Το «debasement trade» αναδιαμορφώνει τις παγκόσμιες αγορές
Κάτω από την επιφάνεια των βραχυπρόθεσμων διακυμάνσεων των χρηματοοικονομικών αγορών, ενδέχεται να συντελείται μια μακροπρόθεσμη αναπροσαρμογή πολλαπλών περιουσιακών στοιχείων, με τους επενδυτές να επιχειρούν να προστατευτούν από τους κινδύνους που δημιουργούν τα δημοσιονομικά ελλείμματα.
Δεδομένου ότι ένας νέος γύρος δασμολογικών απειλών που εκτοξεύονται μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας έκλεψε τα φώτα της δημοσιότητας την Παρασκευή, σπρώχνοντας τους traders μακριά από πιο ριψοκίνδυνα assets και προς τα ομόλογα, οι διαχειριστές κεφαλαίων συζητούν όλο και περισσότερο ένα φαινόμενο γνωστό ως «debasement trade».
Όσοι πιστεύουν σε αυτό απομακρύνονται από τα κρατικά ομόλογα και τα νομίσματα στα οποία εκφράζονται, φοβούμενοι ότι η αξία τους θα φθαρεί με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι κυβερνήσεις δεν μειώνουν τα τεράστια χρέη τους – αντιθέτως, επιδιώκουν να τα αυξήσουν.
Περαιτέρω ώθηση δίνεται από τις εικασίες ότι οι κεντρικές τράπεζες θα δεχθούν πολιτικές πιέσεις να κρατήσουν χαμηλά τα επιτόκια για να αντισταθμίσουν τα χρέη των κυβερνήσεων – και ταυτόχρονα να ενισχύσουν τον πληθωρισμό παράγοντας περισσότερα χρήματα.
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, το γεν της Ιαπωνίας και τα ομόλογά του επλήγησαν από κύματα πωλήσεων, καθώς η Sanae Takaichi έκανε ένα βήμα προς την πρωθυπουργία. Ένας ακόμη γύρος πολιτικής αναταραχής στη Γαλλία σχετικά με τα δημόσια οικονομικά κλόνισε το ευρώ, ενώ ο επικείμενος προϋπολογισμός στο Ηνωμένο Βασίλειο ανησυχεί την αγορά των gilt, που ακόμη φέρει τις πληγές από την κρίση του 2022 που οδήγησε την πρωθυπουργό Liz Truss εκτός κυβέρνησης.
Παρά την πρόσφατη άνοδο του δολαρίου, το νόμισμα παραμένει αδύναμο φέτος σε σχέση με τις επιπτώσεις του εμπορικού πολέμου και των φορολογικών μειώσεων του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που προκάλεσαν τη βαθύτερη πτώση του από τη δεκαετία του 1970. Η πολιτική «America First» και η επίθεση στην ανεξαρτησία της Fed ήγειραν αμφιβολίες για το αν τα Treasuries θα συνεχίσουν να θεωρούνται το κύριο ασφαλές περιουσιακό στοιχείο, επηρεάζοντας τα μακροπρόθεσμα επιτόκια.
Αντίθετα, τα πολύτιμα μέταλλα ωφελούνται από το παραδοσιακό τους status ως «καταφυγίων», όπως και τα κρυπτονομίσματα. Ο χρυσός έχει ανέβει πάνω από 50% φέτος και πρόσφατα ξεπέρασε το ρεκόρ των 4.000 δολαρίων ανά ουγγιά, ενώ το ασήμι εκτοξεύτηκε σε ιστορικό υψηλό.
Παρά τις απότομες πτώσεις μετά τις απειλές δασμών του Τραμπ, το Bitcoin παραμένει πάνω από 20% φέτος και σημείωσε νέο ιστορικό υψηλό.
Ο Stephen Miller δηλώνει ότι δεν έχει ξαναδεί τόσο μεγάλη μετακίνηση από νομίσματα και Treasuries σε εναλλακτικά assets στα 40 χρόνια εργασίας του στις αγορές. Ο πρώην επικεφαλής στα fixed-income της BlackRock στην Αυστραλία θεωρεί ότι μπορεί να είναι μόνο η αρχή.
