Στο στόχαστρο του Τραμπ οι ευρωπαϊκές εξαγωγές: Ορατός ο κίνδυνος οικονομικού σοκ για την ΕΕ
Η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα έρχεται να ταράξει την ήδη εύθραυστη ισορροπία του διατλαντικού εμπορίου και να επαναφέρει στο προσκήνιο τον κίνδυνο ενός πλήρους εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-ΕΕ. Αν εφαρμοστούν, τα μέτρα αυτά θα αλλάξουν δραστικά το οικονομικό τοπίο στην Ευρώπη, επηρεάζοντας ολόκληρους κλάδους – από τα φαρμακευτικά και την αυτοκινητοβιομηχανία, μέχρι τον αγροδιατροφικό τομέα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, που βασίζεται στις εξαγωγές για σχεδόν το ήμισυ της παραγωγής της, βλέπει ήδη τον χρόνο να μετρά αντίστροφα για την προθεσμία της 1ης Αυγούστου. Παρά τις προσπάθειες των Ευρωπαίων υπουργών να περιορίσουν τη ζημιά διαπραγματευόμενοι έναν βασικό δασμό 10%, η μεταβλητότητα της στάσης του Τραμπ κρατά ανοιχτό το ενδεχόμενο για σκληρή γραμμή και επιβολή των μέγιστων δασμών.
«Θα είναι σχεδόν αδύνατο να συνεχίσουμε το εμπόριο όπως έχουμε συνηθίσει», προειδοποίησε ο Μάρος Σέφτσοβιτς, Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ. Οι προβλέψεις είναι δυσοίωνες: η Barclays εκτιμά ότι ένας μέσος δασμός 35%, μαζί με αντίποινα 10% από τις Βρυξέλλες, θα μπορούσε να συρρικνώσει το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες, «σβήνοντας» σχεδόν κάθε αναπτυξιακή δυναμική.
Το πλήγμα αναμένεται ιδιαίτερα έντονο στη Γερμανία. Σύμφωνα με το γερμανικό ινστιτούτο IW, οι δασμοί θα μπορούσαν να κοστίσουν πάνω από 200 δισ. ευρώ στην οικονομία έως το 2028, απειλώντας ευθέως την ατζέντα μεταρρυθμίσεων του καγκελάριου Φρίντριχ Μερτς. «Θα πρέπει να αναβάλουμε μεγάλο μέρος των οικονομικών μας σχεδίων», παραδέχθηκε ο ίδιος, υπογραμμίζοντας τις συνέπειες για την εξαγωγική βιομηχανία.
Μακροπρόθεσμα, η κρίση αυτή επαναφέρει επιτακτικά τη συζήτηση για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης. Η Ένωση δυσκολεύεται να ολοκληρώσει νέες εμπορικές συμφωνίες, ενώ η εξάρτησή της από παραδοσιακούς εμπορικούς εταίρους την αφήνει ευάλωτη σε γεωπολιτικές αναταράξεις. Όπως επισημαίνει το ΔΝΤ, τα εσωτερικά εμπόδια στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών και υπηρεσιών λειτουργούν σχεδόν σαν «εσωτερικοί δασμοί», περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητά της.
Παράλληλα, η σύγκρουση με τον Τραμπ δεν αποκλείεται να επιβραδύνει τη μείωση επιτοκίων στις ΗΠΑ, κάτι που ο ίδιος επιθυμεί. Όπως σημειώνει ο Ζιλ Μοέκ της AXA, η κλιμάκωση αυξάνει την αβεβαιότητα και κάνει «ακόμη πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί μια γρήγορη μείωση».
Η Ευρώπη βρίσκεται πλέον ενώπιον ενός διλήμματος: είτε θα προχωρήσει σε βαθιές μεταρρυθμίσεις, ενισχύοντας την εγχώρια ζήτηση και τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς, είτε θα συνεχίσει να εξαρτάται από έναν ασταθή εξαγωγικό προσανατολισμό – υπό τη σκιά μιας ολοένα και πιο επιθετικής αμερικανικής εμπορικής πολιτικής.
