Tax Free: Ποιοι ξένοι ψωνίζουν στα ελληνικά καταστήματα
Με υψηλούς ρυθμούς συνεχίζει να αναπτύσσεται η ελληνική αγορά tax free shopping (αγορές με επιστροφή ΦΠΑ από τουρίστες εκτός ΕΕ), στην οποία μέχρι την πανδημία πρωταγωνιστούσαν οι Κινέζοι αλλά πλέον ηγούνται εθνικότητες όπως οι Ισραηλινοί και οι Τούρκοι.
Στο α’ εξάμηνο του 2025 η αγορά εμφάνισε αύξηση συναλλαγών 36% και αύξηση αξίας κατά 17% συγκριτικά με το αντίστοιχο διάστημα του 2024, τάσεις που συντηρούνται την τρέχουσα περίοδο που κορυφώνονται οι τουριστικές ροές στη χώρα.
Οι νέες εθνικότητες που οδηγούν την κούρσα στην ελληνική αγορά tax free shopping είναι κυρίως τουρίστες που ξοδεύουν μικρότερα ποσά ανά συναλλαγή. Γι’ αυτό και η μέση δαπάνη ανά συναλλαγή σημειώνει πτώση 14%, με βάση τα στοιχεία α’ εξαμήνου 2025 που μας παραχώρησε η Global Blue, ισχυρός παγκόσμιος παίκτης στις υπηρεσίες tax free shopping, με ηγετική θέση στην ελληνική αγορά.
Αν και με χαμηλότερες δαπάνες, Ισραηλινοί και οι Τούρκοι αυξάνουν το μερίδιό τους στην πίτα της αγοράς του λιανεμπορίου, όπου ελέγχουν σχεδόν 60% των συναλλαγών tax free, καθώς αυξάνονται οι τουριστικές ροές από αυτές τις χώρες. Ας σημειωθεί ότι οι Ισραηλινοί επιλέγουν όλο και περισσότερο ελληνικά νησιά για διακοπές, αν και το τελευταίο διάστημα δέχονται την πίεση από το κίνημα διαμαρτυρίας κατά των πρακτικών της ισραηλινής κυβέρνησης στη Γάζα. Από την άλλη μεριά οι Τούρκοι έχουν γίνει πιο τακτικοί επισκέπτες της Θράκης και των ελληνικών νησιών αξιοποιώντας τη βίζα εξπρές. Χωρίς να χρειάζεται να εκδώσουν βίζα Schengen μπορούν να κάνουν σύντομες διακοπές και ψώνια στην Ελλάδα, η οποία παρά την ακρίβεια και κάποιες πρακτικές υπερτιμολόγησης αγαθών και υπηρεσιών που παρατηρούνται σε ορισμένους τουριστικούς προορισμούς, προσφέρει ανταγωνιστικές τιμές για τους Τούρκους που αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις του υψηλού πληθωρισμού στην πατρίδα τους.
Είναι ενδεικτικό ότι οι συναλλαγές των Ισραηλινών στα ελληνικά καταστήματα είναι αυξημένες κατά 50% στο α’ εξάμηνο του 2025 ενώ αύξηση πάνω από 100% καταγράφουν οι συναλλαγές των Τούρκων.
Πιο “γαλαντόμοι” παραμένουν οι Αμερικανοί αν και λόγω της αβεβαιότητας των τελευταίων μηνών με επίκεντρο τον εμπορικό πόλεμο αλλά και το ισχυρό ευρώ έναντι του δολαρίου, που δεν ευνοεί αλόγιστες δαπάνες, δεν ήταν πολύ ενεργοί στην αγορά. Πάντως παράγοντες της αγοράς προβλέπουν ανάκαμψη προς το τέλος της σεζόν, μετά και την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-ΕΕ και ήδη τα μηνύματα είναι θετικά στην κορύφωση της θερινής περιόδου. Με βάση τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το Fortune Greece, στο α’ εξάμηνο οι συναλλαγές από Αμερικανούς ήταν αυξημένες κατά 7% ενώ η αξία των αγορών τους ήταν αυξημένη κατά 18%.