«Το debasement trade έχει ακόμη δρόμο να διανύσει», λέει ο Miller, τώρα σύμβουλος στη GSFM, μονάδα της CI Financial Corp. του Καναδά. «Τα US Treasuries δεν είναι πλέον το απόλυτο ασφαλές καταφύγιο».
Οι δισεκατομμυριούχοι Ray Dalio και Ken Griffin τράβηξαν τα φώτα της δημοσιότητας υποστηρίζοντας ότι ο χρυσός μπορεί να είναι πιο ασφαλής από το δολάριο. Ο επικεφαλής του Canada Pension Plan Investment Board θεωρεί επίσης ότι τα Treasuries κινδυνεύουν να χάσουν το status του καταφυγίου. Ο συγγραφέας και σύμβουλος hedge funds Nassim Taleb λέει ότι το τεράστιο αμερικανικό έλλειμμα σπέρνει τους σπόρους μιας κρίσης χρέους που φαίνεται πρακτικά αδύνατο να αποφευχθεί.
Ο όρος debasement προέρχεται από εποχές βασιλιάδων όπως ο Ερρίκος VIII και ο Νέρωνας, που αραίωναν τα χρυσά και ασημένια νομίσματά τους με φθηνότερα μέταλλα όπως ο χαλκός.
Σήμερα μπορεί και να βλέπουμε μια σύγχρονη εκδοχή του φαινομένου.
Το πάγωμα ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μετά την εισβολή στην Ουκρανία ανέδειξε την ευπάθεια των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε εξωτερικές κυρώσεις, ενισχύοντας τη ζήτηση για χρυσό. Οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν επίσης τα αποθέματά τους σε χρυσό για να διαφοροποιήσουν τις εξωτερικές τους συναλλαγματικές ισοτιμίες.
Στον χώρο των κρυπτονομισμάτων, οι ανοδικές και καθοδικές κινήσεις συχνά καθορίζονται από τη δυναμική της αγοράς. Η υπόθεση ότι το Bitcoin λειτουργεί ως καταφύγιο αμφισβητήθηκε όταν κατέρρευσε μαζί με άλλα κερδοσκοπικά assets κατά την μετα-πανδημική πληθωριστική άνοδο και ξανά πρόσφατα με την αύξηση των εμπορικών εντάσεων.
Παρά την αστάθεια, δολάριο, ευρώ και γεν εξακολουθούν να κυριαρχούν στις συναλλαγές και στα τραπεζικά συστήματα και παραμένουν η βάση για τρισεκατομμύρια δολάρια καθημερινών συναλλαγών. Το δημόσιο χρέος υποστηρίζει επίσης τα collateral frameworks και τη δομή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Η άνοδος της αμερικανικής αγοράς μετοχών αμφισβητεί τη θέση αυτή, καθώς οι ξένοι θα χρειαστούν δολάρια για να πραγματοποιούν συναλλαγές, ενώ παρά τις αποσταθεροποιητικές κινήσεις του Τραμπ, οι επενδυτές συνεχίζουν να αυξάνουν τις θέσεις τους σε US Treasuries.
«Όποιος πιστεύει ότι τα νομίσματα και τα ομόλογα μπορούν να αντικατασταθούν με Bitcoin ή χρυσό χρειάζεται μια επαναξιολόγηση της πραγματικότητας», λέει ο Shoki Omori, επικεφαλής desk strategist της Mizuho Securities στην Ιαπωνία. Ο Omori θεωρεί ότι οι αγορές βιώνουν απλώς ένα momentum trade, όπου όλο και περισσότεροι επενδυτές εισέρχονται σε μια φαινομενικά νικήτρια θέση ανεξαρτήτως των θεμελιωδών στοιχείων.
Ωστόσο, υπάρχουν σοβαροί λόγοι για τους οποίους οι επενδυτές συζητούν για το debasement.
Στρατηγικοί αναλυτές της Eurizon SLJ Capital Ltd. εκτιμούν ότι οι κυβερνήσεις έχουν εθιστεί στα ελλείμματα λόγω της πλημμύρας φθηνού χρήματος κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης και της πανδημίας, καθώς οι κεντρικές τράπεζες μείωσαν τα επιτόκια και αγόρασαν ομόλογα.
