Στον πάγο το ψηφιακό ευρώ της ΕΚΤ –  Ισχυρή αντίσταση από τράπεζες και ευρωβουλευτές

Το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την κυκλοφορία ενός ψηφιακού ευρώ μέχρι το 2029 έχει συναντήσει ισχυρή αντίθεση από ευρωβουλευτές και τον τραπεζικό κλάδο της Ευρώπης. 

Εν όψει μιας κρίσιμης ακρόασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το έργο την Τετάρτη, 14 τράπεζες, μεταξύ των οποίων η Deutsche Bank, η BNP Paribas και η ING, προειδοποίησαν ότι το ψηφιακό ευρώ θα μπορούσε να υπονομεύσει τα συστήματα πληρωμών του ιδιωτικού τομέα.

Οι 14 τράπεζες ενώθηκαν για να δημιουργήσουν έναν ιδιωτικό ανταγωνιστή των αμερικανικών εταιρειών πληρωμών όπως η Mastercard, η Visa και η PayPal. Η υπηρεσία, με την ονομασία Wero, λανσαρίστηκε πέρυσι. «Ο τρέχων σχεδιασμός του λιανικού ψηφιακού ευρώ καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τις ίδιες χρήσεις με τις ιδιωτικές λύσεις, χωρίς να προσφέρει σαφή προστιθέμενη αξία για τους καταναλωτές», δήλωσαν οι τράπεζες πριν από την ακρόαση της Τετάρτης.

Ο Fernando Navarrete, συντηρητικός ευρωβουλευτής από την Ισπανία που διορίστηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την αξιολόγηση του ψηφιακού ευρώ, έχει επίσης υποστηρίξει μια σημαντικά περιορισμένη εκδοχή του έργου.

Η ΕΚΤ άρχισε να εξετάζει τα ψηφιακά νομίσματα κεντρικών τραπεζών το 2020. Την προηγούμενη εβδομάδα, το Διοικητικό Συμβούλιο της αποφάσισε επίσημα να λάβει τα απαραίτητα μέτρα ώστε να είναι σε θέση να εκδώσει τα πρώτα ψηφιακά ευρώ «κατά το 2029», με πιλοτική δοκιμή προγραμματισμένη για το 2027. Η νομοθεσία που στηρίζει το έργο προτάθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2023. Οι τρέχοντες νόμοι δίνουν στην ΕΚΤ τη δυνατότητα μόνο για την έκδοση φυσικών μετρητών και όχι ψηφιακών tokens, επομένως το έργο μπορεί να προχωρήσει μόνο εάν τα κράτη-μέλη της ΕΕ και το κοινοβούλιο δώσουν το πράσινο φως.

Η δραματική μείωση της χρήσης μετρητών και η κυριαρχία των αμερικανικών παρόχων πληρωμών δημιουργούν την ανάγκη για το ψηφιακό ευρώ, ώστε να προστατεύεται «η ελευθερία, η αυτονομία και η ασφάλειά μας», δήλωσε τον Σεπτέμβριο ο μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, Piero Cipollone. Το ποσοστό χρήσης μετρητών στα καταστήματα μειώθηκε από 72% σε 52% την πενταετία έως το 2024.

Το ψηφιακό ευρώ έχει λάβει ώθηση από την ταχεία ανάπτυξη των σταθερών κρυπτονομισμάτων (stablecoins) που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, τα οποία πολλοί στην Ευρώπη θεωρούν ότι θα μπορούσαν να απειλήσουν τον ρόλο του ευρώ.

Οι 20 υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης τον προηγούμενο μήνα υποστήριξαν τα σχέδια της ΕΚΤ για το ψηφιακό ευρώ, καλωσορίζοντας «την πρόσφατη πρόοδο στο έργο του ψηφιακού ευρώ» και ζητώντας από τους νομοθέτες στις Βρυξέλλες να θεσπίσουν γρήγορα τις αναγκαίες νομικές αλλαγές.

