Το 92% της παγκόσμιας οικονομίας αναπτύσσεται με λιγότερους περιβαλλοντικούς ρύπους
- Το 92% του παγκόσμιου ΑΕΠ και το 89% των παγκόσμιων εκπομπών αφορούν οικονομίες που έχουν «αποσυνδέσει» σχετικά ή απόλυτα τις εκπομπές από την ανάπτυξη, με αύξηση από 77% πριν τη Συμφωνία του Παρισιού.
- Χώρες που αντιπροσωπεύουν το 46% του παγκόσμιου ΑΕΠ πέτυχαν απόλυτη αποσύνδεση (2015-2023), μειώνοντας τις εκπομπές ενώ αύξαναν την οικονομία τους, έναντι 38% την προηγούμενη δεκαετία.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες που «βελτιώθηκαν», επιτυγχάνοντας αποσύνδεση μετά το 2015, αν και παραμένει πρόκληση η επιτάχυνση αυτής της διαδικασίας για την εκπλήρωση των κλιματικών στόχων.
Για δεκαετίες, η οικονομική ανάπτυξη φαινόταν άρρηκτα δεμένη με την αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Μια νέα έρευνα του Energy and Climate Intelligence Unit (ECIU), που αναλύει 113 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 97% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αποκαλύπτει ότι αυτή η σχέση έχει αρχίσει να διαλύεται – και μάλιστα με ταχείς ρυθμούς.
Το φαινόμενο της αποσύνδεσης
Η «αποσύνδεση» αναφέρεται στην ικανότητα μιας οικονομίας να αναπτύσσεται χωρίς να αυξάνει ανάλογα τις εκπομπές άνθρακα. Διακρίνεται σε δύο βασικές κατηγορίες: η σχετική αποσύνδεση συμβαίνει όταν οι εκπομπές αυξάνονται, αλλά πιο αργά από το ΑΕΠ, ενώ η απόλυτη αποσύνδεση – το βέλτιστο σενάριο – σημαίνει ότι οι εκπομπές μειώνονται παρά την οικονομική ανάπτυξη.
Η έρευνα χρησιμοποιεί δεδομένα βασισμένα στην κατανάλωση, αντιμετωπίζοντας την ανησυχία ότι ανεπτυγμένες οικονομίες απλώς «εξάγουν» τις εκπομπές τους μεταφέροντας την παραγωγή σε αναπτυσσόμενες χώρες. Τα ευρήματα είναι εντυπωσιακά: μεταξύ 2015 και 2023, οικονομίες που αντιπροσωπεύουν το 92% του παγκόσμιου ΑΕΠ έχουν επιτύχει κάποιου τύπου αποσύνδεση, έναντι 77% την περίοδο 2006-2015.
Από την εξαίρεση στον κανόνα
Ίσως το πιο σημαντικό εύρημα είναι ότι σχεδόν οι μισές οικονομίες παγκοσμίως (46% του ΑΕΠ) πέτυχαν απόλυτη αποσύνδεση μεταξύ 2015 και 2023 – δηλαδή μείωσαν τις εκπομπές τους ενώ παράλληλα αύξησαν την οικονομική τους δραστηριότητα. Η αύξηση αυτή κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία αποτελεί απόδειξη ότι η «πράσινη» μετάβαση επιταχύνεται.
«Συχνά μας λένε ότι ο κόσμος δεν μπορεί να μειώσει τις εκπομπές χωρίς να μειώσει την ανάπτυξη», δήλωσε ο John Lang, συν-συγγραφέας της έρευνας. «Συμβαίνει το αντίθετο. Η αποσύνδεση αποτελεί πλέον τον κανόνα, όχι την εξαίρεση».
Ευρώπη: Πρωτοπόρος στην αποσύνδεση
Η Ευρώπη αναδεικνύεται ως ηγέτιδα περιοχή, με τη συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών να πετυχαίνει «συνεπή αποσύνδεση» και στις δύο εξεταζόμενες περιόδους. Χώρες όπως η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ισπανία και οι Σκανδιναβικές χώρες κατατάσσονται στους «σταθερούς αποσυνδέτες», επιτυγχάνοντας μείωση εκπομπών και οικονομική ανάπτυξη ταυτόχρονα τόσο πριν όσο και μετά τη Συμφωνία του Παρισιού.
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις χώρες που «βελτιώθηκαν» – δηλαδή δεν πέτυχαν απόλυτη αποσύνδεση πριν το 2015, αλλά το κατάφεραν μεταξύ 2015-2023. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει επίσης την Ελβετία, την Ιταλία και την Πορτογαλία. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει μελέτη του OECD, η Ελλάδα χρειάζεται να επιταχύνει την αποσύνδεση των εκπομπών από την οικονομική δραστηριότητα για να πετύχει τους φιλόδοξους στόχους μείωσης κατά 55% έως το 2030.
Αναδυόμενες οικονομίες στη μάχη
Ένα ιδιαίτερα ενθαρρυντικό στοιχείο είναι ότι πολλές αναδυόμενες οικονομίες έχουν σημειώσει σημαντική αναστροφή, περνώντας από καθεστώς όπου οι εκπομπές αυξάνονταν ταχύτερα από το ΑΕΠ, σε καθεστώς απόλυτης αποσύνδεσης. Χώρες όπως η Βραζιλία, η Κολομβία, η Αίγυπτος και η Ιορδανία ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Ο Gareth Redmond-King του ECIU τονίζει ότι «η δυναμική που δημιούργησε η Συμφωνία του Παρισιού είναι ασταμάτητη – οι οικονομικές πραγματικότητες το επιβάλλουν». Σήμερα, περισσότεροι άνθρωποι παγκοσμίως εργάζονται στην καθαρή ενέργεια απ’ ό,τι στα ορυκτά καύσιμα, ενώ οι βιομηχανίες μηδενικών εκπομπών αναπτύσσονται τρεις φορές ταχύτερα από τη συνολική οικονομία.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ:
Πηγή: Euronews
