Τι ευθύνεται πραγματικά για τις καθυστερήσεις στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες;

του Eamon Barrett

Μετά από σχεδόν δύο χρόνια όπου οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες βρέθηκαν στο όριο – καθώς οι ναυτιλιακές διαδρομές έχουν μπλοκαριστεί λόγω της πανδημίας, των ακραίων καιρικών συνθηκών και ενός αξιοσημείωτου μπλοκαρίσματος διώρυγας – οι ναυτιλιακοί πράκτορες σε όλο τον κόσμο πιστεύουν ότι είναι καιρός να οικοδομηθεί η πολυπόθητη ανθεκτικότητα στο ναυτιλιακό οικοσύστημα.

«Αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή είναι, σε κάποιο βαθμό, συνέπεια της μονοσήμαντης εστίασης που είχαμε στον κλάδο μέχρι τώρα, με έμφαση στην αποτελεσματικότητα και την παράδοση just-in-time», δήλωσε ο Jens Eskelund, διευθύνων σύμβουλος της Maersk China, στη σύνοδο Fortune Global 500 στο Hangzhou της Κίνας, την Τρίτη.

Οι περισσότεροι αναλυτές της εφοδιαστικής αλυσίδας έχουν επισημάνει την παραγωγή ‘just-in-time’ – μια στρατηγική που ενθαρρύνει τους κατασκευαστές να διατηρούν ένα ελάχιστο απόθεμα στα εργοστάσιά τους για να εξοικονομήσουν χώρο και κόστος – ως τον παράγοντα που ευθύνεται για την τρέχουσα κρίση της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Στην παραγωγή ‘just-in-time’, εάν ένα εξάρτημα καθυστερήσει ή είναι δύσκολο να βρεθεί, μπορεί να ανατρέψει ολόκληρους κύκλους παραγωγής. Και τα τελευταία δύο χρόνια, τέτοιες διαταραχές έχουν γίνει καθημερινές.

Οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού εξακολουθούν να ανακάμπτουν από τον κλυδωνισμό που προκάλεσαν τα lockdown στις πόλεις που επέβαλαν οι κυβερνήσεις το 2020 για να περιορίσουν τον COVID-19. Αρχικά, τα lockdown στην Κίνα έκλεισαν τα εργοστάσια, γεγονός που ακινητοποίησε μεγάλο μέρος της εφοδιαστικής πλευράς της παγκόσμιας ναυτιλίας. Στη συνέχεια, τα lockdown στις ΗΠΑ προκάλεσαν αύξηση της ζήτησης, καθώς οι άνθρωποι παρήγγειλαν ηλεκτρονικά είδη και συσκευές για να διευκολύνουν την εργασία από το σπίτι.

Πολλές άλλες διάσπαρτες αναταράξεις – όπως το σύντομο κλείσιμο των λιμανιών της Κίνας τον Αύγουστο και τον Ιούνιο για να αποτραπεί μια επιδημία COVID, και η έλλειψη οδηγών φορτηγών στις ΗΠΑ που ήταν απαραίτητοι για την εκφόρτωση των εμπορευμάτων στις αποβάθρες – μείωσαν την ικανότητα της ναυτιλιακής βιομηχανίας να διορθώσει τις ατέλειες στον προγραμματισμό της.

Σύμφωνα με το Bloomberg, το 77% των λιμανιών του κόσμου αντιμετωπίζει ασυνήθιστα μεγάλους χρόνους αναμονής. Δεκάδες πλοία παραμένουν αγκυροβολημένα έξω από τα λιμάνια των ΗΠΑ και της Κίνας, αδρανή, και περιμένουν να βρουν χώρο για να δέσουν.

Η αναταραχή έχει εκτοξεύσει το κόστος των θαλάσσιων εμπορευματικών μεταφορών σε επίπεδα-ρεκόρ, με αύξηση πάνω από 300% σε ετήσια βάση από τον Αύγουστο, ενθαρρύνοντας ορισμένους εξαγωγείς να αναβάλουν την αποστολή αγαθών με χαμηλά περιθώρια κέρδους. Το κόστος ναυτιλίας υποχωρεί τώρα, μειούμενο περίπου στο μισό μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου, αλλά οι αποβάθρες δεν θα μπορέσουν να ξεπεράσουν το …μποτιλιάρισμα των πλοίων σύντομα.

Ωστόσο, οι υποστηρικτές του μοντέλου παραγωγής ‘just-in-time’ υποστηρίζουν ότι η αποστολή αγαθών σε όλο τον κόσμο δεν ήταν ποτέ μέρος του συγκεκριμένου δόγματος. Το ‘just-in-time, λένε οι υποστηρικτές του, απαιτεί από τους κατασκευαστές να βρίσκονται πιο κοντά στους προμηθευτές τους. Έτσι, η συντόμευση των αλυσίδων εφοδιασμού μέσω της μεταστέγασης της παραγωγής – και της διακοπής της ναυτιλίας μεγάλων αποστάσεων – είναι ο καλύτερος τρόπος για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας στις γραμμές εφοδιασμού.

Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ιαπωνία και η Κίνα προσπαθούν επί του παρόντος να μεταφέρουν την παραγωγή ημιαγωγών στο εσωτερικό τους. Οι καθυστερήσεις στην παράδοση των πολύ σημαντικών ημιαγωγών ήταν το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα των προβλημάτων της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας. Αλλά ο Eskelund λέει ότι τα αργά και ακριβά πλοία δεν είναι ο μόνος χαλαρός κρίκος στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.

«Δεν μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια συγκεκριμένη πτυχή της αλυσίδας μεταφορών. Η διαταραχή διατρέχει όλα τα στοιχεία της αλυσίδας μεταφορών. Είναι οι αποθήκες, είναι οι σιδηροδρομικές γραμμές, είναι τα φορτηγά, είναι οι ναυτιλιακές γραμμές», λέει ο Eskelund. «Στο μέλλον θα πρέπει πραγματικά να εξετάσουμε τη μεταρρύθμιση ολόκληρης της αλυσίδας μεταφορών».