Ο Navarrete υποστήριξε σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την προηγούμενη εβδομάδα ότι το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο αντί για κέρματα και χαρτονομίσματα για πληρωμές χωρίς σύνδεση στο διαδίκτυο ή στο κινητό, αλλά όχι ως ψηφιακό μέσο πραγματικού χρόνου για άλλες συναλλαγές, συμπεριλαμβανομένων των διαδικτυακών, όπως προβλέπει η ΕΚΤ. Στην έκθεσή του, προειδοποιεί ότι οι διαδικτυακές λειτουργίες πληρωμών θα μπορούσαν να δημιουργήσουν «ένα παράλληλο οικοσύστημα πληρωμών που θα εμποδίζει τις ιδιωτικές λύσεις να φτάσουν σε πανευρωπαϊκή κλίμακα».

Η διαδικτυακή έκδοση του ψηφιακού ευρώ θα πρέπει να λανσαριστεί μόνο αν οι ευρωπαϊκές ιδιωτικές λύσεις απέναντι στους αμερικανικούς παρόχους πληρωμών αποτύχουν, υποστήριξε. Ο Navarrete δήλωσε στο Financial Times ότι ο ιδιωτικός τομέας είναι «πιο κοντά από ποτέ» στη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού συστήματος πληρωμών, προσθέτοντας ότι «η υπεύθυνη προσέγγιση για έναν πολιτικό είναι να θέσει το πλαίσιο ώστε να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες να συμβεί αυτό», ενώ ταυτόχρονα «να είναι έτοιμος για εναλλακτική λύση».

Δεν είναι σαφές αν οι απόψεις του Navarrete συμμερίζεται η πλειονότητα του κοινοβουλίου, με σοσιαλδημοκράτες, φιλελεύθερους και Πράσινους να υποστηρίζουν το ψηφιακό ευρώ, όπως και μέλη της δικής του συντηρητικής ομάδας.

Η αξιολόγησή του έγινε δεκτή την Τρίτη από τη Γερμανική Επιτροπή Τραπεζικής Βιομηχανίας, την κορυφαία λόμπι τράπεζας της χώρας, η οποία χαρακτήρισε τα τρέχοντα σχέδια «πολύ περίπλοκα» και «πολύ δαπανηρά», προειδοποιώντας ότι προσφέρουν «λίγα απτά οφέλη για τους καταναλωτές». Σε μελέτη που ανατέθηκε από ευρωπαϊκές τράπεζες, η PwC εκτίμησε ότι η εκκίνηση του ψηφιακού ευρώ θα μπορούσε να κοστίσει στον χρηματοπιστωτικό τομέα έως 30 δισ. ευρώ. Η ΕΚΤ απέρριψε αυτή την εκτίμηση, θέτοντας το κόστος λίγο κάτω από 6 δισ. ευρώ.

«25 χρόνια μετά την κυκλοφορία του ευρώ, εξακολουθεί να μην υπάρχει πανευρωπαϊκή, ανταγωνιστική λύση πληρωμών», δήλωσε ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος της κεντρικής τράπεζας, προσθέτοντας ότι ακόμη και η επιτυχής δημιουργία ενός εγχώριου ιδιωτικού ανταγωνιστή της Visa και της Mastercard δεν θα αποτελέσει μόνιμη λύση, καθώς η ιδιοκτησία του θα μπορούσε να αλλάξει. «Η Visa Europe ήταν ευρωπαϊκή, αλλά τελικά πουλήθηκε», κατέληξε ο κεντρικός τραπεζίτης.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:

• Κομισιόν για σπάνιες γαίες: Χαιρετίζουμε κάθε εξέλιξη που αφαιρεί τα εμπόδια στις παγκόσμιες εμπορικές ροές
• Goldman Sachs: Γιατί η Δύση χρειάζεται μία 10ετία για να σπάσει την κινεζική κυριαρχία στις σπάνιες γαίες
• Οι ΗΠΑ προειδοποιούν για τις «παγκόσμιες συνέπειες» των κινεζικών περιορισμών στις σπάνιες γαίες