μητσοτάκης: Δεν μπορούν να μετέχουν στο πρόγραμμα SAFE χώρες οι οποίες απειλούν με πόλεμο μέλη της ΕΕ
- Τραμπ: Δυσαρέσκεια για την ισραηλινή επιδρομή στο Κατάρ – «Προσέξτε τον σύμμαχο μας»
Πηγή: Reuters