«Αν οι διαχειριστές συνεχίσουν να αποσύρονται όχι μόνο από το δολάριο αλλά και από όλα τα fiat νομίσματα, ο χρυσός θα μπορούσε να συνεχίσει να ανεβαίνει», έγραψαν οι στρατηγικοί της Eurizon. «Αν τα αποθέματα χρυσού των κεντρικών τραπεζών ισοδυναμούν με αυτά των δολαρίων, υπό ίσες συνθήκες, ο χρυσός θα μπορούσε να φτάσει τα 8.500 δολάρια. Γιατί όχι;»
Στην Andromeda Capital Management, ο Alberto Gallo επισημαίνει ότι καθώς αυξάνονται τα χρέη και γερνούν οι πληθυσμοί, η διαδικασία νομισματικής υποτίμησης θα επιταχυνθεί, καθώς είναι πιο εύκολο για τους πολιτικούς να την αγκαλιάσουν παρά να προκαλέσουν ανάπτυξη ή να επιβάλλουν λιτότητα. Προβλέπει ότι οι κεντρικές τράπεζες κινδυνεύουν να εμπλακούν στην προσπάθεια αυτή.
«Οι πολιτικοί εξετάζουν ιδέες νομισματικής μεταρρύθμισης, όπως επαναξιολόγηση των αποθεμάτων χρυσού, απελευθέρωση των τραπεζικών κανόνων ή αλλαγή στόχων των κεντρικών τραπεζών», λέει ο Gallo. «Τα τελικά αποτελέσματα είναι πιθανώς εδραιωμένος πληθωρισμός, περαιτέρω υποτίμηση των fiat νομισμάτων, υψηλότερα επιτόκια μακροπρόθεσμα και θετικές συσχετίσεις μεταξύ ριψοκίνδυνων και ασφαλών assets».
Στις ΗΠΑ, όπου η Fed διατήρησε υψηλά τα επιτόκια για να περιορίσει τον πληθωρισμό, ο Τραμπ ακολούθησε αντίθετη δημοσιονομική πολιτική με φορολογικές μειώσεις που αναμένεται να αυξήσουν το σχεδόν 2 τρισ. δολάρια έλλειμμα. Το χρέος θα μπορούσε να σχεδόν διπλασιαστεί σε σχέση με το ΑΕΠ έως το 2050, προειδοποίησε η Government Accountability Office τον Φεβρουάριο.
Ο Τραμπ και η κυβέρνησή του προσπάθησαν επίσης να πιέσουν τη Fed να μειώσει τα επιτόκια, εν μέρει για να μειωθεί το κόστος του χρέους, και δοκιμάζουν τα όρια ανεξαρτησίας της τράπεζας, προσπαθώντας να αντικαταστήσουν την Κυβερνήτη Lisa Cook. Οι αλλαγές στον εμπορικό πόλεμο, το shutdown της κυβέρνησης και η χρήση του Υπουργείου Δικαιοσύνης για στοχοποίηση πολιτικών αντιπάλων ενίσχυσαν τις ανησυχίες για πολιτική αστάθεια και απροβλεπτότητα.
Στη Γαλλία, η ανησυχία των επενδυτών αυξήθηκε μετά την παραίτηση του Πρωθυπουργού Sebastien Lecornu, που έγινε ο πέμπτος πρωθυπουργός σε δύο χρόνια λόγω αδιεξόδου στον προϋπολογισμό. Την περασμένη εβδομάδα επαναδιορίστηκε.
Στην Ιαπωνία, η πιθανή ανάδειξη της Takaichi στην πρωθυπουργία έρχεται σε ένα πλαίσιο κατάρρευσης της παλιάς κυβερνητικής συμμαχίας, αυξάνοντας την αβεβαιότητα για το μέλλον. Η νίκη της στο εσωτερικό κόμμα υποδηλώνει πιθανότητα βραδύτερων αυξήσεων επιτοκίων, ενώ ο πληθωρισμός παραμένει υψηλότερος από τον στόχο της κεντρικής τράπεζας.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, κάποιοι εξακολουθούν να βλέπουν χώρο για επέκταση του debasement trade.
«Έτσι έχει αλλάξει ο κόσμος και ίσως είναι σημάδι ότι τα ψηφιακά assets γίνονται πιο αξιόπιστη πηγή αξίας στο τρέχον περιβάλλον», λέει η Kathleen Brooks, διευθύντρια έρευνας της XTB Ltd. στο Λονδίνο. «Δεν βλέπουμε να τελειώνει σύντομα».