Συνεχίζεται με ήπιους ρυθμούς το ράλι του 2024
Πρόκειται για τάσεις που συντηρούν εν πολλοίς τους ρυθμούς ανάπτυξης της αγοράς tax free το 2024. Υπενθυμίζεται ότι το 2024 ήταν μια εξαιρετικά καλή χρονιά για την αγορά tax free που ευνοήθηκε από την αύξηση του τουρισμού στη χώρα. Εμφάνισε αύξηση 44% σε όγκο συναλλαγών και 30% σε αξία. Το 60% της αγοράς συγκεντρώνεται στην Αττική λόγω της παρουσίας μεγάλων πολυκαταστημάτων όπως attica και notos galleries αλλά και πολλών εμπορικών κέντρων. Ακολουθεί η Μύκονος με μερίδιο 17% και με μικρότερα μερίδια Θεσσαλονίκη, Έβρος κ.α.. Θα πρέπει πάντως να σημειωθεί ότι η μέση δαπάνη υποχωρεί κατά 8% λόγω της αλλαγής του μίγματος τουριστών που επιλέγουν τα ελληνικά καταστήματα για τα ψώνια τους, με τα μερίδια εθνικοτήτων που δαπανούν μικρά ποσά να αυξάνεται δυσανάλογα με αυτά τουριστών που ξοδεύουν περισσότερο. Είναι ενδεικτικό ότι Ισραηλινοί και Τούρκοι ελέγχουν μαζί το 46% της αγοράς. Οι συναλλαγές από Ισραηλινούς αυξήθηκαν πέρυσι κατά 70% και από Τούρκους κατά 200%, με τα αντίστοιχα μερίδια στην πίτα της αγοράς να ανέρχονται σε 34% και 12%.
Με όρους αξίας οι Αμερικανοί ηγούνται με μερίδιο 25% στην αγορά tax free shopping ενώ τα αντίστοιχα μερίδια για Ισραηλινούς και Τούρκους διαμορφώνονται σε 15% και 10%.
Η διστακτική επιστροφή των Κινέζων και η άνοδος των Βρετανών
Είναι επίσης ενδιαφέρον ότι επανέρχονται σταδιακά παραδοσιακοί πελάτες της αγοράς tax free όπως οι Κινέζοι, που έχουν ανακτήσει το 30% του προ-Covid μεριδίου τους. Σε αξία αυτό το μερίδιο υπολογίστηκε σε 7% πέρυσι, το οποίο είναι υψηλότερο κατά 24% σε ετήσια βάση. Με βάση τα στοιχεία για το 2025 παρατηρείται πτώση συναλλαγών κατά 30%.
Όσο για τους Βρετανούς, που μπήκαν στο κλαμπ των εκτός ΕΕ αγοραστών μετά το Brexit, είναι στην 6η θέση της κατάταξης του 2024 με μερίδιο 4% σε αξία αυξημένο κατά 20%. Το 2025 σημειώνεται αύξηση 20% των συναλλαγών τους συγκριτικά με πέρυσι και αύξηση της μέσης δαπάνης τους ανά συναλλαγή κατά 5%, με αποτέλεσμα συνολικά η αξία των αγορών τους να εμφανίζει αύξηση 24%. Όπως σχολιάζει στο Fortune Greece ο Μάνθος Δημόπουλος, διευθύνων σύμβουλος της Global Blue Hellas, πολλοί Βρετανοί πολίτες δεν γνωρίζουν ακόμη τα οφέλη της υπηρεσίας tax free οπότε αναμένεται σταδιακή αύξηση του μεριδίου τους. Θεωρεί επίσης πιθανή την αύξηση της παρουσίας των Αμερικανών τον Αύγουστο ενώ για το β’ εξάμηνο προβλέπει εδραίωση των τάσεων που παρατηρήθηκαν στο α’ εξάμηνο και κλείσιμο του έτους με διψήφια ανάπτυξη για την αγορά tax free shopping στην Ελλάδα.
